Pius XI. Papież, który podziwiał Polaków

Został wyniesiony do godności papieskiej 6 lutego 1922 roku. Ratti przyjął imię Pius XI. Jego pontyfikat cechował się wzmożoną aktywnością dyplomatyczną Stolicy Apostolskiej. Siedem lat po wyborze papieżowi udało się doprowadzić do podpisania z Mussolinim układów laterańskich, na mocy których powstało państwo Watykan. Tym samym zakończył sie trwający pół wieku okres po zjednoczeniu Włoch, podczas którego papieże byli "więźniami Watykanu".

Pius XI, który z bliska mógł obserwować zagrożenie bolszewickie, potępił komunizm. Papież doprowadził do podpisania konkordatu z Niemcami, jednak dostrzegając niebezpieczeństwo hitleryzmu, skrytykował go w jednej z encyklik. Pius XI nie zdążył zobaczyć wojny, którą wywołały te dwa zbrodnicze systemy. Zmarł na krótko przed jej rozpoczęciem, 10 lutego 1939 roku.

25 kwietnia 1918 papież Benedykt XV mianował Achillesa Rattiego, przyszłego papieża Piusa XI, wizytatorem apostolskim na Polskę. Gest miał znaczenie symboliczne: wizytator został powołany jeszcze przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości. 6 czerwca 1919 roku Ratti został podniesiony do godności nuncjusza.

Wkrótce Ratti musiał stanąć przed dramatycznym wyborem. Do bram Warszawy zbliżała się armia bolszewicka, niosąc ze sobą hasła czerwonej rewolucji. 

- W krytycznych chwilach w 1920 roku nie opuścił Polski, ale został w Warszawie - mówił ks. prof. Franciszek Stopniak w audycji Sławomira Szofa z cyklu "Postacie XX wieku". 

"Zdaję sobie doskonale sprawę z wagi położenia, ale dziś rano odprawiając mszę świętą, ofiarowałem swe życie Panu Bogu i jestem gotów na wszelką możliwość" - zapisał biskup Achille Ratti w 1920 roku, gdy armia bolszewicka podchodziła pod Warszawę.

Na podobny gest odwagi zdobył się poza nim jedynie ambasador Turcji. Obecność Rattiego podnosiła na duchu polskie społeczeństwo. Przyszły papież Pius XI odegrał też istotną rolę w procesie kształtowania się Kościoła w niepodległej Polsce i podczas plebiscytów. 

bm