Pierwszą wspólną polityką jednoczącej się Europy była polityka rolna. Jej początkowym celem, dawno osiągniętym, było zapewnienie mieszkańcom wspólnoty samowystarczalności w kwestii zaopatrzenia w żywność. Teraz cele są inne, a na czoło wysuwają się zachowanie społecznej struktury wsi oraz ochrona środowiska. Dopłaty bezpośrednie i rozwój obszarów wiejskich to filary wspólnej polityki rolnej. Polska należy do największych jej beneficjentów, dlaczego jednak więcej środków na rolnictwo dostają Francuzi, Niemcy, Hiszpanie i Włosi? Czy Polscy rolnicy mogą liczyć na hojniejsze wsparcie z UE? Dlaczego rolnictwo w UE musi być w ogóle subwencjonowane?
Dr Zofia Krzyżanowska przypomniała, że polityka rolna funkcjonuje na mocy traktatów rzymskich od 1957 roku. - Po wojnie najważniejsze było wyżywić Europę. Wszystkie czynniki tej polityki były nakierowane na produkcję żywności - podkreśliła, wskazując że to udało się osiągnąć. Jak wyjaśniła na początku lat 90. unijny komisarz ds. rolnictwa zapoczątkował reformę, dzięki której żywność z Europy miała też trafiać na zagraniczne rynki. - Świat był na niższym poziomie cen, trzeba było rolnikom te różnice wypłacić. To był początek tych płatności bezpośrednich - powiedziała Krzyżanowska. Dodała, że stopniowo płatności przenosiły się z dopłat do konkretnej produkcji na powierzchnię i to było początkiem nierówności, które dziś mamy.
- Gdyby nie wspólna polityka rolna, w ramach której ja zaliczam także ograniczony import, obawiam się, że europejskie rolnictwo tę rywalizację międzynarodową by przegrało - wyraził opinię Mirosław Maliszewski. Wskazał, że w latach 70 rolnictwo w Brazylii, Argentynie, USA czy Kanadzie było w początkowej fazie rozwoju, ale dziś bylibyśmy poddani konkurencji nie tylko ze strony obu Ameryk, ale też Ukrainy czy Rosji. - Tam się zwiększa wydajność produkcji. Rosja już jest netto eksporterem np. zbóż. To najłatwiej wyeksportować do krajów najbliżej położonych, które mają wyższe ceny - czyli krajów europejskich - zauważył.
Dr Jarosław Sachajko wskazywał, na podstawie danych z Biura Analiz Sejmowych, że biorąc pod uwagę kwotę dopłaty na rolnika, jesteśmy w Europie na szarym końcu. - U nas na rolnika ok. 2 tys. euro, Litwin ma 6 tys., Węgier 10 tys., a stare kraje UE znacząco więcej - wyliczał. Sachajko za tę sytuację obwinił osoby odpowiedzialne za prowadzenie negocjacji podczas naszego wejścia do UE. - Zgodziły się na to żeby kraj rolniczy potraktować po macoszemu. I weszliśmy na bardzo złych warunkach - stwierdził. Dodał, że porównując kwoty dopłaty do hektara też "strasznie polegliśmy".
- Fałszywym jest przeliczenie na jednego rolnika - oponował Jerzy Zająkała. Podkreślił, że "trzeba zwrócić uwagę, jaka jest średnia wielkość gospodarstwa w Polsce, czy ono jest konkurencyjne, czy było wówczas konkurencyjne i na średnią wielkość gospodarstwa niemieckiego czy francuskiego". - W ciągu 15 lat naszego członkostwa, to raczej dzisiaj polscy producenci żywności wygrywają międzynarodową konkurencję niż ją przegrywają - argumentował. Dodał, że "chciałoby się tak modernizować wspólną politykę rolną, żeby udział w dochodzie gospodarstwa z tytułu sprzedaży produktów był większy niż jest dzisiaj - czyli na poziomie ok. 50 proc."
Jak zmieniła się polityka rolna od naszego wstąpienia do UE? Jak zmienić system, aby podział był korzystniejszy dla naszych rolników? Z jakimi trudnościami borykają się polscy producenci żywności? Zapraszamy do wysłuchania całej debaty.
***
Tytuł audycji: Debata Jedynki
Prowadzi: Marek Mądrzejewski
Goście: dr Zofia Krzyżanowska (radca generalny w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, b. wiceminister rolnictwa), Jerzy Zająkała (członek Narodowej Rady Rozwoju przy Prezydencie RP Andrzeju Dudzie), dr Jarosław Sachajko (Kukiz’15, przewodniczący sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi), Mirosław Maliszewki (PSL-UED, wiceprzewodniczący sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi)
Data emisji: 30.05.2019
Godzina emisji: 18.06
fc/K.A/ans