Fizyka na stoku. Jakie siły działają na narciarza podczas skrętu?

Ostatnia aktualizacja: 16.02.2023 16:00
Narciarze i snowboardziści wiedzą, że sprzęt to nie wszystko. Liczy się też technika jazdy, a w jej zrozumieniu pomagają prawa fizyki.
Jak tarcie wpływa na prędkość zjazdu narciarza? (zdj. ilustracyjne)
Jak tarcie wpływa na prędkość zjazdu narciarza? (zdj. ilustracyjne)Foto: Shutterstock/Cristian Mircea Balate

- Skręt na nartach lub desce najłatwiej przyrównać do ruchu kulki po cylindrycznej powierzchni - mówi dr Magdalena Grajek z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. - Wystarczy włożyć piłeczkę do szklanki i nią "zakręcić" - tak mniej więcej działają na narciarza siły podczas skrętu. Śnieg wywiera siłę reakcji na nartę, powodując zmianę jej kierunku.

Ale diabeł tkwi w szczegółach i wiele zależy od tego, w jaki sposób narta zostanie ułożona na stoku. Jeżeli wetniemy się w zbocze jej krawędzią, to zmniejszymy tarcie i pojedziemy szybciej. Natomiast jeżeli będziemy chcieli skręcić, zostawiając całą powierzchnię deski w kontakcie ze śniegiem, narazimy się na upadek. - Jeśli śnieg jest puszysty, to siła tarcia jest większa i raczej nie pojedziemy. Przy mokrym śniegu też mamy problem. Idealne warunki do jazdy są wtedy, gdy jest on mocno ubity - wyjaśnia ekspertka. - Dlatego też stoki narciarskie są przygotowywane pod narciarzy po to, żeby zminimalizować siłę tarcia.

Im mniejszy styk krawędzi narty, tym lepiej, dlatego współczesne narty to dużo więcej niż sama deska. Ich taliowany kształt można łatwo uzasadnić.  - Mają one specjalną geometrię, żeby odczuwać mniejszy opór. Można to porównać do jazdy samochodem, gdzie gwałtownie zaczynamy skręcać i czujemy, że nasze ciało jest wyrzucane na zewnątrz skrętu - wyjaśnia rozmówczyni Szymona Majchrzaka. - Intuicyjne nazywamy to siłą odśrodkową, ale tak naprawdę jest to siła bezwładności naszego ciała, które chce poruszać się dotychczasowym torem.   

Posłuchaj
03:31 CZWÓRKA Stacja Nauka - deski 16.02.2023.mp3 Jak tarcie wpływa na prędkość zjazdu ze stoku? (Stacja Nauka/Czwórka)

***

Tytuł audycji: Stacja Nauka

Prowadzi: Weronika Puszkar

Materiał przygotowałSzymon Majchrzak

Data emisji: 16.02.2023

Godzina emisji: 12.45

kul