Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
Jedynka
Marta Grzymkowska 29.11.2016

"Twarda Mazurka" - reportaż Alicji Grembowicz

Pasjonujące losy zmarłej 4 lata temu Stanisławy Kumor, pochodzącej z chłopskiej, patriotycznej rodziny z okolic Grajewa.

Uczniowska konspiracyjna działalność kończy się półtorarocznym więzieniem w Łomży. Po jego rozbiciu w 1941 roku Stanisława Kumor zostaje szefową Pomocniczej Służby Kobiet Obwodu Grajewskiego AK. Organizuje zaopatrzenie w leki, żywność, "lewe dokumenty". Ranna w bitwie na Czerwonym Bagnie dwukrotnie przechodzi przez pole minowe nad Biebrzą. Aresztowana przez Sowietów trafia do Armii Berlinga. Za dezercję przebywa w katowni Smiersza. Następnie zostaje przewieziona do obozu internowanych oficerów AK w głębi Rosji.

Do kraju wraca w 1948 roku. Ukrywa okupacyjną przeszłość, podając w ankietach, że wojnę spędziła na terenie ZSRR. To o tyle bardziej wiarygodne, że jej rodzina faktycznie była wywieziona i tam też zmarł jej ojciec. Kończy anglistykę na Uniwersytecie Warszawskim. W 1952 roku zostaje tłumaczką polskiej misji wojskowej w Korei. Tam zostaje rozpoznana przez pochodzącego z Grajewa sierżanta. Bezczelnie wykręca się zeznaniami o pobycie w ZSRR. Sierżant jako wichrzyciel zostaje odesłany do Polski. W Korei udaje jej się wyjść cało z katastrofy amerykańskiego samolotu łącznikowego. Po powrocie z misji rozpoczyna naukową karierę na UW. Zostaje specjalistką od teatru angielskiego.

Audycja powstała we współpracy z Narodowym Instytutem Audiowizualnym – wydawcą serwisu ninateka.pl

***

Tytuł reportażu: "Twarda Mazurka"

Autorka reportażu: Alicja Grembowicz

Data emisji: 29.11.2016

Godzina emisji: 1.13

mg/pg