Logo Polskiego Radia
Trójka
Paula Golonka 19.09.2010

Turecki paradoks

Zaakceptowane w referendum zmiany w tureckiej konstytucji z jednej strony wzbudziły aprobatę UE, a z drugiej są postrzegane przez część Turków jako krok w kierunku państwa wyznaniowego.
Turecka flagaTurecka flagafot. East News

12 września 2010 Turcy przyjęli w referendum zmiany w konstytucji. Zmiany dotyczą wojska, kwestii równości, prywatności, pracy, działalności parlamentu, Trybunału Konstytucyjnego i wymiaru sprawiedliwości. Zwiększone zostaną m.in. kompetencje sądów cywilnych kosztem wojskowych oraz uprawnienia parlamentu przy mianowaniu sędziów. Urzędnicy państwowi uzyskają prawo do podpisywania układów zbiorowych i do strajku. Zniesiony ma też być immunitet, którym dotychczas objęci byli przywódcy krwawego przewrotu z 1980 roku.


Najwięcej kontrowersji wzbudziło zmniejszenie wpływu armii. – Armia jest postrzegana przez Turków jako obrońca spuścizny Atatürka, czyli rozdziału religii od państwa – powiedział Adam Balcer, ekspert m.in. ds. Turcji z Centrum Strategii Europejskiej demosEUROPA. Mustafa Kemal Atatürk, pierwszy prezydent Turcji znacznie ograniczył ingerencję islamu w politykę państwa. – Mamy więc sytuację paradoksalną: ograniczenie praw armii jest traktowane prze niektórych Turków jako atak na demokrację, mimo iż ta sama armia zachowywała sie wcześniej w sposób autorytarny – powiedział gospodarz „Raportu o stanie świata” – Dariusz Rosiak.


Czy naprawdę nastąpi odwrót od świeckości państwa? Czy rządząca Partia Sprawiedliwości i Rozwoju będzie chciała stworzyć z Turcji państwo wyznaniowe? – Partia przeszła bardzo dużą metamorfozę, zmieniła się – przyznał Balcer. Ekspert przyznał, że prezes tej partii i jednocześnie premier rządu Recep Tayyip Erdogan „ma osobowość pit bulla i mentalność rozgrywającego” i nie jest prawdziwym demokratą. Balcer jest jedna przeciwny demonizowaniu rządzącej partii: na pewno to nie jest partia, która chce stworzyć państwo wyznaniowe, która chce z Turcji stworzyć drugi Iran. To w ogóle nie podlega dyskusji – stwierdził stanowczo.

W dalszej części programu o wizycie papieża w Wielkiej Brytanii i o nowych ambasadorach Unii Europejskiej.

Audycji "Raport o stanie świata" można słuchać w każdą sobotę o 15.00.

(pg)