Logo Polskiego Radia
PolskieRadio24.pl
Bartłomiej Makowski 15.11.2023

Leopold Skulski. Premier Piłsudskiego

15 listopada 1877 roku urodził się Leopold Skulski, polityk, premier II Rzeczpospolitej, prezes Polskiego Radia.
Leopold SkulskiLeopold SkulskiNAC

Leopold Skulski przyszedł na świat w Zamościu, w rodzinie urzędnika magistratu. Jako uczeń V klasy porzucił szkołę i zaczął terminować w jednej z okolicznych aptek. W wieku 22 lat wyjechał do Warszawy, by rozpocząć tam kursy farmaceutyczne. Po trzech latach przeniósł się na studia chemiczne na Politechnice w Karlsruhe, gdzie zaangażował się w działalność polskiej młodzieży akademickiej.

W 1906 roku Leopold Skulski z dyplomem inżyniera chemii powrócił na ziemie polskie i osiadł w Łodzi. Tam znalazł zatrudnienie jako chemik w jednej z fabryk. Wkrótce, dzięki posagowi żony Amelii z domu Włodawskiej, założył własne laboratorium chemiczno-farmaceutyczne.

Społecznik, polityk

Równocześnie zaczął angażować się w działalność społeczno-patriotyczną. Od 1907 roku był działaczem Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół". Po wybuchu I wojny światowej Skulski zajął się polityką. Był współtwórcą Zjednoczenia Narodowego, ugrupowania o endeckim charakterze, które szybko stało się najważniejszą siłą polityczną w Łodzi. Po rozpisaniu wyborów przez niemieckie władze okupacyjne Skulski został najpierw II burmistrzem, a następnie – w 1917 roku – I burmistrzem miasta. Jednocześnie współdziałał z Polską Organizacją Wojskową.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości zdobył mandat do Sejmu Ustawodawczego z ramienia Zjednoczenia Narodowego, które razem ze Stronnictwem Demokratyczno-Narodowym utworzyło klub parlamentarny Związek Sejmowy Ludowo-Narodowy. Wkrótce Skulski dokonał politycznego zwrotu.

Premier malowany

- W 1919 roku Skulski doprowadził do secesji z endecji grupy siedemdziesięciu posłów – wyjaśniał prof. Rafał Habielski w audycji Agnieszki Steckiej z cyklu "Widnokrąg".

Posłuchaj
19:07 leopold skulski.mp3 Audycja Agnieszki Steckiej poświęcona Leopoldowi Skulskiemu. (PR, 14.05.1996) 

Tak powstało Narodowe Zjednoczenie Ludowe, umiarkowana, konserwatywna partia centroprawicowa. W jej skład wszedł m.in. Władysław Grabski. Po ustąpieniu Ignacego Paderewskiego z funkcji premiera, 11 grudnia 1919 roku Skulski przyjął misję tworzenia nowego rządu w oparciu o członków swojego klubu, Polskiego Stronnictwa Ludowego i osób bezpartyjnych.

- Piłsudski chciał, żeby szefem rządu był polityk z opcji centroprawicowej. Skulski nadawał się na kogoś, kto pośredniczył między Naczelnikiem Państwa a prawicą sejmową. W tej sytuacji politycznej rola premiera i jego rządu nie była znacząca – oceniał prof. Rafał Habielski. – Niewątpliwie czynnikiem odgrywającym istotną rolę kreatywną, jeśli chodzi o politykę wewnętrzną i zagraniczną, był Józef Piłsudski.

Kliknij w obrazek i poznaj historię wojny polsko-bolszewickiej:

src=" //static.prsa.pl/18c6af74-3478-4b75-bc41-37b63c3bea80.file"

Polityczny rozpad

Skulski wszedł w skład Rady Obrony Państwa i objął tekę ministra spraw wewnętrznych w rządzie Wincentego Witosa. Jednak jego zaplecze parlamentarne, Narodowe Zjednoczenie Ludowe, zaczęło kruszeć i się rozpadać. Skulski pojął, że jego polityczna kariera się kończy i zajął się biznesem.

W 1923 roku współtworzył Polskie Radio. Był jego prezesem aż do 1936 roku.

Tajemniczy koniec

Po agresji Niemiec na Polskę we wrześniu 1939 roku Skulski ewakuował się z Warszawy. Przedostał się do Pińska, który wkrótce został zajęty przez Sowietów. Były premier stał się obiektem zainteresowania NKWD.

Jego losy po aresztowaniu przez okupantów do dzisiaj nie są znane. Prawdopodobnie zginął w sowieckim więzieniu lub został rozstrzelany. 

bm