Black Friday, Cyber Monday. Jak niepotrzebnie nie wydawać pieniędzy?

Ostatnia aktualizacja: 28.11.2022 14:22
- Dla osób, które mają problem z niekontrolowanym robieniem zakupów, takie wydarzenia jak Black Friday i Cyber Monday to świetne okazje, by dodatkowo pogłębić ten nałóg - mówiła Katarzyna Babka, psycholog z Mind Health, Centrum Zdrowia Psychicznego.
Kompulsywne kupowanie i zakupoholizm? Skąd bierze się uzależnienie od zakupów?
Kompulsywne kupowanie i zakupoholizm? Skąd bierze się uzależnienie od zakupów? Foto: Shutterstock

- Na kompulsywne zakupy jest dziś społeczne i psychiczne przyzwolenie. Wydaje nam się, że wszyscy dziś siedzą w internecie i kupują. Dodatkowo dni promocyjne potęgują ten efekt - mówiła ekspert. Zakupy internetowe z miesiąca na miesiąc stają się coraz łatwiejsze i coraz bezpieczniejsze. Wydajemy więc coraz więcej pieniędzy. - To niebezpieczny mechanizm, bo dzięki temu "oddzielamy się" fizycznie od pieniędzy. Wydając wirtualne pieniądze nie mamy poczucia, że czegoś nam ubywa - mówiła gość Czwórki. - Kiedyś mieliśmy w ręku gotówkę i widzieliśmy, że jeśli kupimy za dużo, po prostu nie będziemy jej mieli. Teraz tego nie odczuwamy.

Dodatkowo, jak podkreślała, z zakupów w sieci "cieszymy się dwa razy". Dzieje się tak dzięki odroczonej gratyfikacji. Nasze zakupy dostajemy po jakimś czasie. Czyli: najpierw odczuwamy satysfakcję, że kupiliśmy produkt, potem mamy czas przyjemnego oczekiwania na dostawę, a na koniec cieszymy się, gdy przyjeżdża kurier - mówiła gość Czwórki.   

Według badań w Polsce problem zakupoholizmu dotyczy przynajmniej ponad miliona osób. Najczęściej doświadczają tego uzależnienia młodzi ludzie. - Zakupy musimy robić i to czynność codzienna, z której nie da się zrezygnować. "Lampka" powinna nam się zapalić, gdy nasze myśli obsesyjnie krążą wokół kupienia jakiegoś produktu, w przypadkowych momentach, w których teoretycznie nie powinno być tu żadnego związku - mówiła. - Ważne są też konsekwencje w realnym życiu, czyli chroniczny brak pieniędzy, załamanie życia z powodu kredytów, czy niewywiązywania się z obowiązków w pracy - wyliczała Katarzyna Babka.

Czytaj także:

Jak podkreślała ekspert, zakupoholizm to bardzo złożone zjawisko, które może mieć wiele przyczyn. - W większości zachowań impulsywnych, w uproszczeniu, chodzi o rozładowanie niewygodnych dla nas emocji. W mechanizmie uzależnień podstawą jest łatwy i szybki sposób na redukcję napięcia - mówiła Katarzyna Babka. Niestety, radość związana z zakupami - czyli spożyciem "używki" - jest krótkotrwała. - Gdy schodzi z nas "high" związany z endorfinami, zaczynamy rozumieć, że nie wystarczy nam pieniędzy na inne rzeczy, dopadają nas wyrzuty sumienia - podkreślała gość Czwórki. 

Posłuchaj
12:06 czwórka zakupy PR4_AAC 2022_11_28-08-16-41.mp3 Jak działa uzależnienie od zakupów i jak sprawdzić, czy już nas dotyczy? (Pierwsze słyszę/Czwórka) 

Warto uczciwie zadać sobie pytania o to, ile wydajemy i czy potrafimy przestać. - W tej chwili możliwości radzenia sobie z uzależnieniami i autoterapii są dość duże: mamy podręczniki online i wsparcie społeczne, a także pomoc bliskich. Jeśli nie mamy takich możliwości, warto udać się do specjalisty - mówiła Katarzyna Babka. 

Posłuchaj także:

***

Tytuł audycji: Pierwsze słyszę

Prowadzący: Kamil Jasieński

Materiał: Mateusz Kulik

Data emisji: 28.11.2022 

Godzina emisji: 08.15

kd/kor

Czytaj także

Czy q-commerce, czyli szybkie zakupy, to nasza przyszłość ?

Ostatnia aktualizacja: 12.07.2022 10:08
Przyzwyczailiśmy się do robienia zakupów przez internet. Zwykle dostarczane są do nas następnego dnia. W ostatnich miesiącach rozwija się jednak q-commerce, dzięki któremu zakupy mamy w 15 minut. Czy to przyszłość? A może lepsze będzie a-commerce?
rozwiń zwiń