Logo Polskiego Radia
PolskieRadio24.pl
Maciej Machcewicz 04.02.2018

Dietrich Bonhoeffer. Chrześcijanin w Trzeciej Rzeszy

Od samego początku II wojny światowej był czynnie zaangażowany w spisek, który miał uwolnić Niemcy od Hitlera. Przez parę lat prowadził podwójne życie jako agent Abwehry, organizacji kontrwywiadu, na której czele stał admirał Wilhelm Canaris.
Dietrich Bonhoeffer w 1939 roku, fot. Wikimedia CommonsCC-BY-SA 3.0BundesarchivDietrich Bonhoeffer w 1939 roku, fot. Wikimedia Commons/CC-BY-SA 3.0/Bundesarchiv
Posłuchaj
  • Dietrich Bonhoeffer - audycja BBC. (17.12.1984)
Czytaj także

4 lutego 1906 roku urodził się Dietrich Bonhoeffer, niemiecki duchowny i ideowy przeciwnik nazistów.

Urodził się we Wrocławiu w zamożnej rodzinie inteligencko-mieszczańskiej. W okresie wielkiego ożywienia myśli protestanckiej wcześnie zabłysnął jako teolog. Angażował się przede wszystkim w działalność duszpasterską i kształtowanie młodszego od siebie pokolenia pastorów kościoła luterańskiego. Zwłaszcza tego odłamu, który po dojściu Hitlera do władzy stawiał zacięty opór sekularyzacji i polityzacji niemieckich ewangelików na usługi narodowego socjalizmu.

Sam drukiem ogłosił niewiele. Myśl Bonhoeffera znana jest przede wszystkim z rekonstrukcji jego wykładów uniwersyteckich i seminaryjnych, odtworzonych z notatek jego uczniów.

Od samego początku II wojny światowej był czynnie zaangażowany w spisek, który miał uwolnić Niemcy od Hitlera. Przez parę lat prowadził podwójne życie jako agent Abwehry, organizacji kontrwywiadu, na której czele stał admirał Wilhelm Canaris.

Międzynarodowe kościelne kontakty Bonhoeffera służyły za kamuflaż dla jego podróży zagranicznych, głównie do neutralnej Szwecji i Szwajcarii. Pozornie w interesie hitlerowskiego kontrwywiadu, faktycznie dla uzyskania poparcia aliantów dla antyhitlerowskiego spisku, któremu przewodził sam Canaris.

Aresztowanie nastąpiło w kwietniu 1943 roku. Na podstawie poszlak, nie mających nic wspólnego z jego rzeczywistą antypaństwową działalnością. Pastor umiał się świetnie bronić. Został uwięziony w Berlinie.

Już bez jego udziału spisek dojrzał i zakończył się nieudanym zamachem na życie Hitlera 20 stycznia 1944. Po wykryciu sprawców Bonhoeffera przenoszono kolejno do trzech obozów koncentracyjnych. 9 kwietnia 1945 został powieszony w Flossenbürgu. Kilka tygodni przed zakończeniem wojny.

Posłuchaj archiwalnej audycji przekazanej Polskiemu Radio przez Redakcję Polską BBC.

mjm