41:47 2021_02_22 21_07_22_PR1_Historia_Zywa.mp3 Zygmunt II August i Jan Kochanowski - biografie "złotego wieku" (Historia żywa/Jedynka)
Zygmunt II August w 1530 roku, jako 10-latek, został koronowany vivente rege, czyli za życia poprzedniego władcy, swego ojca Zygmunta I Starego, na króla Polski, co było niespotykanym wydarzeniem w historii Polski. Kobietą jego życia była Barbara Radziwiłłówna, córka kasztelana wileńskiego, niepochodząca z dynastycznego rodu, którą poślubił potajemnie i doprowadził do jej koronacji wbrew matce Bonie Sforzy i magnaterii.
Nowy cykl: "Poczet – odnowa: od Leszka do Leszka"
Jest autorem Unii Lubelskiej z 1 lipca 1569 roku, zwanej unią realną. To porozumienie pomiędzy stanami Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego, które doprowadziło do powstania Rzeczpospolitej Obojga Narodów. W połowie XVI wieku pomyślnie rozwijała się polska gospodarka, co pozwoliło władcy prowadzić wojnę Polski i Litwy z Moskwą. Z kolei w latach 1563-1570 w wojnę zwaną "pierwszą północną", czyli w rywalizację o Inflanty i hegemonię na Morzu Bałtyckim, która nie przyniosła królowi sukcesu, zaangażowały się Szwecja i Dania.
W polityce wewnętrznej ustrój został oparty na władzy króla i sejmu, skarb publiczny - dzięki reformom - się wzbogacał, utrzymywana była tolerancja religijna, nie sądzono za herezję. Król nie poparł reformacji i idei utworzenia kościoła narodowego. Nie dał się wciągnąć w wojnę z Turcją, mimo nacisków Habsburgów i Rzymu. Doceniał kraje bałtyckie, miał swoją flotę kaperską.
Czytaj także:
Najwybitniejszy twórca polskiego renesansu
W roku, w którym Zygmunt II August został królem, urodził się drugi bohater audycji - Jan Kochanowski, poeta, tłumacz, dramaturg, najwybitniejszy twórca polskiego renesansu. Zgodnie z sentencją "człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce" problemy epoki znalazły odbicie w jego twórczości. Jest w jego dziełach zaduma nad losem ludzkim, są problemy polityczno-społeczne oraz opisy życia dworskiego i ziemiańskiego, wreszcie anegdota.
Poeta miał o czym pisać. Żył przecież w epokach trzech władców: Zygmunta Augusta - ostatniego króla z dynastii Jagiellonów na tronie Polski, po jego śmierci w 1572 roku - Henryka Walezego - naszego pierwszego króla elekcyjnego, po nim Stefana Batorego, księcia siedmiogrodzkiego, króla "z prawa żony", czyli królowej Anny Jagiellonki.
Zapraszamy do wysłuchania całej audycji
***
Tytuł audycji: Historia żywa
Prowadzi: Dorota Truszczak
Gość: prof. Andrzej Nowak (historyk, publicysta, nauczyciel akademicki, sowietolog, autor "Dziejów Polski")
Data emisji: 22.02.2021
Godzina emisji: 21.07
kk/kh