Pierwszy proces norymberski głównych zbrodniarzy trwał od 20 grudnia 1945 do 1 października 1946. Łącznie do 14 kwietnia 1949 przeprowadzono 13 procesów wytoczonych przeciwko osobom odpowiedzialnym za zbrodnie nazistowskie z czasów III Rzeszy. Akty oskarżenia sporządzono w oparciu o statut Międzynarodowego Trybunału Wojskowego, podpisany przez 19 państw.
38:34 Pamięć nie zna przedawnienia.mp3 Proces norymberski w archiwalnych nagraniach Polskiego Radia wspominają: K. Małcużyński, M. Podkański, L. Marszałek, W. Pawlak i T. Cyprian - prokurator z ramienia rządu polskiego.
Proces norymberski poprzedzony został gromadzeniem materiału dowodowego. Konieczne było także ujęcie wszystkich pozostających przy życiu nazistowskich zbrodniarzy wojennych. Do czasu rozpoczęcia procesu aresztowani zostali umieszczeni w Luksemburgu, a miejsce internowania było utajnione przed opinią publiczną. Prowadzono wówczas dochodzenie wstępne oraz przesłuchania aresztowanych.
Był to proces bezprecedensowy, gdyż po raz pierwszy zastosowano zasadę odpowiedzialności karnej przywódców państwowych za zbrodnie międzynarodowe. Oskarżono ich o popełnienie czterech rodzajów zbrodni: uczestnictwo w spisku w celu popełnienia zbrodni międzynarodowej, zbrodni przeciwko pokojowi, zbrodni wojennych oraz zbrodni przeciwko ludzkości. Podczas procesu Sowieci próbowali przypisać zbrodnię katyńską Niemcom.
Przed Trybunałem sądzono 22 osoby; 12 skazano na śmierć, 3 na dożywocie, 4 na wieloletnie więzienie, 3 zostały uniewinnione.
Zbrodniarze niemieccy skazani na karę śmierci: Bormann - szef kancelarii NSDAP (zaocznie), Frank - generalny gubernator, Frick - protektor Czech i Moraw, Goering - marszałek Rzeszy, Jodl - szef sztabu Wehrmachtu, Kaltenbrunner - szef Głównego Urzędu Bezpiezeństwa Rzeszy (RSHA), Keitel - szef Wehrmachtu, Ribbentrop - minister spraw zagranicznych, Rosenberg - minister ds. terenów wschodnich, Sauckel - generał SS i SA, organizator pracy przymusowej, Arthur Seyss-Inquart - komisarz Rzeszy w Holandii, Julius Streicher - wydawca "Der Stuermer", współorganizator eksterminacji Żydów.
Robert Ley - szef Niemieckiego Frontu Pracy - tuż przed procesem powiesił się w celi, a Goering popełnił samobójstwo przed egzekucją. Pozostali - nie licząc Bormanna, którego po wojnie nie ujęto - zostali powieszeni 16 października 1946 przez zawodowego teksańskiego kata.
Posłuchaj także archiwalnych dźwięków na temat wydarzeń z roku 1945 >>>