Logo Polskiego Radia
PAP
Przemysław Goławski 29.03.2021

Niemiecki resort sprawiedliwości: doszło do poważnych zaniedbań w rozliczaniu się z nazistowską przeszłością

- Z dzisiejszej perspektywy można powiedzieć, że doszło do poważnych zaniedbań w rozliczaniu się z nazistowską przeszłością, zwłaszcza w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku - przyznaje rzecznik niemieckiego Ministerstwa Sprawiedliwości w odpowiedzi na pytanie o przedłużające się procesy nazistowskich zbrodniarzy.

Ministerstwo Sprawiedliwości "uważa ściganie zbrodni popełnionych w okresie narodowego socjalizmu za bardzo ważne zadanie nawet dzisiaj. Dotyczy to zwłaszcza śledztwa i ponownej oceny zbrodni (wobec) ofiar Holokaustu. Dlatego słuszne jest, aby domniemani sprawcy - choć bardzo późno - musieli odpowiedzieć w postępowaniu karnym na podstawie rządów prawa" - informuje rzecznik ministerstwa Maximilian Kall.

German Death Camps - zobacz serwis edukacyjno-społeczny

W lutym Międzynarodowy Komitet Oświęcimski skierował pod adresem niemieckiego wymiaru sprawiedliwości zarzut, że od dziesięcioleci nie ściga nazistowskich zbrodniarzy.

Wyjaśnienie: brak kompetencji

Rzecznik Federalnego Ministerstwa Sprawiedliwości i Ochrony Konsumentów (BMJV) wyjaśnia jednocześnie, że BMJV nie ma kompetencji w tych sprawach, ponieważ "ściganie przestępstw w Republice Federalnej Niemiec należy do kompetencji prokuratur i sądów krajów związkowych, zgodnie z systemem kompetencji ustanowionym w Ustawie Zasadniczej".

Dotyczy to również "ścigania przestępstw popełnionych w okresie narodowego socjalizmu. Kraje związkowe utworzyły w 1958 r. w Ludwigsburgu Centralny Urząd Krajowych Administracji Wymiaru Sprawiedliwości do Badania Zbrodni Narodowosocjalistycznych jako wspólną instytucję specjalną. Prowadzone są tam ważne dochodzenia wstępne mające na celu wyjaśnianie przestępstw".

W związku z tym "Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości i Ochrony Konsumentów nie posiada uprawnień nadzorczych ani instrukcyjnych w stosunku do organów sądowych krajów związkowych. W szczególności organy sądowe podejmują decyzje na ogół w sposób niezależny". Ocaleni z Auschwitz zarzucają jednak wymiarowi sprawiedliwości Niemiec zaniedbania w ściganiu nazistowskich zbrodniarzy
- Świadomość, że oprawcy z obozów byli w stanie w większości żyć bez problemów i bez konieczności rozliczania się ze swoich zbrodni w niemieckim sądzie, obciążała ocalałych przez całe życie - powiedział wiceprzewodniczący Komitetu Oświęcimskiego Christoph Heubner.

Rodzina Ulmów Zawołani po Imieniu PAP 1200.jpg
Żydom na ratunek. Historie Polaków, którzy pomagali przetrwać skazanym na zagładę

Do wygłoszenia krytyki Międzynarodowy Komitet Oświęcimski skłoniły zarzuty, postawione na początku lutego 100-letniemu byłemu strażnikowi obozu koncentracyjnego Sachsenhausen oraz 95-letniej byłej sekretarce obozu koncentracyjnego Stutthof. Fakt, że sprawców pociąga się do odpowiedzialności dopiero teraz, jest "porażką i zaniedbaniem niemieckiego wymiaru sprawiedliwości, które trwa od dziesięcioleci" - oświadczył Heubner.

Czytaj również:

Heubner podkreślił, że oskarżeni, byli częścią maszynerii niemieckich obozów zagłady. - Ci, którzy przeżyli, nie są zainteresowani zemstą, ale sprawiedliwością - a ta nie ma daty ważności - powiedział i dodał: "I dlatego te procesy są nadal ważne, nawet jeśli sprawcy i ofiary, które przeżyły, osiągnęli teraz zaawansowany wiek".

"Na 10 tys. osób 42 przed sądem"

W styczniu historyk prof. Bogdan Musiał w wypowiedzi na temat zbrodni niemieckich z okresu II wojny światowej mówił: "Na około 10 tys. niemieckich członków załogi oświęcimskiej, przed zachodnioniemieckimi sądami po wojnie stanęły bodajże 42 osoby. Trzeba sobie te liczby uświadomić".

Pamięci Polaków Ratujących Żydów - zobacz serwis historyczny

- Większość osiedliła się po wojnie w zachodnich Niemczech i tam byli przez państwo chronieni. Przez system prawny, przez ówczesną konstytucję. Bardzo rzadko zdarzało się, że ktoś został pociągnięty do odpowiedzialności, stanął przed sądem - zauważył prof. Musiał.

Międzynarodowy Komitet Oświęcimski to związek ocalałych z niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady Auschwitz. Zrzesza organizacje, fundacje i ocalałych z Holokaustu z 19 państw. Siedziba MKO znajduje się w Berlinie.

pg