Bitwa Warszawska 1920. Wygrana Piłsudskiego i naukowców

Ostatnia aktualizacja: 15.08.2022 16:20
O Bitwie Warszawskiej mówi się, że to osiemnasta przełomowa bitwa w historii świata, przede wszystkim dlatego, że uratowała Europę przed bolszewizmem. Starcie z 1920 roku nazywane jest także wielką wygraną naukowców i polskich szpiegów.    
Józef Piłsudski ze współpracownikami
Józef Piłsudski ze współpracownikamiFoto: Narodowe Archiwum Cyfrowe

W najbardziej gorącym momencie wojny, w lipcu i w sierpniu 1920 roku, Biuro Szyfrów przekazywało od 400 do 500 rozszyfrowanych depesz, które pozwalały marszałkowi Piłsudskiemu mądrze analizować to, co dzieje się na froncie. W tym samym czasie, kiedy dowódca sowiecki nadawał depeszę, polscy kryptolodzy ją odkodowywali. Można to porównać do transmisji online. Na początku trzeba było zbudować system nasłuchu obcych radiostacji, które nadawały komunikaty otwartym tekstem, jak i komunikaty szyfrowane - wyjaśnia mówi Michał Pacut, kustosz Muzeum Wojska Polskiego. - Takie struktury w Polsce zaczęły powstawać już w 1918 roku, na bazie zdobytych u zaborców radiostacji nasłuchowych. A pierwsze sukcesy polscy kryptolodzy odnosili już w 1919 roku.

Była w tym duża zasługa porucznika Jana Kowalewskiego, który złamał ok. 100 typów szyfrów wroga, dzięki czemu udało się odczytać kilka tysięcy sowieckich depesz. - Rosjanie kodowali komunikaty, zmieniając szyfry mniej więcej co 10 dni. Więc Biuro Szyfrów swoją pracę za każdym razem musiało rozpoczynać od nowa - opowiada ekspert. - Porucznik Kowalewski zatrudnił do współpracy profesorów matematyki Stefana Mazurkiewicza i Wacława Sierpińskiego i wspólnie z nimi dokonywał łamania sowieckich komunikatów.

Sprawdź także:

Przejmując je, polskie dowództwo zdobywało niemal te same informacje co rosyjscy dowódcy, co usprawniło naszą obronę. - To były rozkazy operacyjne i informacje o planach działań Armii Czerwonej. Czyli wiedza niezbędna do tworzenia skutecznej strategii wojennej - dodaje. - Co więcej, tuż przed samą Bitwą Warszawską - 12 sierpnia - Rosjanie zmienili kod. Dzień później - 13 sierpnia - Polacy już go czytali - podkreśla rozmówca Weroniki Puszkar.

Serwis specjalny Polskiego Radia: Bitwa Warszawska 1920 >>>

Posłuchaj
04:41 %5bi%5d%2015.08.%20Wywiad%20w%20Bitwie%20Warszawskiej.mp3 Jaką rolę w wojnie polsko-bolszewickiej odegrali kryptolodzy? (Stacja Nauka/Czwórka)

Bitwa Warszawska rozpoczęła się 13 sierpnia 1920 roku. Nazywana jest "Cudem nad Wisłą", ponieważ w sytuacji, kiedy nasze wojska się cofały, wódz Józef Piłsudski przeprowadził manewr otaczający Armię Czerwoną. Zwycięstwo zapewniło naszemu państwu niepodległość na blisko 20 lat i uchroniło Europę Zachodnią przed rewolucją komunistyczną.

***

Tytuł audycji: Stacja Nauka

Materiał: Weronika Puszkar

Data emisji: 15.08.2022

Godzina emisji: 12.25

kul

Czytaj także

Świat rekonstrukcji historycznych. Jak to jest być rycerzem w XXI wieku?

Ostatnia aktualizacja: 03.05.2022 18:02
Studenci, których pasjonuje historia, biorą udział w rekonstrukcjach, zakładają zbroje i z mieczami albo inną bronią w dłoniach odtwarzają najbardziej znane bitwy i wojenne akcje. - W tej pasji kluczowa jest znajomość detali i treningi, które pozwalają udoskonalać umiejętności - tłumaczyli Paweł Tokarz i Jakub Stopa z warszawskiej WAT.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Nauka na froncie. "Wynalazki" z czasów Powstania Warszawskiego

Ostatnia aktualizacja: 01.08.2022 14:50
- W kontekście okupacji, a potem Powstania Warszawskiego, nie mówiłbym o wynalazkach, bo to było niemożliwe, żeby w tym czasie stworzyć coś nowego. Bardziej chodziło o umiejętne wykorzystanie dostępnych materiałów, by odtworzyć rzeczy, które w normalnych warunkach powstałyby w laboratoriach i na uniwersytetach - tłumaczy historyk Łukasz Przybyłek. 
rozwiń zwiń