Przemysław Goławski: Biblia to temat, który przez wieki zajmował świat kultury i nauk, a od kilku lat jest też przedmiotem Narodowego Czytania Pisma Świętego. Czy aktualna sytuacja, w jakiej znajduje się świat i Polska, oraz promowanie spotkań wokół Biblii i z chrześcijańskim dziedzictwem online, jest szansą do tego żeby lepiej poznawać Biblię?
Ks. prof. Waldemar Chrostowski: Na pewno Biblia inspirowała świat kultury, inspirowała również świat nauki, ale przede wszystkim Biblia przynależy do sfery wiary religijnej, wiary w Boga. To jest jej właściwy kontekst i dopiero wtedy gdy wypływa z tego kontekstu, może być tym bardziej inspirująca dla nauki, kultury i świata artystycznego.
W niedzielę Narodowe Czytanie Pisma Świętego. Zaproszenie do medytowania Biblii
W tym roku mamy do czynienia z sytuacją absolutnie niezwykłą i bezprecedensową. Czytanie Pisma Świętego, do którego jesteśmy stałe zachęceni, a od trzech lat w szczególności poprzez Narodowy Dzień Czytania Pisma Świętego, nie może odbywać się w tradycyjnej formie. To czytanie może się natomiast odbywać w innej postaci i nawet powinno. Może to przynieść nawet lepsze owoce wtedy, gdy weźmiemy sobie do serca zachętę do przeczytania fragmentu Pisma Świętego w rodzinie czy w kręgu przyjaciół, czy w kręgu bliskich znajomych, jeżeli tylko będzie do tego wola. Trzeba liczyć, że niektóre środowiska i część osób na to odpowie.
Dzięki temu Biblia może wtedy jeszcze głębiej jeszcze owocniej przejść do sfery kultury, z którą od początku była związana. Nie sposób przecież sobie wyobrazić kultury europejskiej i światowej bez motywów biblijnych, które zawsze tę kulturę ożywiały. To samo dotyczy zresztą nauki, dlatego że rozmaite dziedziny wiedzy, poczynając od lingwistyki, przez historię, geografię, topografię, znajomość kultury starożytnej, psychologię nawet psychiatrię i astronomię - wszystkie te dziedziny na rozmaite sposoby i z różnym skutkiem odwoływały się do Biblii i próbował ją zgłębić.
Biblia to święta księga, która jest oczywiście szczególnym tekstem Izraelitów, ale w każdym kontekście kulturowym i historycznym Biblia może być odczytywana na nowo. Także w historii Polski do Biblii wielokrotnie się odwoływano. Czy teraz - w obliczu globalnej pandemii - mamy szansę na nowe, może właśnie bardziej rodzinne, wspólnotowe i wspólnototwórcze odczytywanie tekstu Pisma Świętego?
Tak powinno być i taka szansa istnieje. Biblia powstała z wiary, jako owoc wiary w Boga. Powstała jako owoc wiary biblijnego Izraela i kościoła apostolskiego celem budowania tej wiary. Zatem teraz kiedy mamy czas pandemii, a jest to zarazem czas refleksji, medytacji, wyciszenia się i zatrzymania, to tutaj ogromną rolę może pełnić Pismo Święte, a zwłaszcza niektóre księgi, na które powinniśmy zwrócić baczniejszą uwagę niż do tej pory. Szczególnie na ten okres zarazy, która tak bardzo rozpowszechniła się w świecie polecałbym księga Hioba.
Do rozważania podałbym zwłaszcza dwa pierwsze rozdziały, które traktują o tym l, skąd bierze się zło, dlaczego Bóg dopuszcza nieszczęścia, jaka jest pedagogia Boża w stosunku do cierpiących ludzi i jak dotknięci mocno cierpieniem zachowują się w tej sytuacji.
Papież: w dobie pandemii grozi nam jeszcze wirus obojętnego egoizmu
Myślę że istnieje bardzo wiele analogii w położeniu Hioba i w naszym, które powinniśmy wziąć pod uwagę i które powinny nam również dodać otuchy, ale też stanowić zobowiązanie do tego, aby przeżywanie tego trudnego czasu było prawdziwie owocne, abyśmy wyszli z niego umocnieni.
Wiele osób podkreśla, że Księga Hioba nie jest najprostszą lekturą. Oczywiście na jej końcu mamy piękne umocnienie i wynagrodzenie Hiobowi trudów i cierpień, których doświadczył, jednak wielu chciałoby pewnie wyszukać tych łatwiejszych biblijnych opowieści. Jak pogodzić tę pozorną trudność w niektórych miejscach Pisma Świętego, właśnie z tym poszukiwaniem prostych odpowiedzi.
Nie da się uzyskać prostych i łatwych odpowiedzi na trudne pytania. Trudne pytania dotyczą sensu naszego życia, to pytania egzystencjalne, najważniejsze, które dotyczą naszego celu, naszej genezy, pochodzenia i ukierunkowania. Tutaj łatwych i prostych odpowiedzi nie ma.
Trzeba włożyć bardzo wiele wysiłku w każdy fragment, w każdą księgę Pisma Świętego, żeby ją należycie zrozumieć. Dlatego, że wyrażają to, co w naszej egzystencji jest najważniejsze, ale zarazem najtrudniejsze.
Myślę, że główne problemy z Biblią mają ci, którzy żyją tak, jak gdyby Boga nie było, jak gdyby Pan Bóg nie istniał. W związku z tym moralność Biblii, a także prawdy wiary zawarte w Biblii, są po prostu niewygodne. Stąd biorą się trudności, że są takie osoby, które chciałyby nagiąć, naciągnąć orędzie Biblii do swoich własnych przekonań, opinii poglądów i zachowań. Biblia nie pozwala się nagiąć i wtedy mówi się, że to trudne fragmenty, których przyjąć się nie da.
Czytanie Biblii wymaga pokory. Tak jak pokory wymaga każda praca nad sobą i każdy wysiłek, który przynosi dobre owoce w postaci przemiany życia ku dobremu.
Z ks. prof. Waldemarem Chrostowskim rozmawiał Przemysław Goławski.
