Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
PolskieRadio 24
Adam Koniecki 17.06.2018

Dwie drogi Wielkopolski do niepodległości

"Słowem Niepodległa" gościła w Poznaniu, w Wielkopolskim Muzeum Niepodległości, które znajduje się w Odwachu na Starym Rynku. Gośćmi audycji byli profesor Olaf Bergmann i Anna Sochacka z Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości, dr Marek Rezler - historyk, znawca historii miasta i regionu oraz Jan Gruszka z Muzeum Powstania Wielkopolskiego.

Profesor Olaf Bergmann mówił m.in. o stosunku ludności Wielkopolski do zaboru pruskiego i powstań. - Był to proces wieloletni, trwający od upadku Rzeczypospolitej pod koniec XVIII wieku. Wielkopolska pod panowanie pruskie dostało się w II rozbiorze polski w 1793 r. Wiek XIX to czas tworzenia się nowoczesnego narodu polskiego wysiłkiem pięciu pokoleń Polaków. Trzeba zaznaczyć, że Wielkopolska w porównaniu z zaborem rosyjskim czy austriackim, miała swoją specyfikę. Były to dwie drogi ku niepodleglości: zbrojnych powstań 1794 r. ,1806 r., 1846 r., Wiosny Ludów 1848 r. i wreszcie 1918 r.,  oraz druga droga, pracy organicznej. Od lat 30-tych XIX wieku trwały wysiłki tysięcy ludzi, którzy zaangażowali się w budzenie świadomości narodowej społeczeństwa i przygotowywali je do niepodległości - tłumaczył gość PR24.

- Trzeba wziąć pod uwagę specyfikę Wielkopolan w spojrzeniu na niepodległość, która różni się od wizji mieszkańców innych części Polski. Wielkopolanie podporządkowują się pewnemu modelowi, niepotrzebni są przywódcy, czy specjalne organy, związki czy stowarzyszenia. Praca organiczna połączona z gotowością do walki zbrojnej wykształciła się na dobre już od 1815 i 1831 po klęsce powstania listopadowego, gdy okazało się że metoda permanentnych powstań nie przynosi takich efektów, jakich należałoby się spodziewać. Więcej, prowadzi do pogorszenia się sytuacji społeczeństwa polskiego. Wtedy przyjęto, że trzeba społeczeństwo przygotować i tak ukształtować, że kiedy przyjdzie właściwy moment, to uderzenie powinno być skuteczne i trwałe - komentował dr Marek Rezler.

Anna Sochacka opowiadała o powstającym nowym budynku Muzeum Niepodległości w Poznaniu który znajdzie się na wzgórzu św. Wojciecha. - O tym że nowe, duże muzeum na miarę ogromnego zwycięstwa Polaków jest potrzebne, mówiło się w Poznaniu od bardzo dawna. Niedaleko planowanej lokalizacji znajduje się cmentarz zasłużonych Wielkopolan, kościół św. Wojciecha, Cytadela, pomnik Armii Poznań. Wszystkie te miejsca są ze sobą historycznie powiązane - zwróciła uwagę.

Więcej w całej audycji.

Audycję prowadził Mateusz Maranowski.

Słowem Niepodległa - wszystkie audycje

____________________ 

Data emisji: 17.06.2018

Godzina emisji: 22:11