Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
PAP
Dariusz Adamski 20.10.2023

Wytypowano wstępną listę eksperymentów na ISS, na którą ma polecieć Polak

Opracowano wstępna listę 18 eksperymentów do realizacji na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS), które mogą być realizowane podczas misji z udziałem polskiego astronauty - podała Polska Agencja Kosmiczna (POLSA). Eksperymenty zakładają m.in. testowanie AI w eksploracji kosmosu.
Sławosz UznańskiSławosz UznańskiPAP/Rafał Guz

Jak poinformowano Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) we współpracy z Ministerstwem Rozwoju i Technologii oraz Polską Agencją Kosmiczną (POLSA) zakończyła ocenę merytoryczną w naborze eksperymentów do realizacji na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, w której udział ma brać polski astronauta. Dodano, że opracowano listę obejmującą 18 eksperymentów.

POLSA przekazała, że w ramach misji polskiego astronauty na ISS planowane są eksperymenty, które z uwagi na szczególne warunki panujące na stacji kosmicznej (w szczególności mikrograwitację) nie są możliwe do zrealizowania na Ziemi. "Można się spodziewać, że powstaną materiały o szczególnych właściwościach lub nowe produkty konsumenckie np. leki, które będą wytwarzane na stacjach orbitalnych lub na Księżycu" - stwierdzono.

- Najlepsze propozycje zakładające testowanie na stacji ISS technologii, układów modułów, systemów lub materiałów mogą być także wykorzystane w przyszłych misjach eksploracyjnych ESA lub NASA. Pokazuje to dojrzałość polskiego sektora kosmicznego, który w ciągu 10 lat udziału w programach ESA może swobodnie współpracować, a nawet konkurować w realizacji ambitnych misji kosmicznych - zaznaczył cytowany w komunikacie prof. Grzegorz Wrochna, prezes POLSA.

Najwyżej oceniane eksperymenty

Wśród eksperymentów, które zostały ocenione najwyżej, wymieniono m.in.: LeopardISS – testy komputera do badania algorytmów AI na potrzeby eksploracji kosmosu; 0G-CARE – badanie skuteczności leków przeznaczonych do zwalczania komórek rakowych w warunkach braku grawitacji; phoTOGRAV – wsparcie rozwoju interfejsów komputer-mózg; LEO-DDS – biodegradowalne systemy dostarczania leków w warunkach braku grawitacji; TEAMLEO – analiza komórek krwi astronautów dla celów badań genetycznych czy EDDIE-PHP – testowanie mechanizmów przeznaczonych do zastosowań w górnictwie kosmicznym.

POLSA poinformowała, że obecnie trwa proces pogłębionej analizy wykonalności przyjętych eksperymentów, który może potrać kilka tygodni. Zaznaczono, iż ze względu na ograniczenia techniczne związane z lotem już w 2024 r., nie ma gwarancji, że wszystkie eksperymenty z listy zostaną przyjęte do realizacji.

Jak dodano, część zaproponowanych eksperymentów okazała się na tyle złożona, że ich przygotowanie do najbliższej misji okazało się niemożliwe. "Nadal jednak trwają rozmowy z ESA o możliwości ich realizacji w dalszej perspektywie, np. gdyby misja się opóźniła" – podkreślono.

Pierwszy Polak na ISS?

8 sierpnia br. ESA ogłosiła, że Sławosz Uznański rozpoczął szkolenie przygotowujące do udziału w misji kosmicznej. W listopadzie ub.r. Polak został wybrany na astronautę rezerwowego ESA, po procesie rekrutacyjnym, do którego zgłosiło się ponad 22,5 tys. chętnych z krajów członkowskich ESA.

30 września br. minister rozwoju i technologii Waldemar Buda poinformował, że "w listopadzie ESA podejmie oficjalnie decyzję o misji drugiego polskiego astronauty Sławosza Uznańskiego, który już w sierpniu 2024 r. może polecieć w kosmos".

Astronauta i inżynier Sławosz Uznański jest doktorem elektroniki. Pracuje w Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych (CERN). Urodził się w Łodzi 39 lat temu, ukończył Politechnikę Łódzką.

PAP/dad