Logo Polskiego Radia
PolskieRadio24.pl
Jacek Puciato 22.12.2021

Tajemnicze runiczne imię na anglosaskim krzyżu

Sam fakt, że odnaleziony w północno-wschodniej Anglii złoty krzyżyk zawierał runiczne inskrypcje, już był czymś niespotykanym. Tymczasem badacze odkryli kolejną niespodziankę: runy na krzyżyku układają się w niespotykane dotąd staroangielskie imię.

Neve jaskinia EurekaAlert 1200.png
Odkryto prawdopodobnie najstarszy znany w Europie pochówek dziewczynki w wieku niemowlęcym. Ma 10 tys. lat

Pochodzący, jak szacują znawcy, z okresu między 700 a 900 rokiem naszej ery złoty krzyżyk został znaleziony w 2020 roku na brzegu rzeki w pobliżu miasta Berwick-upon-Tweed w hrabstwie Northumberland. Wyróżniał się nie tylko runicznymi znakami, lecz także i tym, że w odróżnieniu od większości dotychczas poznanych anglosaskich krzyży nie był równoramienny.

Złota zawieszka 

Runy pokrywają dłuższe ramię tego nietypowego znaleziska. Na końcu trzech pozostałych ramion wyryto dodatkowe małe krzyżyki. Zwraca uwagę również otwór wieńczący ramię z runami (wchodzący częściowo na inskrypcję) – służył on najprawdopodobniej do przewieszenia pętli, a powstał po tym, gdy odłamała się oryginalna zawieszka krzyżyka.

Jak podkreślał prof. John Hines z Cardiff University, krzyżyki na końcu krótszych ramion zostały najpewniej wyżłobione w tym samym czasie, co runiczna inskrypcja. A ona sama, złożona z sześciu znaków dawnego alfabetu germańskich ludów, zawiera imię Eadruf.

***

Czytaj także:

***

Eadruf, po raz pierwszy  

- Artefakty takie jak ten były dość często opatrywane imieniem osoby, z którą przedmiot był związany - tłumaczył prof. John Hines.

Jak dodał, odczytane na złotym krzyżyku imię jest dla badaczy czymś zupełnie nowym.

- Staroangielskie nazwy osobowe zaczynające się od "Ead-" ("szczęście", "fortuna") są powszechne, ale znamy jedynie dwie, które mają drugi element zaczynającym się od "-r". To "Eadred" i "Eadric". Niespotykane jest natomiast w imieniu połączenie -"ruf" – komentował prof. John Hines odkryte na krzyżyku z Northumberland imię.

Eadruf jest zatem nieznanym wcześniej badaczom języków germańskich, etymologicznie tajemniczym imieniem. Według prof. Johna Hinesa stanowi ono być może wersję notowanego w źródłach imienia Eardwulf. We wczesnym okresie średniowiecznej Nortumbrii - królestwa anglosaskiego położonego właśnie na terenach obecnej północnej Anglii - imię Eardwulf nosiło kilku ważnych dla ówczesnej społeczności mężczyzn.

Cardiff University/jp