Prognozy specjalistów z zespołu UNESCO ds. tsunami mówią, że tsunami może pojawić się na Morzu Śródziemnym w ciągu najbliższych 30 lat. Bernardo Aliaga, czołowy ekspert zespołu, uważa, że fala może uderzyć w miasta położone nad Morzem Śródziemnym, a narażone na zalanie są m.in. Marsylia, Aleksandria czy Stambuł. UNESCO nie skupia się jednak jedynie na prognozowaniu i ostrzeganiu, ale też na przygotowaniach na zagrożenie i edukacji.
Morze Śródziemne wyjątkowy region
- Są to słuszne ostrzeżenia. Ryzyko wystąpienia tsunami na Morzu Śródziemnym istniało od milionów lat, istnieje i będzie istniało - mówi profesor Maciej Dąbski z Zakładu Geomorfologii Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego. - Płyty tektoniczne, na których znajdują się kontynenty i oceany, są w ciągłym ruchu. Przesuwają się kilka, czasem kilkanaście centymetrów w ciągu roku. Strefa Morza Śródziemnego, południe Europy zbudowane jest z bardzo dużej liczby takich mikropłyt, które wzajemnie o siebie trą. Jedna się zapadają pod drugie, inne się zderzają i nie chcą ustąpić. To powoduje zjawiska sejsmiczne, czyli trzęsienia ziemi, albo wulkaniczne, czego najlepszymi przykładami są Etna i Wezuwiusz - dodaje.
Przez prognozowane zagrożenia UNESCO ogłosiło niedawno utworzenie nowego programu "Tsunami Ready", w ramach którego m.in. w Grecji, Turcji, Portugalii oraz we Włoszech ma zostać uruchomionych 12 ośrodków wczesnego ostrzegania przed falami powodziowymi.
03:31 czwórka pierwsze słyszę 25.08.2022.mp3 Jak UNESCO przygotowuje Europę na falę tsunami? (Pierwsze słyszę/Czwórka)
- Jest teraz taka tendencja na świecie, by budować miasta odporne na różne szoki - quotes shock to taki krótki stres, wywołany np. wstrząsem sejsmicznym, czy chronic shock, czyli szok chroniczny, długofalowy - wyjaśnia naukowiec. - Powstaje już sieć miast, resilient cities, które są odporne na różne negatywne czynniki. To, co teraz zrobiło UNESCO, ten program "Tsunami Ready" wpasowuje się w to myślenie. Wszystko po to, żeby mieszkańcy miast nadmorskich byli przygotowani na tsunami. To nie tylko Japonia, wybrzeże Alaski czy Indonezja, ale także Europa jest narażona na te zjawiska - dodaje.
Celem programu "Tsunami Ready" ma być także edukacja mieszkańców miast leżących na wybrzeżu Morza Śródziemnego. W wielu regionach świata nie docenia się zagrożenia tsunami.
- Mamy tendencję do szybkiego zapominania. Przykładem może tu być San Francisco, gdzie ryzyko wystąpienia trzęsienia ziemi o sile 7 czy 8 cały czas istnieje, a mimo to mnóstwo ludzi decyduje się tam mieszkać - zauważa profesor. - Czasami ta nasza pamięć jest krótka, a miasta kuszą. Musimy uświadamiać ludzi o zagrożeniu, musimy mieć plany ewakuacyjne, co robić, jak wydarzy się tsunami i potem jak "wstawać z kolan" w przypadku katastrofy. O katastrofie mówimy wtedy, gdy lokalne społeczeństwo nie jest w stanie samo poradzić sobie ze skutkami danego wydarzenia, tylko potrzebuje pomocy z zewnątrz - dodaje.
Eksperci UNESCO zapewniają, że do 2030 roku zostaną przygotowane plany ewakuacyjne, przeprowadzone zostaną specjalne ćwiczenia, a w poszczególnych ośrodkach zostaną wprowadzone specjalne procedury pozwalające na ostrzeganie obywateli na 24 godziny przed wystąpieniem zagrożenia. - Chcemy, aby do 2030 roku wszyscy mieszkańcy obszarów, gdzie udowodniono występowanie zagrożenia, byli przygotowani - podkreślają.
***
Tytuł audycji: Pierwsze słyszę
Prowadzi: Kamil Jasieński
Materiał: Martyna Ogonek
Data emisji: 25.08.2022
Godzina emisji: 7.29
pj
