"Jedyne takie miejsce" w Muzeum Warszawskiej Pragi

Skąd się wzięła nazwa Praga?

Historia warszawskiej Pragi jest bardzo bogata. Dawniej była miastem, a współcześnie określana jest jako centralna część prawobrzeżnej Warszawy (leżąca na wschód od Wisły). O tym skąd wzięła się nazwa Praga mówił w Programie 1 Polskiego Radia Jarek - Spacerolog Praski, przewodnik Praskiej Ferajny. - Praga wzięła się od prażenia. To były tereny, które w średniowieczu były pokryte puszczą, karczowano je, a potem drewno, które pozyskano, trzeba było wyprażyć - tłumaczył przewodnik. - W Polsce jest kilkanaście miejscowości o nazwie Praga, ale przykładowo czeska Praga (Praha) ma swoje źródło w czymś zupełnie innym i nazwa pochodzi od progów (prahów) na Wełtawie - dodał. 

Słynny Bazar Różyckiego

Muzeum Warszawskiej Pragi jest pierwszą placówką muzealną na prawym brzegu Wisły, zlokalizowaną w jednych z najstarszych zachowanych obiektów mieszkalnych w tej części Warszawy, z unikatowym zespołem modlitewni (w obiektach przy ul. Targowej znajdował się dawny żydowski dom modlitwy), w bezpośrednim sąsiedztwie Bazaru Różyckiego - najstarszego działającego targowiska Warszawy.- Bazar lata chwały ma już za sobą. Kiedyś to miejsce znało cała Polska - dopowiedział przewodnik. 

Założycielem bazaru był Julian Różycki, z zawodu farmaceuta. W 2017 roku jego spadkobiercy  przejęli ok. 2/3 powierzchni bazaru. Pozostała część należy do miasta. 

Bazar jest również miejscem, gdzie zachowały się elementy dawnego folkloru warszawskiego i po 1945 można było usłyszeć warszawską gwarę. 

Jak podkreśliła przewodniczka, rdzenna prażanka, Monika Wesołowska, targowisko było miejscem, gdzie można było kupić wszystko. - Osoby, które odwiedzały Bazar Różyckiego wspominają ciekawą atmosferę tego miejsca. Oprócz tego, że można było kupić bluzki tworzone ze spadochronów wojennych czy niemiecką broń, to kupcy podchodzili do klientów z bardzo dużym szacunkiem. Była tzw. rodzinna atmosfera, wszyscy się znali, szanowali i taki etos kupiecki bardzo długo funkcjonował, można powiedzieć, że do dzisiaj jest on obecny - opowiadała. 

Bogactwo dziedzictwa kulturowego tego terenu, zachowana ciągłość osadnicza, elementy folkloru miejskiego, a także świadomość własnej tożsamości, którą można zaobserwować wśród współczesnych mieszkańców Pragi, pewna egzotyczność i odrębność terenu znajdują swoje odzwierciedlenie w ekspozycjach Muzeum Warszawskiej Pragi.

Drogi Polskiego Radia i Muzeum Warszawskiej Pragi 

Anna Mizikowska z Archiwum Historii Mówionej Muzeum Warszawskiej Pragi zaprosiła Słuchaczy do wysłuchania słuchowiska dokumentalnego przygotowanego przez Muzeum Warszawskiej Pragi i Archiwum Polskiego Radia pt. "Goool czyli sport na Pradze". - W słuchowisku wykorzystujemy sprawozdania radiowe z Archiwum PR oraz nasze nagrania z Archiwum Historii Mówionej, czyli relacje świadków historii warszawskiej Pragi - informowała gość audycji. - Bardzo cenimy sobie współpracę mieszkańców Pragi. (...) Zbieramy do archiwum relacje, mamy ich ok. 500 to daje ok. 800 godzin. To są relacje o całym życiu człowieka, więc nie wszystko jest związane z Pragą i sportem, ale mamy już kilka słuchowisk i powstanie kilka nowych - dopowiedziała. 

 

Projekt Praga Gada 

Projekt Praga Gada, polega na rejestracji rozmów z seniorami z warszawskiej Pragi i ich adaptacji na język komiksu. Zamknięte fabularnie epizody z życia mieszkańców prawobrzeżnej Warszawy od czasów międzywojnia do lat 80-tych XX wieku. Najmłodszy rozmówca miał 60 lat, najstarszy zaś 99 lat. Epikurejczycy z prawobrzeżnej Warszawy to ludzie z przewrotnym poczuciem humoru, używający nadal gwary warszawskiej, żyjący nieśpiesznie w dawno zasiedlonych kamienicach, które dają im poczucie wspólnoty z sąsiadami. Więzi są częstym tematem ich wyjątkowych wspomnień. Ich prywatne mitologie przekazywane są młodszym pokoleniom w formie wysokojakościowych komiksów. 

Seniorzy biorą udział w ich powstawaniu na każdym etapie, jako eksperci od kultury obyczajowej XX wieku. Opublikowano już sześć, luksusowo wydanych albumów, stworzonych przez międzynarodową ekipę artystów. Najnowszy z serii Praga Gada o tytule Praga Gada Wiechem trzy! ukazał się drukiem na przełomie 2019 i 2020 roku. Więcej o projekcie mówił Przemysław Olszewski wiceprezes Fundacji Animacja, pomysłodawca projektu. 

Urodziny Pragi 

10 lutego 2021 roku przypada 373 rocznica nadania Pradze praw miejskich przez króla Władysława IV. Obchody będą się odbywały w dniach 1-14 luty w formie online. - My jako Muzeum oferujemy lekcje dla szkół o powstaniu Pragi, warsztaty rodzinne, wykład Adama Lisieckiego oraz spotkanie z przedstawicielami Stowarzyszenia Gwara Warszawska - wymieniała Anna Kraus z Muzeum Warszawskiej Pragi. 

***

W audycji "Jedyne takie miejsce"  opowiedzieliśmy o najbardziej charakterystycznych obiektach, wysłuchaliśmy historii o praskich kapliczkach i praskich rzemieślnikach, sprawdziliśmy co ciekawego dzieje się na Ząbkowskiej.

***

Tytuł audycji: Jedyne takie miejsce

Prowadzi: Sława Bieńczycka

Goście: Jarek "Spacerolog Praski" (przewodnik z Praskiej Ferajny), Anna Kraus (Muzeum Warszawskiej Pragi), Anna Mizikowska (Archiwum Historii Mówionej Muzeum Warszawskiej Pragi), Monika Wesołowska (rdzenna prażanka, filolog klasyczny i archeolog), Przemysław Olszewski (Fundacja Animacja), Katarzyna Chudyńska-Szuchnik (pracownia rzemieślnicza w Muzeum Warszawskiej Pragi) Piotr Stryczyński (Towarzystwo Przyjaciół Pragi)

Data emisji: 6.02.2021r. 

Godzina emisji: 9.00-12.00

ans