Miasto niejednoznaczne. Skąd wzięła się nazwa "Suwałki"?

- Najbardziej popularna wersja mówi, że nazwa "Suwałki" pochodzi od litewskiego słowa, które oznaczało "włóczęgę", a wieś założyli włóczędzy - wyjaśnia dr Maciej Ambrosiewicz, prezes Augustowsko-Suwalskiego Towarzystwa Naukowego. - Tak opisywał to także autor pierwszego przewodnika po Suwalszczyźnie. 

Klasztor Kamedułów w Wigrach położony jest w malowniczym zakątku Suwalszczyzny – nad jeziorem Wigry

Foto: Eryk Stawinski/Shutterstock.com

Zbieranina, czyli wielokulturowość

Ta teoria została jednak obalona w okresie międzywojennym, kiedy zauważono, że w języku litewskim "włóczęga" to "walkata". - Co ciekawe - język litewski był też dwojako rozumiany. Do końca wieku XVII językiem urzędowym na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego był ruski, a wtedy Suwałki mogłyby oznaczać "suwałkę", czyli zbieraninę lub zsunięcie się dwóch rzeczy, w tym przypadku dwóch miejscowości - opowiada gość Czwórki. - I w rzeczy samej, pierwsi mieszkańcy Suwałk stanowili poniekąd zbieraninę, wśród której zapewne mogli znajdować się nawet i włóczędzy z różnych stron. Dodatkowo w 1700 roku wieś dzieliła się na Suwałki Wielkie i Małe. W 1710 roku kameduli wyprosili u króla Augusta II przywilej na przekształcenie wsi w miasto, a w 1715 uwolnili jego mieszkańców od pańszczyzny, ustanowili władze miejskie i wytyczyli 300 placów pod budowę wraz z przestrzenią rynkową i ulicami. Przyłączyli także do miasta 83 włóki lasu z przeznaczeniem ich pod grunty orne.

Oprócz źródeł pochodzących z języków białoruskiego, litewskiego i ruskiego należy wspomnieć jeszcze jedną teorię, która krążyła wśród narodowości żydowskiej, zamieszkującej kiedyś to miasto. - W Księdze Pamiątkowej poświęconej Suwałkom z lat 60. pojawia się określenie "rozpustność wilczycy", które wywodzi się z języka jidysz i mogło być używane jako "Suwałki" - dodaje dr Ambrosiewicz. - Jak widać, z etymologią słowa "Suwałki" sprawa wcale nie jest taka prosta, bo mamy tu odwołania do trzech różnych języków, narodowości i kultur. To jednak dobrze oddaje ducha tej miejscowości, która była konglomeratem, zbieraniną ludzi, którzy tutaj przybyli na przełomie wieków XVII i XVIII.

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez Miasto Suwałki (@miasto_suwalki_)

Posłuchaj

05:15 CZWÓRKA Stacja Nauka - suwalki 06.01.2022.mp3 Suwałki - co kryją w nazwie, a co w swojej historii? (Stacja Nauka/Czwórka) 

Sprawdź także:

• "Pacanów", "Zgon" czy "Całowanie". Śmiejesz się z tych nazw? Sprawdź ich źródłosłów
• Psie Budy - ludzie wstydzili się tam mieszkać

Suwałki - co warto zobaczyć?

Po II wojnie światowej Suwałki mocno się wyludniły i przez kilkadziesiąt lat miasto było dość homogeniczne. Jednak po powstaniu województwa suwalskiego oraz po otwarciu granic Suwałki znów stały się "suwałką" ludzi z różnych stron świata. W mieście znajdują się ciekawe obiekty architektury monumentalnej: świątynie, gmachy urzędów i kamienice. Wśród zabytków można zobaczyć ślady dawnej wielokulturowości, m.in. molennę staroobrzędowców przy ulicy Sejneńskiej, kościół ewangelicki przy ulicy Kościuszki oraz zespół cmentarzy: rzymskokatolickiego, ewangelickiego, prawosławnego, żydowskiego i mahometańskiego.

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez Miasto Suwałki (@miasto_suwalki_)

***

Tytuł audycji: Stacja Nauka

Prowadzi: Weronika Puszkar

Materiał przygotowała: Oliwia Krettek

Data emisji: 06.01.2022

Godzina emisji: 12.20

kul