W nocy z 2-ego na 3-i sierpnia 1944 roku w niemieckim obozie zagłady Auschwitz II-Birkenau zginęło prawie 3 tysiące cygańskich dzieci, kobiet i mężczyzn.
- Najwyższy czas, aby obecne w świecie polityki i w społeczeństwach uprzedzenia wobec Romów i Sinti zwalczać w takim samym stopniu co antysemityzm - apelował szef Centralnej Rady Sinti i Romów w Niemczech Romani Rose podczas uroczystości w Auschwitz.
Zdaniem Rosego, sytuacji Sinti i Romów w Europie zagraża "rasistowska polityka izolacji, która dotyczy coraz większej liczby krajów".
Prezes Stowarzyszenia Romów w Polsce, które zorganizowało uroczystości, Roman Kwiatkowski podkreślił, że dla Romów i Sinti były obóz cygański w byłym Auschwitz II - Birkenau jest miejscem świętym. "Tutaj, zjednoczeni w bólu i smutku opłakujemy pomordowanych współbraci. Jest to symbol jedności Romów i Sinti, ważny element trwałości naszej tożsamości narodowej opartej na pamięci o dokonanych zbrodniach, ale także na ciągle żywotnej tradycji kulturowej" - powiedział.
Były więzień Auschwitz, niemiecki Rom Hermann Hoellenreiner zaapelował o wzniesienie w Berlinie pomnika upamiętniającego zagładę Romów. "Mam 79 lat i chcę osobiście być obecny podczas odsłonięcia tego pomnika. Jako osoba, która przeżyła Holokaust, mam do tego prawo. Od 18 lat o to prosimy" - apelował.
W uroczystościach, którym patronował prezydent Bronisław Komorowski, uczestniczyło około 500 osób, w tym Cyganie z Polski i z zagranicy, a także byli więźniowie Auschwitz, przedstawiciele polskiego rządu, parlamentu i dyplomaci. Pod pomnikiem upamiętniającym zagładę Romów na terenie byłego Zigeunerfamilienlager złożyli wieńce i oddali hołd pomordowanym.
Obóz cygański zlikwidowano w nocy z 2 na 3 sierpnia 1944 roku na rozkaz Reichsfuehrera SS Heinricha Himmlera. Tej nocy zamordowano 2897 osób - wszystkich, którzy jeszcze żyli. Ogółem w KL Auschwitz więzionych było ok. 23 tys. Romów. Życie straciło tu około 21 tys. z nich.
Obóz Auschwitz powstał w 1940 roku, KL Auschwitz II-Birkenau - dwa lata później. Stał się przede wszystkim miejscem masowej zagłady Żydów. W ramach kompleksu Auschwitz funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili około miliona osób, głównie Żydów, a także Polaków, Cyganów, jeńców radzieckich i członków innych narodów.
PAP,IAR/mch