W Wielką Sobotę nie odprawia się mszy świętej. Zwyczajem jest, że wierni udają się do kościoła, by święcić pokarmy, niektórzy nawiedzają Groby Pańskie. W tym roku w związku z pandemią koronawirusa Episkopat Polski zdecydował, że święcenie pokarmów odbędzie się w niedzielę w domach, przed rozpoczęciem śniadania wielkanocnego. Błogosławieństwa dokona głowa rodziny, według zaleceń opublikowanych na stronie każdej parafii. W liturgii Wigilii Paschalnej można uczestniczyć za pośrednictwem mediów lub on-line. W Watykanie papież Franciszek będzie o godz. 21.00 sprawował Wigilię Paschalną w bazylice świętego Piotra bez udziału wiernych.
Trwa Triduum Paschalne. Jak w tym roku przygotować się do Świąt Zmartwychwstania Pańskiego?
Liturgia Wigilii Paschalnej
Według Ojców Kościoła, w Wielką Sobotę Jezus zstąpił do otchłani, by wyzwolić wszystkich pogrążonych w śmierci. Wiele starożytnych tekstów opisuje Chrystusa "budzącego" do nowego życia Adama i Ewę, którzy wraz z całym rodzajem ludzkim przebywali w Szeolu. Dla uczniów Jezusa był to dzień największej próby. Apostołowie rozpierzchli się po śmierci Nauczyciela, a jedyną osobą, która wytrwała w wierze, była Matka Boża. Stąd każda sobota jest w Kościele dniem maryjnym.
>>>[JEDYNKA] Triduum Paschalne i Wielkanoc w Programie 1 Polskiego Radia
Podczas liturgii Wigilii Paschalnej dokonuje się odnowienia obietnic chrztu. Uroczyście śpiewa się orędzie wielkanocne, tak zwany "Exsultet". Słowa hymnu mówią, że noc paschalna jest tą jedyną, która "zna godzinę powstania z martwych Chrystusa" - nocą, która łączy niebo z ziemią, a sprawy boskie ze sprawami ludzkimi.
Początkowo święcono tylko baranka
Zwyczaj urządzania Grobu Pańskiego wprowadził w XII wieku zakon bożogrobców - Kanoników Regularnych Stróżów Bożego Grobu Jerozolimskiego. W Polsce od okresu Powstania Styczniowego nawiedzanie grobów miało wymiar patriotyczny. W różnych okresach historycznych, jak rozbiory, okupacja niemiecka czy stan wojenny, przy Grobie Pańskim pojawiały się symbole nawiązujące do współczesnych wydarzeń.
"Chrystus ma być w centrum". Ks. Maciej Będziński o tegorocznym Triduum Paschalnym
Z kolei obrzęd święcenia pokarmów był znany w Kościele Wschodnim i Zachodnim już w VIII w. W Polsce pojawił się w XV stuleciu. Początkowo święcono wyłącznie baranka, później także mięso, jaja, ser, masło, ryby oraz liczne przyprawy i zioła. Mięso symbolizuje baranka paschalnego, chleb jest pamiątką rozmnożenia chleba przez Jezusa, a jajo - oznacza symbol rodzącego się życia i zmartwychwstałego Chrystusa.
Zdobienie jajek
W tradycji chrześcijańskiej, dzielenie się poświęconym jajkiem i składanie przy tym życzeń rozpoczyna uroczyste śniadanie wielkanocne. Zwyczaj malowania jajek przeznaczonych na stół wielkanocny, był rozpowszechniony w Polsce już w XIII w. - pisał o nim wówczas mistrz Wincenty Kadłubek. Ozdobione jaja nazywano "pisankami" lub "kraszankami", w zależności od techniki, którą się posługiwano. Te najpiękniejsze przeznaczano na prezenty.
bb