Logo Polskiego Radia
Jedynka
Andrzej Gralewski 31.07.2014

Powstanie Warszawskie - 1 sierpnia w radiowej Jedynce

W 70. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego Pierwszy Program Polskiego Radia przygotował specjalne audycje poświęcone jednemu z najważniejszych zrywów narodowych w historii naszego kraju.
Dowódca Garnizonu Warszawa ds. ceremoniału wojskowego płk Andrzej Drozd odczytuje Apel Poległych w trakcie obchodów 70. rocznicy wybuchu Powstania WarszawskiegoDowódca Garnizonu Warszawa ds. ceremoniału wojskowego płk Andrzej Drozd odczytuje Apel Poległych w trakcie obchodów 70. rocznicy wybuchu Powstania WarszawskiegoPAP/Paweł Supernak

Zaczynamy już rano. Od godz. 6 do 9 nadaliśmy specjalne wydanie "Sygnałów dnia" z Muzeum Powstania Warszawskiego - "W 3 godziny przez 63 dni". Rozmawialiśmy z powstańcami, świadkami wydarzeń sierpnia 1944 roku i historykami. Była to żywa lekcja niedawnej przeszłości.

W "Lecie z Radiem" rozmawialiśmy o warszawskiej kuchni i kultowych miejscach przedwojennej stolicy.

Smaki i miejsca przedwojennej Warszawy. Minogi i dancingi w Adrii >>>

Marek Rybarczyk z "Newsweek Historia” opowiedział o nieznanych i często niezwykłych epizodach Powstania Warszawskiego.

Te historie pokazują przedziwne przemieszanie tragedii, bohaterstwa i farsy (Lato z Radiem/Jedynka)

Z kolei aktor Marcin Kwaśny , który urodził się w Tarnowie mówił m.in. o swoich związkach z prawobrzeżną Warszawą.

Warszawa to dobra wizytówka naszego państwa (Lato z Radiem/Jedynka)

W magazynie "Z kraju i że świata" naszym gościem była szefowa Muzeum Woli Hanna Nowak-Radziejowska, która Wolę nazwała symbolem paradoksu powstania. - Podczas Powstania Warszawskiego na Woli dokonano zbrodni, która nosi wszystkie znamiona ludobójstwa - mówiła.

Powstanie Warszawskie - serwis specjalny Polskiego Radia >>>
W " Popołudniu z radiową Jedynką" naszym gościem był historyk Instytutu Pamięci Narodowej Tomasz Sudoł z IPN, który mówił o niemieckich działaniach wymierzonych zarówno w żołnierzy, jak i ludność cywilną podczas Powstania. - Cechowało je ogromne okrucieństwo i metody stosowane do walki z partyzantami, bo Niemcy uważali powstańców za bandy - tłumaczył w Jedynce.

O 17.00 w godzinie "W" byliśmy przy pomniku "Gloria Victis" na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Wśród powstańców,  z którymi rozmawiał Witold Banach, była sanitariuszka Zofia Czekalska ps. "Sosenka". Zapytana o sens Powstania powtórzyła za prezydentem Bronisławem Komorowskim: "trzeba dyskutować".

- Ktoś, kto nie przeżył okupacji, patrzy od strony wojskowej i nie rozumie powstańczego entuzjazmu. Prezydent wczoraj powiedział: nie kłóćcie się, szukajcie, obyście wy lepsze decyzje podejmowali - podkreśliła (Popołudnie z Jedynką)

 

W specjalnym wydaniu audycji Janusza Weissa przmierzaliśmy podziemia i kanały Warszawy , a w Jedynce Dzieciom rozmawialiśmy o udziale najmłodszych w walkach 1944 roku oraz rodzinnej grze miejskiej "Żoliborz żagwiący", która powstała na podstawie książki "Mały Powstaniec" autorstwa Szymona Sławińskiego.

Usłyszeliśmy także niezwykłą i piękną historię. W sierpniu tego roku Alicja i Bolesław Biegowie, uczestnicy walk w Warszawie, obchodzą nie tylko 70. rocznicę Powstania, ale także 70. rocznicę ślubu.

- Żaden z moich kolegów na ślubie nie był, bo akurat był atak niemiecki od strony Nowego Światu. Ołtarz był na dwóch belkach papieru w sklepie - wspomina pan Bolesław (Popołudnie z Jedynką)

 

 

Ślub
Ślub sanitariuszki Alicji Treutler "Jarmuż" i podchorążego Bolesława Biegi "Pałąka", z batalionu "Kiliński", udzielony przez ks. Wiktora Potrzebskiego "Corda" dnia 13 sierpień 1944 roku w kaplicy przy ulicy Moniuszki 11.

 

A kończąc nasz cykl "Radiowa Mapa Powstania Warszawskiego" ponownie oddaliśmy głos uczestnikom sierpniowych walk. Tym razem nie zabrali nas do konkretnego miejsca stolicy, nie mówili o budynku, który udało się zdobyć lub odbić, ani o towarzyszach, którzy zginęli na ich oczach. Ta relacja to opowieść o prozie codzienności: karabinie znalezionym w spiżarni, naprawie motocykla, uczcie z gawrona, szpitalnej opiece nad jeńcami, kartce, która uratowała życie.

Radiowa Mapa Powstania Warszawskiego >>>

Sprawdziliśmy także, jak historię uczcili uczestnicy 20. Przystanku Woodstock i towarzyszyliśmy warszawiakom wspólnie śpiewającym (nie)Zakazane piosenki. Posłuchaj audycji >>>

Na zakończenie dnia w naszym studiu zjawił się krytyk literacki Tadeusz Lewandowski, by opowiedzieć o powstańczych doświadczeniach swojej rodziny. - Do dzisiaj jestem "zarażony śmiercią", jak mówiono o tamtych ludziach. Do dzisiaj uważam, że przeżyłem II wojnę światową i jestem jedną z jej ofiar - mówił.

Zapraszamy do słuchania.
(ag/asz)