Tall el-Hammam znajdowało się na północny wschód od Morza Martwego. Stanowiło w epoce brązu prawdopodobnie ważny ośrodek na terenie Kanaanu, o czym świadczą zachowane do dziś pozostałości pałacu, pokaźnych murów miejskich i monumentalnej bramy.
Upadek miasta nastąpił ok. roku 1650 p.n.e. – świadczą o tym badania interdyscyplinarnego zespołu naukowców prowadzone na terenie Tall el-Hammam od 2005 roku. Świadczy o tym datowana na ten czas, mierząca 1,5 metra, warstwa popiołu i węgla. Odkryto tutaj zeszklony kwarc, stopioną ceramikę i cegły błotne, węgiel diamentopodobny, sadzę, pozostałości stopionego tynku oraz szczątków ludzkich i stopione minerały, w tym platynę, iryd, nikiel, złoto, srebro, cyrkon i chromit.
- Wszystkie te dowody świadczą o spaleniu w wysokiej temperaturze i występowaniu wysokiego ciśnienia na całym obszarze badań - powiedział prof. Sid Mitra, geolog i kierownik badań. - Ludzie nie byli w stanie wzniecać pożarów o tak wysokiej temperaturze w epoce brązu.
Hiroszima x1000
Zdaniem naukowców prawdopodobnie doszło tu do uderzenia meteorytu lub wybuchu meteoru w atmosferze. Podobne zdarzenie było najprawdopodobniej przyczyną tzw. katastrofy tunguskiej w 1908 roku. Wówczas to nad syberyjską tajgą eksplodował meteor o średnicy 50 metrów, generując 1000 razy więcej energii niż bomba atomowa zrzucona na Hiroszimę. W ciągu godziny eksplozja i pożary lasu pochłonęły obszar odpowiadający trzem powierzchniom Warszawy.
Katastrofa tunguska - zderzenie z planetoidą czy kometą?
W warstwie zniszczeń występuje również wysoka koncentracja soli, która mogła zrujnować rolnictwo na tym obszarze. To z kolei doprowadziło najpewniej do opuszczenia ponad tuzina miast i miasteczek w dolnej części Doliny Jordanu w kolejnych stuleciach. Duże nagromadzenie soli dało najpewniej początek starotestamentowej historii o żonie Lota zamienionej w słup soli.
Naukowcy rozważali i odrzucili inne potencjalne procesy, które mogłyby wyjaśnić zniszczenia, takie jak aktywność wulkaniczna, trzęsienia ziemi, pożary, działania wojenne i gwałtowne burze. Żadne z nich nie mogło spowodować tak rozległych zniszczeń, jak te, które odkryto na obszarze Tall el-Hammam.
Biblijne echa
"Niezwykła katastrofa, taka jak zniszczenie Tall el-Hammam przez obiekt kosmiczny, mogła wygenerować tradycję ustną, która po przekazaniu przez wiele pokoleń, stała się źródłem spisanej historii biblijnej Sodomy w Księdze Rodzaju" konkludują autorzy badań w artykule "A Tunguska sized airburst destroyed Tall el-Hammam a Middle Bronze Age city in the Jordan Valley near the Dead Sea" na łamach czasopisma "Nature".
Choć autorzy badania zastrzegają, że taki ciąg myślowy pozostaje w sferze domysłów, to kosmiczny kataklizm mógł przypominać ten znany ze Starego Testamentu: "A wtedy Pan spuścił na Sodomę i Gomorę deszcz siarki i ognia od Pana zniszczył te miasta oraz całą okolicę wraz ze wszystkimi mieszkańcami miast, a także roślinność" (Księga Rodzaju 19, 24-25; za Biblią Tysiąclecia).
EurekaAlert!/"Nature"/bm