Dama w czerni. Jak przerobiono słynny obraz Leonarda da Vinci?
Wykwintne studiola posiadało wielu włoskich książąt. Były to pomieszczenia przeznaczone do pracy intelektualnej, skupienia i kontemplacji. Ich wystrój stanowiły dzieła sztuki, przyrządy naukowe, ale też ciekawe twory natury. Przedmioty te miały stymulować umysł i duszę właściciela. Jednym z najwspanialszych studioli w Italii było Camarino d’Alabastro, należące do księcia Ferrary Alfonsa d’Este. Ukończono je w 1530 roku, było wyposażone w najciekawszą serię renesansowych malowideł o tematyce mitologicznej. Ich bohaterem był Bachus i bachanalia.
"Uczta bogów", pierwszy obraz zamówiony i wykonany do Camerino d’Alabastro, została namalowana przez wybitnego weneckiego artystę Giovanniego Belliniego, który w 1514 roku, w czasie ukończenia obrazu, był już leciwym mistrzem. Kolejne obrazy malował Tycjan. Ostatnią interwencją Tycjana w Camerino była "modernizacja" tła we wcześniejszym o dekadę obrazie Belliniego. Tycjan "poprawił" tło obrazu, nie naruszając jednak grupy postaci, a zatem w ogóle nie interweniując w symboliczne znaczenie i ogólną wymowę obrazu.
"Uczta bogów" to według wielu interpretacji ilustracja historii nimfy Lotis i opiekuna ogrodów Priapa, temat zaczerpnięty z "Kalendarza poetyckiego" Owidiusza. W jednej z historii "Kalendarza" opisana jest uczta wydana przez Bachusa. Pod koniec przyjęcia jej goście zasnęli odurzeni nadmiarem wina, wówczas Priap zakradł się do śpiącej Lotis, pragnąc ją posiąść. Nie udało mu się to jednak, gdyż osioł, na którym przyjechał Sylen, zaczął ryczeć, budząc biesiadników z drzemki. Nimfa uciekła, a Priapa wyśmiano.
Jaki to miało związek z Alfonsem d’Este? Książę miał być zapewne utożsamiany z Bachusem, jako władca krainy pełnej dobrobytu, lecz także… jako wielbiciel ziemskich uciech.
***
Tytuł audycji: Jest taki obraz
Prowadzi: Michał Montowski
Goście: dr Grażyna Bastek (historyk sztuki)
Data emisji: 8.07.2018
Godzina emisji: 11.00
jp/bch