- Drzewa to bardzo specyficzny element naszej przestrzeni. My jesteśmy emocjonalnie z nimi związani - mówi Elżbieta Wołoszyńska-Wiśniewska z Centrum UNEP/GRID Warszawa, koordynatorka projektu "Pomóż nauce - Zostań obserwatorem drzew". - Gdy myślimy o zieleni, to pierwsze, co nam przychodzi do głowy, to jest drzewo. To element przestrzeni, który przynosi nam wiele korzyści. Drzewa pomagają nam oczyszczać powietrze, wyłapują zanieczyszczenia, pozwalają nam kontrolować stosunki wodne, a teraz mamy do czynienia z problemami suszy czy nadmiernych opadów. Dodatkowo drzewa wpływają na nasze samopoczucie. Amerykańskie badania pokazują, że kiedy wchodzimy w zieleń, czujemy się od razu lepiej - dodaje.
Bierzemy od drzew, dajmy coś w zamian
Wszystkie te wspaniałe właściwości drzew jednak nie są nam dane za darmo. By drzewa funkcjonowały dobrze, to i my powinniśmy dać im coś od siebie, zadbać o dobre warunki dla ich wzrostu, odpowiednią pielęgnację etc. W tym może nam pomóc obserwacja drzew i projekt "Pomóż nauce - Zostań obserwatorem drzew". - W ramach tej akcji zbieramy informacje o drzewach, interesują nas głównie jego wysokość i obwód - wyjaśnia gość Kamila Jasieńskiego.
Jak mierzyć?
O ile ze zmierzeniem obwodu drzewa większość z nas nie będzie miała problemu, o tyle jako wyzwanie odczytujemy mierzenie jego wysokości. - Tu na szczęście przychodzi nam z pomocą aplikacja mobilna Globe Observer - mówi gość Czwórki. - Musimy ją zainstalować na swoim urządzeniu, wpisać nasz prawdziwy wzrost i długość standardowego kroku. Stajemy w oddaleniu od drzewa - tak by widzieć jego podstawę i wierzchołek. Uruchamiamy aplikację, kamerę kierujemy na podstawę drzewa, później na wierzchołek. Tu wykorzystywane są wszelkie czujniki z naszych smartfonów. Podchodzimy do drzewa i zapisujemy, ile kroków wykonaliśmy. Następnie aplikacja określa lokalizację naszego drzewa - dodaje.
14:20 czwórka pierwsze słyszę 05.05.2022.mp3 Jak obserwować i mierzyć drzewa podpowiada Elżbieta Wołoszyńska-Wiśniewska z Centrum UNEP/GRID Warszawa (Pierwsze słyszę/Czwórka)
Zgromadzone przez ochotników dane pomogą naukowcom określić biomasę, objętość danego drzewa. - Drzewo, rosnąc, nabiera tężyzny, wysokości. Pochłania dwutlenek węgla - węgiel wbudowuje w swoje ciało - tłumaczy ekspertka. - Dwutlenek węgla to jeden z gazów, o którym rozmawiamy w kontekście zmian klimatycznych. Okazuje się, że wiedza o tym, jak szybko rosną drzewa, pomaga nam określić, ile one już pochłonęły dwutlenku węgla i ile jeszcze mogą pochłonąć - dodaje.
Gość Czwórki poleca obserwatorom, by wybierali drzewa proste, bo bardzo trudno jest odnaleźć np. wierzchołek wierzby płaczącej. Powinniśmy decydować się na takie drzewa, które jesteśmy w stanie zobaczyć w całości.
Na mapie w aplikacji możemy sprawdzić zmapowane drzewa. Jak przekonuje gość Czwórki, nie ma też problemu z kilkukrotnym pomiarem tego samego obiektu. - Im więcej danych, tym lepiej możemy oszacować masę danego drzewa, porównać wyniki - podkreśla.
Obserwuj razem z NASA
Elżbieta Wołoszyńska-Wiśniewska z Centrum UNEP/GRID Warszawa zdradza, że w obserwowaniu drzew nie będziemy sami, bo akcja "Pomóż nauce - Zostań obserwatorem drzew" to projekt międzynarodowy, koordynowany przez biuro Programu GLOBE, a jego partnerem merytorycznym jest agencja kosmiczna.
NASA GLOBE Observer: Trees/NASA Video
- Naukowcy nie mogą być wszędzie, a my jako obserwatorzy możemy zbierać dla nich informacje, które wykorzystają w swojej pracy - zwraca uwagę gość Kamila Jasieńskiego. - Takim obserwatorem jest też NASA. Wszystkie sprzęty, satelity na naszej orbicie służą konkretnemu celowi - zbieraniu informacje o Ziemi. Jedną z nich są dane o wysokości drzew. Satelity mają czujniki, które patrzą, jak wygląda powierzchnia Ziemi, co się na niej znajduje m.in. mierzą drzewa, ale mogą też mierzyć budynki, wysokości mórz czy oceanów - dodaje.
Te wszystkie informacje wykorzystywane są w badaniach zmian klimatycznych. Służą np. do modelowania, prognozowania, jak te zmiany będą postępować, pomagają ocenić potencjał rozwiązań, które są stosowane.
Gość Czwórki zdradza, że w projekcie bierzemy udział za darmo, jednak możemy wygrać fantastyczne nagrody. Zachęca do tworzenia zespołów badawczych, swój apel szczególnie kieruje do nauczycieli czy grup harcerskich. A nagrodą są m.in. warsztaty prowadzone przez ekspertów NASA.
***
Tytuł audycji: Pierwsze słyszę
Prowadzący: Kamil Jasieński
Gość: Elżbieta Wołoszyńska-Wiśniewska (Centrum UNEP/GRID-Warszawa
koordynatorka projektu "Pomóż nauce - Zostań obserwatorem drzew")
Data emisji: 05.05.2022
Godzina emisji: 8.11
pj