- Udział Polek w walce 1863 roku przewyższył znacznie wszystkie dotychczasowe ruchy zbrojne XIX wieku - pisali historycy Eligiusz Kozłowski i Kazimierz Olszański.
W opinii doktora Janusza Osicy rola kobiet była dramatycznie trudna. - Mąż walczył, a żona zajmowała się rodziną, jak to się wówczas patetycznie mówiło, strzeżeniem ogniska domowego - mówi historyk. Niektóre, tak jak Eliza Orzeszkowa, łączyły różne role - i gospodyni domowej i powstańczej łączniczki.
>>>Kronika powstania styczniowego - posłuchaj poprzednich odcinków
Zauważa, że wielu powstańczych dowódców nie miało rodzin. Inni żenili się dopiero w późnym wieku. Marian Langiewicz ożenił się po 40-ce. Z dzisiejszej perspektywy to wręcz młodzieniec, ale w czasach powstania tak młodym człowiek nie był w powszechnej opinii. Pierwsza zona szybko zmarła, a druga – Angielka przeżyła go o lat 20.
Dla powstańca posiadanie rodziny było swoistym balastem. - Dlatego wielu przekładało ten przyjemny obowiązek na spokojniejsze czasy - podsumowuje redaktor Andrzej Sowa.
Po upadku powstania kobiety nosiły żałobę i czarną biżuterię. Tak rozsierdziło to Rosjan, że car zakazał noszenia żałoby. Jeżeli ktoś chciał włożyć czarny strój ze względu na śmierć członka rodziny, to wcześniej musiał uzyskać zgodę władz. Inaczej groziła mu wysoka grzywna.
Kronika Powstania Styczniowego” w Jedynce - we wtorki po godz. 23.10 i w niedziele po godz.15.00, od stycznia do końca grudnia 2013 roku. Autorzy: Dorota Truszczak i Andrzej Sowa.
(ag)