Życie codzienne w średniowieczu - jak wyglądało?

Średniowiecze kojarzymy nie najlepiej - to czas inkwizycji, polowań na czarownice oraz stosów. Jednak nie zawsze ta epoka była tak ponura. Wraz z prof. Anną Marciniak-Kajzer, autorką książki "Rzeczy ludzi średniowiecza w domu" postaramy się przybliżyć, jak wyglądało życie w wiekach średnich.

zdjęcie ilustracyjne

Foto: Nejron Photo/Shutterstock.com

Kim byli wikingowie? Co robili na Rusi?

Ludzie średniowiecza żyli blisko, w zależności od tego, jaki status reprezentowali, w zasadzie mieszkali razem. - Jeżeli byli bardzo bogaci i mieszkali w zamkach, to wielkie sale były podzielone na mniejsze. Z przekazów jednak wynika, że nawet w komnacie pana zamku i jego żony spała służba - opowiada ekspertka. 

Posłuchaj

15:34 Czwórka/zaklinacze czasu - średniowiecze 06.06.2021.mp3 Prof. Anna Marciniak-Kajzer opowiada o życiu codziennym w średniowieczu (Czwórka/Zaklinacze Czasu)

Z czasem w bogatych domach wprowadzono kotary, dopiero pod koniec średniowiecza pojawia się osobne przeznaczenie miejsc i możemy rozróżnić osobne pomieszczenia takie jak kuchnia, sypialnia czy bawialnia. Wiedzę na temat tego jak mieszkali średniowieczni i jakimi się otaczali przedmiotami głównie czerpiemy z obrazów najsłynniejszych malarzy, gdzie pokazywano najbardziej bogatą i wystawną formę życia. To, co było codziennością wielu normalnych, często biednych ludzi, przetrwało w ilustracjach z manuskryptów tamtego okresu.

Wchodząc do średniowiecznego domu, wchodzić możemy przez różnego rodzaju drzwi, od tych najprostszych po okazałe wielowarstwowe. Raczej nie były zamykane. Nawet najbogatsze domostwa, gdzie codzienna obecność służby gwarantowała zabezpieczenie przed złodziejami. - Zastanawiałam się, dlaczego osoby, zwłaszcza kobiety, na średniowiecznych obrazach mają często przy pasie przytroczony pęk kluczy - mówi gość audycji. - Tych drzwi nie było aż tyle, żeby je zamykać. Prawdopodobnie te klucze służyły do zabezpieczania skrzyń, w których trzymano dobytek, klejnoty czy dokumenty.

Posłuchaj także:

• Kleopatra. Kim była, zanim stała się ikoną popkultury?
• Jaja Fabergé - niespodzianka za miliony

El Greco z-plebanii - czyli gdzie szukać skarbów

Większość społeczeństwa żyła całą rodziną w jednej izbie, która była jednocześnie kuchnią, sypialnią i pokojem dziennym, w którym przebywa cała rodzina. Z reguły pośrodku znajdowało się palenisko, wokół którego toczyło się całe życie. Palenisko pełniło funkcję nie tylko kuchni, ale też pieca w zimie i źródła światła.

Najbogatsza warstwa mogła pozwolić sobie na zróżnicowanie pomieszczeń. Mieli oddzielnie kuchnie i kominki, które rozprowadzały ciepło. W średniowieczu korzystano również z lodówek na miarę swoich czasów. - Były to beczki albo skrzynie o podwójnych bokach. Skrzynia w skrzyni, gdzie w środkowej części było pożywienie, a pomiędzy warstwy wkładano lód, który wyłamywano ze zbiorników wodnych późną zimą. To dawało chłód na jakiś czas - mówi Anna Marciniak-Kajzer. - W dużych domach powstawały tzw. lodownie, czyli piwnice, gdzie składowano lód najczęściej przykryty słomą.

Posłuchaj także:

• Jak czaturanga stała się grą w szachy?

Życie ludzi w średniowieczu było przystosowane do naturalnego rytmu i pór dnia. Bardziej zapracowani byli latem, korzystając z dłuższych i cieplejszych dni. - Oświetlenie było drogie i nie wszyscy mogli sobie na nie pozwolić. W biednych domach najczęściej spalano łój zwierzęcy, bo był najtańszy, w innych klimatach służyły do tego oleje - wyjaśnia specjalistka. - Jednak w bogatych domach możemy już spotkać piękne świeczniki i woskowe świece. Nie stosowano zbyt często szaf, takimi, jakimi je znamy. Do przechowywania ubrań i innych rzeczy głównie służyły kufry, które w biedniejszych domach pełniły również rolę ław do siedzenia.

***

Tytuł audycji: Zaklinacze czasu

Prowadzi: Jakub Jamrozek

Gość: prof. Anna Marciniak-Kajzer (Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, autorka książki "Rzeczy ludzi średniowiecza w domu")

Data emisji: 05.05.2021

Godzina emisji: 14.08

aw