Ukończył studia na Uniwersytecie Harvarda, a w czasie wojny służył w marynarce, dowodząc kutrami torpedowymi na Pacyfiku. Karierę polityczną rozpoczął w Kongresie; W latach 1947-1953 zasiadał w Izbie Reprezentantów, a od 1953 roku w Senacie. W 1960 roku został kandydatem Partii Demokratycznej na prezydenta.
Wygrana z Nixonem
Jego republikańskim rywalem był ówczesny wiceprezydent Richard Nixon, polityk uchodzący za bardziej kompetentnego, zwłaszcza na arenie międzynarodowej. Kennedy minimalnie wygrał jednak wybory, głównie dzięki słynnej debacie telewizyjnej, w której w oczach widzów odniósł zwycięstwo nie tyle argumentami, co siłą swej męskiej urody i seksapilu, nad nieogolonym i pocącym się przed kamerami Nixonem.
Kennedy vs. Nixon – pierwsza debata telewizyjna"
Pierwsze miesiące rządów JFK to katastrofalna inwazja w Zatoce Świń na Kubie, mająca obalić komunistyczny reżim Fidela Castro. Wskutek błędów wywiadu, który mylnie oszacował wielkość sił rządowych na wyspie i niewystarczającego wsparcia przez lotnictwo amerykańskie wyszkolonych przez CIA imigrantów kubańskich, ich desant poniósł klęskę w kwietniu 1961 roku.
Prezydentura w cieniu zimnej wojny
W czerwcu tego roku Kennedy spotkał się w Wiedniu z przywódcą ZSRR Nikitą Chruszczowem. Szczyt komentowano jako sukces sowieckiego lidera, który w rozmowie zepchnął prezydenta USA do defensywy i nabrał przekonania, że ma do czynienia z politykiem słabym. W dwa miesiące później zarządził budowę muru berlińskiego, co nie wywołało poważniejszej riposty ze strony USA.
John F. Kennedy: Jestem berlińczykiem!"
Już jednak w październiku 1962 roku kolejna prowokacja Moskwy – rozmieszczenie rakiet nuklearnych na Kubie – spotkała się z reakcją stanowczą. Kennedy odpowiedział blokadą sowieckich okrętów i statków dowożących wyposażenie do rakiet. Chruszczow ustąpił po otrzymaniu od USA obietnicy nieatakowania Kuby i wycofania rakiet Polaris zainstalowanych w Turcji, które i tak miały pójść do demobilu.
Postępowanie JFK w czasie kryzysu kubańskiego było zgodne z pamiętną deklaracją z mowy inauguracyjnej, że pod jego przywództwem Ameryka "zapłaci każdą cenę (...), aby zapewnić sukces wolności". Konto JFK w polityce zagranicznej obciąża jednak nieco sprawa Wietnamu Południowego. Jego rząd wspierał proamerykański, ale skorumpowany reżim w tym kraju, zwiększając tam liczbę amerykańskich doradców wojskowych mających pomagać w walce z komunistyczną partyzantką. Następca JFK, Lyndon Johnson, wysłał do Wietnamu regularne wojska, wciągając USA w wojnę zakończoną klęską.
W polityce wewnętrznej Kennedy niewiele zdołał osiągnąć. Zgłosił do Kongresu projekty ustaw o prawach obywatelskich Afroamerykanów, ale nie uchwalono ich wskutek opozycji zwolenników segregacji rasowej w jego własnej Partii Demokratycznej. Przeszły one w Kongresie dopiero za kadencji Johnsona.
Wybory w USA. 10 historycznych ciekawostek, o których mogłeś/aś nie wiedzieć"
Kennedy pozostawił jednak dziedzictwo prawdziwego przywództwa, roztaczając przed rodakami idealistyczną wizję obywatelskiego zaangażowania. Słynna fraza z mowy inauguracyjnej: "Nie pytaj, co Ameryka może zrobić dla ciebie, tylko co ty możesz zrobić dla Ameryki" i pomysł Korpusów Pokoju stały się źródłem inspiracji dla całego młodego pokolenia. A jego zapowiedź wysłania pierwszego statku załogowego na Księżyc – co w okresie zimnej wojny podnosiło morale kraju w konfrontacji z ZSRR – została zrealizowana, zgodnie z obietnicą, w ciągu kilku lat - w 1969 roku.
Śmierć od kuli zamachowca i legenda
- Co złożyło się na legendę, na mit tego człowieka, o którym mówiono, że Bóg nie poskąpił mu niczego, ani urody, ani fortuny, ani powodzenia życiowego? - pytał Sławomir Szof, autor audycji z cyklu "Postacie XX wieku".
- Był w stanie przyciągnąć kilkadziesiąt milionów młodych Amerykanów – stwierdził prof. Krzysztof Michałek. – Był atrakcyjny, bo dysponował dużymi pieniędzmi. Doceniał też znaczenie telewizji. Kennedy był pierwszym, który zainicjował w sposób aktywny prowadzenie kampanii wyborczej przy udziale telewizji – dodał amerykanista.
26:57 J.F. Kennedy - aud. z cyklu Postacie XX wieku.mp3 J.F. Kennedy - audycja Sławomira Szofa z cyklu "Postacie XX wieku", komentarz prof. Krzysztofa Michałka
Według raportu Komisji Warrena, 22 listopada 1963 roku w Dallas Kennedy zginął od kul wystrzelonych przez Lee Harveya Oswalda, który kilka lat mieszkał w ZSRR, miał żonę Rosjankę i prokomunistyczne sympatie. Późniejsze badania podważyły oficjalną wersję, że zabijając prezydenta Oswald działał sam. Śledztwo Kongresu znalazło poszlakowe dowody, że za zamachem mogła stać mafia, która miała na pieńku z administracją prezydencką; działania mafii starał się ukrócić prokurator generalny, brat prezydenta Robert Kennedy.
Morderstwo Johna F. Kennedy'ego, do końca niewyjaśnione, stało się tematem niezliczonych publikacji i teorii spiskowych. Znany lewicowy reżyser Oliver Stone nakręcił o nim film "JFK", według którego zamach był efektem konspiracji z udziałem wiceprezydenta Johnsona, Pentagonu, CIA i wszystkich innych służb specjalnych USA.
Zamach na Johna F. Kennedy'ego "
Ostatnio uwaga popkultury skierowała się na piękną żonę zabitego prezydenta, Jacqueline. Opowiadający o niej film "Jackie" przypomina, że to ona po jego śmierci stworzyła legendę rządów JFK jako Camelotu, czyli dworu mitycznego króla Artura. Bo prezydentura Kennedy'ego, adorowanego za charyzmę, elegancję i blichtr Białego Domu za jego kadencji, ujawniła – jak uważa wielu komentatorów – ukrytą tęsknotę Amerykanów za monarchią.
PAP/im
