David Julius i Ardem Patapoutian laureatami Nobla w dziedzinie medycyny
Jak głosi werdykt Komitetu Noblowskiego, Syukuro Manabe i Klaus Hasselmann zostali wyróżnieni za "fizyczne modelowanie klimatu Ziemi i wiarygodne przewidywanie globalnego ocieplenia". Giorgio Parisiego nagrodzono natomiast za "odkrycie wzajemnego oddziaływania nieporządku i fluktuacji w układach fizycznych od skali atomowej do planetarnej".
02:05 czwórka stacja nauka 05.10.2021.mp3 Kto zdobył Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki? (Stacja Nauka/Czwórka)
Reporter Czwórki Maciej Wójcik w czasie werdyktu Komitetu Noblowskiego był w Centrum Współpracy i Dialogu Uniwersytetu Warszawskiego. Tam spotykał się z polskimi naukowcami, którzy skomentowali decyzję i wyjaśnili istotę nagradzanych odkryć.
- To, co zrobił Manabe, to pomógł nam zrozumieć, jak wygląda działanie systemu klimatycznego. Nie w sposób opisowy, ale bardzo konkretny, fizyczny - mówi prof. Szymon Malinowski z Wydziału Fizyki UW. - Stworzył narzędzia i wraz ze współpracownikami zastosował je, żeby zrozumieć przepływy energii i mas pary wodnej w systemie klimatycznym. Nie tylko w atmosferze, ale też w oceanie. Oddziaływanie atmosfery i oceanów. Ucząc się o historii i przyszłości klimatu, w dużej części korzystamy z jego prac.
04:15 Czwórka/TOP - Nagrody Nobla fizyka 05_10_2021.mp3 O Nagrodach Nobla z zakresu fizyki rozmawiamy z ekspertami (TOP/Czwórka)
Noblem z fizyki został również uhonorowany włoski badacz Giorgio Parisi. Jest on odpowiedzialny za teoretyczną część badań pozostałych tegorocznych laureatów. Uporządkował zachowanie cząsteczek uważanych przez nas za te nieuporządkowane. - Przewidywanie, jakie będą efekty w makroskali, czyli dlaczego szkło wygląda tak jak wygląda, dlaczego miód wygląda tak jak wygląda i się krystalizuje po jakimś czasie - tłumaczy dr hab. Rafał Demkowicz-Dobrzański. - Te zjawiska są niezwykle trudne do przewidzenia i możemy znać nawet bardzo dobrze strukturę pojedynczego atomu, a wciąż nie będziemy rozumieć, co się dzieje z miodem czy ze szkłem, jeśli nie mamy narzędzia fizyki statystycznej. Powie nam ono, co pominąć w opisie, a na czym się skupić, żeby te efekty w makroskali, czyli naszej codziennej skali wytłumaczyć i zaobserwować.
Czytaj także:
Tydzień Noblowski w Czwórce! Codzienne relacje
Tegoroczny wybór jest dużym zaskoczeniem dla naukowców i obserwatorów na całym świecie. W ciągu ostatnich lat laureatem bowiem zostawała osoba związana z kosmosem i astrofizyką. Dlatego podejrzewano, że kapituła mogłaby w tym roku pójść w podobnym kierunku. Niektórzy stawiali na Nagrodę Nobla dla prac związanych z fizyką kwantową. W tym roku jednak wygrała fizyka klasyczna - tematy bliskie i dobrze nam znane, ale od tej nieco bardziej skomplikowanej strony.
***
Tytuł audycji: Stacja Nauka
Prowadzi: Adrianna Janiszewska
Materiał przygotował: Maciej Wójcik
Data emisji: 05.10.2021
Godzina emisji: 11.15
pj/kul/aw/nobelprize/pap