Zamiast spotkania w Brukseli, była wideokonferencja. Ministrowie spraw zagranicznych państw członkowskich zdalnie przedyskutowali najważniejsze kwestie zagraniczne, m.in. akcję powrotów Europejczyków do domów, którzy z powodu zamkniętych granic i wstrzymanych lotów, utknęli w różnych częściach świata.
- Chodzi też o obywateli państw Unii Europejskiej, którzy utknęli poza UE często w bardzo odległych krajach. UE ma za zadanie koordynację wysiłków państw członkowskich, bo to do nich należy sprowadzenie swoich obywateli do danego kraju. Takie działania są podejmowane. Nie mamy oczywiście danych, co do poszczególnych państw, ale dzisiaj po spotkaniu ministrów zagranicznych państw członkowskich Jose Borell, czyli wysoki przedstawiciel UE ds. zagranicznych poinformował, że ponad 100 tys. obywateli UE zarejestrowało się w konsulatach różnych państw i wyraziło chęć powrotu do swoich ojczyzn. Borell przypuszcza, że drugie 100 tys. obywateli jeszcze nie zarejestrowało się, ale też będzie próbowało wrócić - komentuje dr Melchior Szczepanik.
Mechanizm Ochrony Ludności
Ekspert Jedynki zwraca uwagę, że zgodnie z zasadą, powroty obywateli powinny być realizowane przez linie lotnicze na zasadach komercyjnych. - Tylko i wyłącznie kiedy nie ma już takiej możliwości, jednostki unijne próbują zorganizować wyjątkowe transporty i wtedy ich koszt może być pokryty z budżetu UE. Reguła jest jednak taka, że ci ludzie powinni wracać na własny koszt lub na koszt państw członkowskich - dodaje.
We Wspólnocie funkcjonuje Mechanizm Ochrony Ludności, który może być przydatny właśnie w przypadku przetransportowania obywateli z odległych miejsc na świecie.
- To jest mechanizm powołany do sytuacji wyjątkowych, kiedy jakieś państwo nie radzi sobie z klęską żywiołową czy katastrofą. Został uruchomiony kilka lat temu w przypadku dużych pożarów w Grecji. Państwo członkowskie może wystąpić do innych państw lub instytucji europejskiej o pomoc. Nie ma jednak gwarancji, że państwo członkowskie taką pomoc otrzyma. Kilka tygodni temu Włochy wystąpiły w ramach tego mechanizmu, ponieważ brakowało im środków ochrony medycznej i lekarzy zajmujących się pacjentami z COVID-19, ale nie otrzymały takiej pomocy, ponieważ inne państwa zdecydowały, że muszą te środki zachować dla siebie - mówi dr Melchior Szczepanik.
Dr Melchior Szczepanik wskazuje, że "teraz UE stara się stworzyć magazyn z tego typu środkami, który będzie koordynować i przekonuje państwa, żeby nie blokowały środków, które jeszcze nie są im niezbędne oraz żeby można było je wysyłać tam, gdzie są najbardziej potrzebne".
Co z Polakami?
Polscy obywatele czekają na powrót do kraju m.in. z Czadu, Togo bądź Azji. Często nie są to duże grupy, przez co trudno zorganizować dla nich loty. Czy UE może skoordynować wspólne loty dla obywateli różnych państw członkowskich?
- Tutaj występuje kluczowa rola UE pod względem koordynacji. Czasami trudno jest zorganizować lot dla 10-15 osób, które są daleko w jakimś małym państwie. Dzięki temu, że państwa członkowskie wymieniają informacje i ten bank informacji prowadzi Komisja Europejska bądź ciało unijne zajmujące się zarządzaniem kryzysowym, można te ewakuacje skutecznie przeprowadzić - odpowiada dr Melchior Szczepanik.
Ponadto w audycji:
- Rosja wysłała dziewięć samolotów z pomocą lekarską dla Włoch. To ma jednak dużo większe znaczenie propagandowe i polityczne niż medyczne. Materiał Piotra Pogorzelskiego.
- Ponad 460 zgonów po zakażeniu koronawirusem stwierdzono w Hiszpanii w ciągu zaledwie ostatnich 24 godzin. Od początku pandemii zmarło w tym kraju już prawie 2200 osób, a liczba zakażonych przekroczyła 33 tys., chociaż w Hiszpanii są też już pierwsi skutecznie wyleczeni. Rozmowa z Ewą Wysocką, była korespondentką Polskiego Radia w Hiszpanii i dziennikarką Interii.
- Amerykańska Federalna Agencja Żywności i Leków zatwierdziła nowy test do wykrywania koronawirusa, co ważne ma on dawać wyniki w ciągu zaledwie 45 minut. Miałby trafić na rynek do końca tego miesiąca. USA są już na trzecim miejscu na świecie pod względem stwierdzonych przypadków zakażenia koronawirusem. Felieton Katarzyny Semaan.
***
Tytuł audycji: Więcej świata
Prowadził: Michał Strzałkowski
Goście: dr Melchior Szczepanik (Polski Instytut Spraw Międzynarodowych), Ewa Wysocka (b. korespondentka Polskiego Radia w Hiszpanii, dziennikarka Interii)
Data emisji: 23.03.2020
Godzina emisji: 17.26
DS