W tym roku ze względu na epidemię koronawirusa udział w tej liturgii będzie ograniczony do pięciu osób. Nie odbędą się również Drogi Krzyżowe ulicami Warszawy i innych miast oraz nabożeństwa gromadzące wiernych.
Centrum liturgii wielkopiątkowej jest uroczysta adoracja krzyża – adoracja Syna Bożego, który oddał życie za zbawienie wszystkich ludzi. Nie będzie jej towarzyszyło ucałowanie krzyża, tylko przyklęknięcie przed nim lub skłonienie głowy.
"Święta można przeżyć wewnętrznie". Poznaj zalecenia Episkopatu na Wielkanoc
Dzień bez Mszy Świętej
W kościołach katolickich były przygotowywane groby pańskie, które odwiedzały tłumy wiernych. W tym roku groby będą skromniejsze, a adoracja przy nich będzie możliwa tylko w Wielką Sobotę z zachowaniem przepisu, że maksymalnie pięć osób jednorazowo może przebywać w kościele. Nie odprawia się w tym dniu mszy św., jedynie po południu celebrowane jest nabożeństwo, podczas którego śpiewa się pieśni o krzyżu i tajemnicy komunii świętej. Czytane są odpowiednie fragmenty Pisma Świętego.
>>> ZOBACZ TAKŻE: "Nabierzcie Ducha i podnieście głowy". Rekolekcje w Polskim Radiu. Posłuchaj!
Nabożeństwo wielkopiątkowe rozpoczyna się liturgią słowa, w której naczelne miejsce zajmuje opis męki Pańskiej według św. Jana. W tym dniu wierni koncentrują się na rozważaniu biblijnego opisu męki Pańskiej i śmierci Chrystusa na Krzyżu, a następnie na adoracji i uczczeniu krzyża świętego. Liturgia podkreśla bardziej chwałę odkupienia przez Krzyż niż poniżenia przez mękę.
Trwa Triduum Paschalne. Obowiązuje ograniczenie udziału wiernych
Czas modlitwy i postu
W uroczystej modlitwie powszechnej Kościół w tym dniu pamięta o wszystkich. W sposób szczególny wierni modlić się będą za zmarłych na koronawirusa, za całą służbę zdrowia, która walczy z epidemią, za zarażonych na koronawirusa i ich rodziny. Modlić się będą również o zachowanie pokoju na świecie, za Żydów - starszych braci w wierze i za rządzących państwami.
Wielki Piątek jest dniem skupienia, powagi, wzmożonej pobożności i gorliwych praktyk religijnych. Jest także dniem ścisłego postu. Zgodnie z zaleceniami Kościoła, należy zrezygnować w tym dniu nie tylko z jedzenia potraw mięsnych, ale również zachować post co do ilości spożywanych pokarmów: tylko raz w ciągu dnia można zjeść do syta. Niektórzy wierni praktykują dobrowolne powstrzymanie się od jedzenia i picia lub poszczą o chlebie i wodzie.
Historia liturgii
Papież: w dramacie pandemii potrzebna jest odwaga i służenie innym
Pierwsze liturgiczne obchody Wielkiego Piątku odbyły się w starożytnej Jerozolimie. Wierni gromadzili się przed wschodem słońca przed kolumną biczowania, a później przy grobie, aby adorować drzewo krzyża.
W odniesieniu do Rzymu pierwsze opisy celebracji Wielkiego Piątku pochodzą z VII w. Pierwszy typ liturgii sprawowany był przez papieża w kościele św. Jana Jerozolimskiego i obejmował odczytanie opisu męki Pańskiej wg św. Jana, modlitwę powszechną i procesję z relikwiami krzyża.
Drugi typ liturgii był sprawowany w licznych kościołach prezbiterialnych, obejmował lekturę Pisma, adorację krzyża i komunię św., konsekrowaną wcześniej. Ten typ liturgii upowszechnił się w średniowieczu w całej Europie. W późniejszych wiekach upowszechniło się przenoszenie Najświętszego Sakramentu do grobu Pańskiego.
W XIX w. na terenach dawnej Rzeczypospolitej groby pańskie w kościołach zaczęły nabierać także patriotycznego wymiaru.
pg