Sejm znowelizował ustawę o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej pod koniec lipca. Był to poselski projekt, który przygotowała Magdalena Kochan z Platformy Obywatelskiej we współpracy z resortem pracy i polityki społecznej.
Dziecko ma prawo być wysłuchane
Ustawa wprowadza obowiązek wysłuchania dziecka przez instytucje, które orzekają o umieszczeniu go w pieczy zastępczej lub skierowaniu do adopcji. Jeśli tylko wiek i stopień dojrzałości dziecka na to pozwalają, jego zdanie i potrzeby powinny zostać wzięte pod uwagę. Zgodnie z obowiązującymi przepisami dziecko od 13. roku życia powinno być obligatoryjnie wysłuchiwane przez sąd. Często jednak tak się nie dzieje i dlatego postanowiono wzmocnić zapisy prawa.
Zmiana w zakresie finansowania zakładów opiekuńczo-leczniczych
Jedną z najbardziej oczekiwanych zmian jest sposób finansowania pobytu w zakładach opiekuńczo-leczniczych. Kierowane są tam dzieci pozbawione opieki rodziców, które ze względu na stan zdrowia nie mogą przebywać w rodzinach zastępczych ani placówkach opiekuńczych. Trafiają tam również dzieci, które mają rodziców, jednak wymagają specjalistycznej opieki.
Do tej pory koszty pobytu w takich zakładach ponosił starosta lub placówka opiekuńczo-wychowawcza, w której przebywa dziecko. Często jednak oznaczało to bardzo duże koszty dla jednego powiatu. Po zmianach pobyt w zakładzie będzie finansował powiat, na terenie którego dziecko przyszło ono na świat. Dzięki temu koszty rozłożą się na kilka jednostek samorządowych i będą łatwiejsze do udźwignięcia.
Zmiany dla dobra najmłodszych
Ustawa wprowadza wiele zapisów korzystnych dla nieletnich. Określa między innymi, że czas na uregulowanie prawnej sytuacji dziecka przebywającego w pieczy zastępczej, będzie wynosić 18 miesięcy. Dzięki temu dzieci nie będą czekać latami na rozstrzygnięcia w tej kwestii, co często skazywało je na spędzenie całego dzieciństwa w placówkach lub rodzinach zastępczych i zmniejszało szanse na adopcję.
Ustawa wprowadza także zasadę nierozdzielania dziecka i nieletniej matki przebywającej w pieczy zastępczej. Dotychczas dziecko było najczęściej odbierane nieletniej matce, a jeśli dyrektorzy placówek zezwalali na wspólny pobyt, narażali się na zarzut łamania prawa.
Nie będzie likwidacji funkcjonujących placówek
Zmieniono prawo dotyczące placówek wsparcia dziennego. Większość z nich nie była w stanie sprostać rygorystycznym standardom w zakresie przepisów lokalowych, sanitarnych i przeciwpożarowych. Powodowało to, że ośrodki te były zagrożone likwidacją. Nowe przepisy łagodzą wymogi dla funkcjonujących już placówek.
Nowe uprawnienia dla samorządów
Ustawa wzmacnia kompetencje jednostek samorządu i upoważnia je do podejmowania pilnych interwencji. Przedstawiciele samorządu będą mieli możliwość wstępu do domu rodziny zastępczej lub placówki opiekuńczej w ciągu całej doby, również w nocy, ale tylko w przypadku zagrożenia zdrowia lub życia dziecka.
Jedną z ważnych zmian proponowanych w projekcie była rezygnacja z udziału sądu w wyborze formy pieczy zastępczej dla dziecka. Zrezygnowano z niej jednak w trakcie prac sejmowych, aby przyspieszyć procedowanie projektu. Kochan zapowiadała, że wróci do tych propozycji w późniejszym terminie.
PAP/iwo
