Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski . Wiedza, że to oni złamali kod Enigmy wciąż słabo przebija się do światowej świadomości społecznej. Milestone, prestiżowe wyróżnienie, ma to zmienić.
IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers) to największa organizacja zawodowa na świecie z siedzibą w USA. Zrzesza techników, inżynierów i naukowców z obszaru elektryki i elektroniki. Nadała swoje najwyższe odznaczenie "Milestone" (Kamień milowy w rozwoju inżynierii elektrycznej i obliczeniowej) trzem polskim matematykom: Marianowi Rejewskiemu, Jerzemu Różyckiemu i Henrykowi Zygalskiemu za złamanie kodów Enigmy w latach 1932-1939.
"Milestone" jest bardzo prestiżowym wyróżnieniem. Jest nadawane za najwybitniejsze osiągnięcia techniczne mające wpływ na rozwój cywilizacji. Nadanie go wspomnianym polskim matematykom jest ostatecznym dowodem na to, że Enigmę "pokonali" Rejewski, Różycki i Zygalski. Przez 70 lat przypisywano zasługi za złamanie kodów Enigmy wyłącznie Brytyjczykom i Amerykanom. Dopiero po wstąpieniu Polski do NATO Brytyjczycy przyznali oficjalnie, że sukces zawdzięczali Polakom.
- Przez długie lata nasi politycy nie mówili o tym, że Polacy mieli tak wielki wpływ na losy II wojny światowej - mówi przewodniczący Polskiej Sekcji IEEE prof. Ryszard Jachowicz z Wydziału Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej. - Kodu nie mogli złamać Francuzi, a Brytyjczycy zabrali się za to na kilka lat przed wojną.
Polska sekcja IEEE kilka razy próbowała ubiegać się o "Milestone" dla polskich matematyków. Wcześniej się nie udawało, ale teraz sytuacja sprzyja Polakom, bo aż trzech naszych profesorów zasiada w centralnych władzach IEEE. - Wkład Polski w zakończenie II wojny światowej jest niedoceniany - mówi prof. Jachowicz. - Polska była czwartą siłą walczącą z Niemcami hitlerowskimi. Mieliśmy udział w wielkich bataliach tej wojny, np. o Monte Cassino czy Tobruk, że nie wspomnę o Powstaniu Warszawskim. Kod Enigmy to także wielka batalia II wojny światowej, kto wie, czy nie ważniejsza od wielu potyczek.
Dzisiaj wszyscy wiedzą, że bez złamania tego kodu wojna trwałaby dłużej nawet o trzy lata. Są tacy, którzy twierdzą, że bez złamania niemieckich szyfrów przez Polaków Hitler by ją wygrał. - Dzięki genialnej pracy polskich matematyków uratowaliśmy wiele setek tysięcy istnień - mówi gość radiowej Jedynki.
Jak złamano kod Enigmy? Czym były płachty Zygalskiego i co Polakom zawdzięczała bomba Alana Turinga? Jacy byli Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski? Co robili po wojnie? Dlaczego wyróżnienie "Milestone" jest tak ważne? Szczegóły w audycji, którą przygotowała i prowadziła Dorota Truszczak .
***
5 sierpnia 2014 odsłonięto przed budynkiem Instytutu Matematyki PAN przy ul. Śniadeckich 8 w Warszawie kamień pamiątkowy z tablicami w języku polskim i angielskim (patrz zdjęcia powyżej) ku czci polskich matematyków, którzy złamali szyfr Enigmy.
(ew/ag)