Maria Walewska. Kochanka Napoleona

11 grudnia 1817 roku w Paryżu zmarła Maria z Łączyńskich Walewska, kochanka Napoleona Bonaparte i matka jego syna.

– Postać na początku XIX wieku jakże głośna w całej Polsce i Europie dziś jest już nieco zapomniana – mówił w aud. "Kronika niezwykłych Polaków" prof. Andrzej Notkowski. – Jest rzeczą charakterystyczną, że Maria Walewska, jedna z kobiet wielkiego Napoleona Bonaparte nie występuje w żadnych XIX-wiecznych polskich encyklopediach.

Politycznie pożądany romans

Urodziła się 7 grudnia 1786 w pałacu w Kiernozi niedaleko Łowicza. Maria Łączyńska jako 18-letnia panienka została wydana za 70-letniego starca Anastazego Walewskiego. Przez 3 lata była przykładną żoną, jednak w 1807 roku na balu w Zamku Królewskim w Warszawie spotkała Napoleona Bonaparte.

Jak podaje w swoich pamiętnikach sama Maria Walewska, podobno podczas pierwszego spotkania z Cesarzem Francuzów doszło do gwałtu. Istnieją też teorie, że związek z Napoleonem był tylko grą polityczną. Polska szlachta liczyła nawet po ich rozstaniu, że życzliwa pamięć o Walewskiej skłoni Napoleona do połączenia Księstwa Warszawskiego z Litwą w 1812 roku. Wątek ewentualnych korzyści dla Polski z tego związku bardzo często powraca w historii Marii i Napoleona.

– Niektóre środowiska polityków tamtych czasów ze związkiem Marii Walewskiej z Napoleonem wiązały pewne nadzieje polityczne – mówił prof. Notkowski.

Nie tylko Maria

Krótko po pierwszym spotkaniu Bonaparte sprowadził Walewską na trzy tygodnie do swej kwatery w pałacu w Finckenstein w Prusach Wschodnich. W 1809 roku Maria Walewska mieszkała z kolei przez kilka miesięcy w Wiedniu, oczywiście ze względu na Napoleona.

– Według tego, co powiedział sam Napoleon na wyspie św. Heleny, tak naprawdę nie kochał on nikogo, ewentualnie tylko Józefinę i tylko dlatego, że był bardzo młody – mówił Annie Bernhardt prof. Krzysztof Żaboklicki. – Za to kochanek miał przynajmniej sześćdziesiąt!

Napoleon znany był ze swojego temperamentu i wielu kochanek. Romans z Marią nawiązał jeszcze kiedy był mężem Józefiny. Ze związku Napoleona z Marią Walewską 4 maja 1810 roku urodził się syn Aleksander Florian Józef. Dziecko, które Cesarzowi Francuzów urodziła polska hrabianka, utwierdziło go w przekonaniu, że nie jest on bezpłodny. Fakt ten skłonił go do rozwodu z cesarzową i poślubienia Marii Ludwiki, która dała mu w końcu legalnego potomka.

Romans Walewskiej i Bonaparte trwał 3 lata. Mimo to Cesarz zadbał o przyszłość matki swojego dziecka i samego Aleksandra. Obdarował ich pałacykiem pod Paryżem, a synowi nadał tytuł hrabiego. Już po rozstaniu we wrześniu 1814 roku Maria wraz z synem odwiedziła Napoleona na Elbie, a ostatni raz spotkała się z nim w 1815 roku przed zesłaniem na wyspę św. Heleny.

– Bycie kochanką wówczas najważniejszego na świecie człowieka musiało imponować każdej kobiecie – mówił prof. Żaboklicki. – Sądzę, że bez żadnych wątpliwości można przyjąć, że zgodziła się na to dosyć chętnie.

mb