Ich istnienie wynika z teorii względności. Masa zagina czasoprzestrzeń, więc każda przyspieszająca masa powinna zostawiać ślady w czasoprzestrzeni. Intuicyjnie proste, ale niezwykle trudne do wykrycia. Od 50 lat próbowano dowieść ich istnienia przy pomocy obserwacji.
- Zaobserwowaliśmy fale grawitacyjne. Zrobiliśmy to! - mówi David Reitze, fizyk z Uniwersytetu Florydy i szef Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory (Ligo) podczas dzisiejszej specjalnej konferencji naukowej w Waszyngtonie.
Fenomen został wykryty dzięki kolizji dwóch czarnych dziur. Dzięki niezwykle czujnemu detektorowi LIGO badacze wsłuchali się w zapis zderzenia. Dwa niezwykle gęste obiekty, jeden z nich o masie ponad 36, a drugi 29 razy większej niż nasze Słońce, zbliżały się do siebie po spirali. Wreszcie wpadły na siebie wyzwalając zniekształcenia czasoprzestrzeni. Zderzenie trwało ułamek sekundy, ale dostarczyło naukowcom danych do analizy.
Zderzenie zostało zarejestrowane we wrześniu zeszłego roku, potem kilka miesięcy potwierdzano, że zjawisko, które zarejestrowano, to rzeczywiście fale grawitacyjne. Od dłuższego czasu świat naukowy huczał od pogłosek.
Mierzono odkształcenia promieni lasera o długości 4 km. Trzeba było niezwykłej precyzji, bo odchylenie wiązki było 10 tys. razy mniejsze niż proton. Udało się je zarejestrować.
Odkrycie potwierdza wyliczenia Alberta Einsteina i, zdaniem specjalistów, jest równie doniosłe jak odkrycie struktury DNA lub bozonu Higgsa. Umożliwi zbadanie najstarszych obiektów we Wszechświecie i sięgnięcie do samego początku naszego kosmosu.
Naukowcy sądzą, że to odkrycie na miarę potwierdzenia istnienia bozonu Higgsa lub ustalenia struktury DNA. - Jest to materiał na Nagrodę Nobla, nie ma co do tego wątpliwości - mówi prof. Karsten Danzmann z Instytutu Maksa Plancka Fizyki Grawitacji, europejski szef zespołu poszukiwaczy fal grawitacyjnych.
Czym są fale grawitacyjne? Wyjaśnienie na filmie:
(ew/Guardian/Economist/rp)