Logo Polskiego Radia
Jedynka
Andrzej Gralewski 01.10.2019

Przeminęło z wojną: flaga, która przeszła do historii

Flaga została uszyta na polecenie doktora Hieronima Bartoszewskiego w nocy z 28 na 29 września 1944 roku i towarzyszyła polskiej delegacji biorącej udział w rozmowach kapitulacyjnych powstania. Kilka dni temu została przekazana Muzeum Powstania Warszawskiego.

Dyrektor muzeum Jan Ołdakowski zwraca uwagę, że flaga została uszyta z tego, co było pod ręką i co nocą można było znaleźć w szpitalu – białego prześcieradła i czerwonej poszewki, której pasy zostały przyszyte na krzyż. Została nadziana na kij od szczotki.

Hieronim Bartoszewski został wytypowany jako jeden z czterech negocjatorów do rozmów o kapitulacji powstania. Wyruszyli sprzed Politechniki. - Ojciec bał się, że Niemcy będą strzelać, więc wystawił flagę – mówi Jerzy Bartoszewski, syn.  Wyszedł przed barykadę dopiero po ustaniu ognia. W połowie drogi delegacje polska i niemiecka spotkały się i pojechały do Ożarowa.

Flaga przetrwała powstanie. Hieronim Bartoszewski zabrał ją ze sobą z Warszawy do Krakowa, dokąd był ewakuowany szpital, którym kierował. Po likwidacji szpitala w maju 1945 r. doktor przywiózł flagę do Wrocławia, gdzie była pieczołowicie przechowywana w domu rodzinnym państwa Bartoszewskich przez 75 lat.

W 1943 roku PCK wydelegował go do Katynia. - PCK nie dochodziło kto to zrobił, tylko kto tam jest, a jeżeli są to Polacy, to należy w jakiś sposób powiadomić rodziny - mówi Jerzy Bartoszewski. Ponieważ był w Katyniu, po zajęciu Krakowa przez Sowietów został zatrzymany. Szczęśliwie po dwóch miesiącach wypuszczono go na wolność.

Hieronim Bartoszewski był komendantem szpitala powstańczego przy ul. Mokotowskiej r. Jaworzyńskiej. Jako zakonspirowany zastępca szefa sanitarnego AK na Okręg Warszawski od lutego 1941 r. pracował w Wydziale Sanitarnym Okręgu Warszawskiego PCK, pracował jednocześnie jako lekarz schroniska PCK w Warszawie, od marca 1942 pracował w Lecznicy-Przychodni PCK w Warszawie przy ul. Piusa XI (obecnie Piękna), cieszył się zaufaniem dra Janusza Korczaka, pomagał mu w zaopatrywaniu w leki i materiały sanitarne.

Posłuchaj całego nagrania.

Więcej zdjęć na stronie Muzeum Powstania Warszawskiego.

***

Tytuł audycji: Cztery pory roku

Przygotowała: Małgorzata Raducha

Goście: Jerzy Bartoszewski, Jan Ołdakowski (dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego)

Data emisji: 1.10.2019

Godzina emisji: 10.14

ag