O wodzie pamiętajmy nie tylko w lany poniedziałek
- Wschód słońca można zobaczyć wszędzie w podobny sposób, nie ma chyba miejsc lepszych lub gorszych - mówi Karol Wójcicki popularyzator astronomii. - Choć niewątpliwie w lepszej pozycji do obserwacji będą ci, którzy wybiorą wzniesienia, albo wyższą kondygnację w budynku. Słońce wschodzi dokładnie na linii widnokręgu i może się okazać, że nawet niewielka linia drzew, lub zabudowania mogą nam uniemożliwić zobaczenie tego niezwykłego, a jednak codziennego zjawiska.
21:51 czwórka dajesz radę 2.04.2021.mp3 W audycji podpowiadamy jak najlepiej zaobserwować wschód słońca (Dajesz Radę/Czwórka)
Żeby ustalić dokładną godzinę wschodu słońca w naszej lokalizacji dobrze wcześniej sprawdzić ją w internecie. Drukowane w kalendarzach godziny wschodu i zachodu słońca są uśrednione i dotyczą centrum Polski. - Musimy sobie zdawać sprawę, że jeśli obserwujemy różne zjawiska astronomiczne, w tym wschód słońca, to za sprawą kulistości naszej planety różnica w występowaniu tych zjawisk pomiędzy Polską wschodnią, a Polską zachodnią może wynosić nawet około jednej godziny - tłumaczy ekspert.
Jak podkreśla specjalista cały proces wschodu słońca nie trwa szczególnie długo. Należy pamiętać, że tempo wschodu i zachodu słońca bywa różne w zależności od szerokości geograficznej na której się znajdujemy i tego pod jakim kontem wstaje słońce. Im dalej jesteśmy od równika, tym wschody trwają dłużej. W Polsce średnio wschód trwa do 5 minut, a jego czas uzależniony jest od pory roku. Słońce szybciej wschodzi zimą natomiast wolniej w okresie letnim.
Przed samym wchodem możemy zaobserwować "świt astronomiczny". Jest to zjawisko, gdy znajdujemy się na granicy pomiędzy nocą, a dniem. Budzenie się nowego dnia zaczyna się w momencie kiedy słońce znajduje się na 18 stopniach poniżej linii widnokręgu, wtedy właśnie niebo zaczyna jaśnieć.
Jak daleko jest burza?
Zobacz także:
Jak wiemy niebo może przybierać różne barwy. Promieniowanie słoneczne składa się ze światła o różnych długościach fali, które złożone razem widzimy jako białe. Jednak takie światło możemy rozczepić poprzez pryzmat. Biały jest mieszaniną wszystkich kolorów tęczy, od czerwonego aż po fiolet. Na kolory wschodu słońca wpływ ma rozczepienie fal światła, ale też pyły unoszące się w powietrzu. - Czasami ten sam wschód słońca widziany z innego miejsca, w zależności od tego co jest po drodze, pomiędzy naszym okiem, a słońcem może wyglądać zupełnie inaczej - mówi fizyk atmosfery prof. dr hab. Szymon Malinowski. - Ten sam wschód słońca widziany z miejsca zapylonego i niezapylonego będzie wyglądał inaczej. Ale też dotyczy to pyłów będących w wyższych warstwach atmosfery. Robiono badania i stwierdzono, że po wybuchach wulkanicznych, niebo było na całym świecie bardziej białe lub bardziej kolorowe.
Warto więc być czujnym na wybuchy wulkanów, żeby zobaczyć nietypowy wschód słońca. Często też słyszymy jak malarze mówią, że inne światło jest we Włoszech. Wynika to między innymi z tego, że tam dość często w atmosferze obecny jest pył znad Sahary. Kiedy jest burza piaskowa na Saharze pyły są niesione właśnie nad Europę.
Zobacz także: Najpierw było jajko, potem pojawiła się sztuka
Nie zawsze jesteśmy w stanie przewidzieć, czy warto się zrywać na świt. - Wieczorem czyste niebo i brak wiatru oznacza, że jesteśmy w jednej masie powietrza. Jest więc szansa, że pogoda utrzyma się przez kilka godzin do rana - mówi dr hab. Tomasz Rozbicki. - Jednak nie ma takiej gwarancji, bo w każdej chwili może się zmienić front atmosferyczny, który przygna chmury. Jednak teoretycznie czyste niebo wieczorem daje szansę na ładną pogodę jutro.
To piękne zjawisko warto uwiecznić na zdjęciach. Jak mówi pasjonatka fotografii krajobrazowej Basia Grubka sam moment wschodu słońca może nie być tak fascynujący, jak kolory i barwy, które możemy zobaczyć tuż przed. - Staram się być na miejscu godzinę przed wschodem słońca, bo niebo robi się już jasne - tłumaczy. - Możemy wtedy zaobserwować fajne kolory i chmury, czasem jest to lepszy widok niż sam moment wschodu, gdzie słońce daje już silne światło.
W audycji prof. Szymon Malinowski zdradza również jak zaobserwować latem nad morzem tzw. "zielony błysk", który występuje przy zachodzie słońca.
***
Tytuł audycji: "Dajesz radę - polowanie na świt"
Prowadzi: Oliwia Krettek
Goście: Karol Wójcicki popularyzator astronomii, prof. dr hab. Szymon Malinowski(fizyk atmosfery), dr hab.Tomasz Rozbicki, Basia Grubka (fotograf)
Data emisji: 02.04.2021
Godz. emisji: 14.20
aw/kd
