Tegoroczną galę Nagrody im. Oskara Kolberga "Za zasługi dla kultury ludowej" poprowadził podhalański muzyk Krzysztof Trebunia-Tutka. W uroczystości obok laureatów i jury wzięła udział Hanna Wróblewska, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Adam Nowak - podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Jak mówiła Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego podczas Gali 49. Nagrody im. Oskara Kolberga - mamy zaszczyt uhonorować tych, którzy pielęgnują i przekazują dalej dziedzictwo naszych przodków. Laureaci są najlepszym przykładem ciężkiej pracy, dzięki której nasza kultura ludowa nie tylko przetrwała, ale również inspiruje i znajduje nowe formy wyrazu we współczesnym świecie. Ich twórczość i działalność stanowią most łączący tradycję z nowoczesnością, przeszłość z teraźniejszością. Hanna Wróblewska dodała też, że - (nagrodzone) osiągnięcia są nie tylko dowodem na pasji i talentów ale także na niezwykłe znaczenie jakie ma pielęgnowanie tradycji dzisiejszych czasach. To dzięki Wam kultura ludowa kwitnie a jej piękno może być podziwiane i odkrywane na nowo przez kolejne pokolenia.
Laureatami 49. edycji Nagrody im. Oskara Kolberga "Za zasługi dla kultury ludowej" zostali:
- w kategorii I dla twórców z dziedziny plastyki i folkloru muzyczno-tanecznego:
Anna Dunat – śpiewaczka i gawędziarka promująca tradycje Górali Żywieckich. Ważnym aspektem jej działalności jest przekaz pokoleniowy, realizowany poprzez dzielenie się wiedzą, kształcenie umiejętności archaicznego śpiewu młodych adeptów i wielbicieli muzyki tradycyjnej (Pewel Wielka, woj. śląskie, Żywiecczyzna),
Grażyna i Tadeusz Kruczyńscy – wykonawcy zabawek ceramicznych: ptaszków, okaryn. Organizatorzy warsztatów wykonywania zabawek glinianych (Żywiec, woj. śląskie, Żywiecczyzna),
Helena Napierała – śpiewaczka, kontynuatorka śpiewu monodycznego i wielogłosowego, założycielka zespołu "Wigranie", popularyzatorka regionalnej gwary, tradycji i kultury (Stary Folwark, woj. podlaskie, Suwalszczyzna),
Halina Pajka – wycinankarka, mistrzyni plastyki obrzędowej. Należy do grona najwybitniejszych twórczyń ludowych z Kurpiowskiej Puszczy Zielonej. Zajmuje się haftem kurpiowskim, tkactwem, wykonuje pisanki, palmy, bukiety z papieru oraz kierce. Promotorka tradycji i kultury kurpiowskiej (Kadzidło, woj. mazowieckie, Kurpie),
Stanisława Ewa Skowysz-Mucha – pisankarka, prowadzi Muzeum Lipskiej Pisanki, założycielka Stowarzyszenia Miłośników Lipskiej Pisanki i Tradycji, organizatorka warsztatów tradycyjnego pisankarstwa (Lipsk, woj. podlaskie, Podlasie).
- w kategorii II dla mistrza tradycji:
Anna Chuda – śpiewaczka ludowa, tancerka i gawędziarka z Biskupizny. Niezwykle zaangażowana w projekty edukacyjne. Prowadzi warsztaty śpiewacze, udziela konsultacji młodszym artystom ludowym. (Posadowo, woj. wielkopolskie, Biskupizna).
- w kategorii III dla twórców za pisarstwo ludowe:
Barbara Kryszczuk – poetka i prozatorka. W jej twórczości dominują tematy związane z kulturą ludową i religijną. W utworach prozatorskich, które wyróżnia silna wspomnieniowość, opisuje wiejskie tradycje, obrzędy i realia życia chłopskiego (Turkowice, woj. lubelskie, Ziemia Hrubieszowska)
- w kategorii IV dla badaczy, naukowców i animatorów:
Donat Niewiadomski – historyk literatury, folklorysta, regionalista, animator kultury, ekspert i autorytet w dziedzinie literatury ludowej. Jego dorobek naukowy przyczynił się do ochrony i popularyzacji autorskiej literatury ludowej (Lublin, woj. lubelskie),
Elżbieta Piskorz-Branekova – etnografka, specjalistka od polskich strojów ludowych oraz haftu tradycyjnego, kolekcjonerka. Prowadzi działalność badawczą i wydawniczą w zakresie strojów tradycyjnych. Twórczyni kolekcji stroju europejskiego oraz kolekcji bałkańskiej w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie (Warszawa, woj. mazowieckie).
- w kategorii V dla kapel ludowych:
Kapela Ludowa z Gniewczyny Łańcuckiej – jedna z nielicznych tradycyjnych kapel ludowych muzykujących w regionie przeworskim. Funkcjonuje od 1993 roku w składzie instrumentalnym lub z udziałem solistów. Chroni i popularyzuje materialne i niematerialne dziedzictwo kulturowe (Gniewczyna Łańcucka, woj. podkarpackie, Podkarpacie).
- w kategorii VI dla zespołów folklorystycznych:
Góralski Teatr Pieśni "Dunawiec" – funkcjonuje od 1984 roku i składa się z potomków polskich reemigrantów z Bukowiny – górali czadeckich, którzy przybyli na Dolny Śląsk w 1947 r. Należy do nielicznych w regionie grup, które oprócz gwar, obrzędów oraz imponującego repertuaru dawnych pieśni, zachowały tradycyjne stroje odświętne (Zbylutów, woj. dolnośląskie, Dolny Śląsk),
Zespół Regionalny "Wilamowice" – założony w 1948 roku. Wilamowianie są potomkami XIII-wiecznych osadników Zachodniej Europy. Zespół ma charakter wielopokoleniowy. W jego repertuarze znajdują się tańce i pieśni śpiewane w Wilamowicach, z licznymi wpływami z innych regionów Polski i Europy (Wilamowice, woj. śląskie, Ziemia Oświęcimska).
- w kategorii VII dla instytucji i organizacji zasłużonych w opiece i upowszechnianiu kultury ludowej:
Gminny Ośrodek Kultury w Podegrodziu – realizuje misję ochrony pokoleniowego przekazu
i popularyzacji dziedzictwa kulturowego regionu Lachów Sądeckich i Podegrodzkich. Od 1976 r. prowadzi wielowymiarową edukację regionalną (Podegrodzie, woj. małopolskie, Lachy Podegrodzkie),
Muzeum Lubuskie im. Jana Dekerta w Gorzowie Wielkopolskim – najstarsze muzeum w woj. lubuskim; współorganizator Ogólnopolskich Konkursów Pisanek im. Michała Kowalskiego (Gorzów Wielkopolski, woj. lubuskie, Ziemia Lubuska).
Po raz kolejny w ramach Nagrody im. Oskara Kolberga przyznane zostało także wyróżnienie specjalne dla wyjątkowego ucznia wskazanego przez Mistrza Tradycji. W tym roku wyróżnienie otrzyma Maria Polowczyk.
Wszyscy laureaci otrzymali Medale im. Oskara Kolberga projektu Anny Jarnuszkiewicz, a ponadto pamiątkowe dyplomy oraz nagrody finansowe ufundowane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Samorząd Województwa Mazowieckiego.
Po uhonorowaniu Laureatów ogłoszono nazwisko przedstawiciela samorządu, który w ostatnim roku wyróżnił się szczególną troską o zachowanie i rozwój kultury tradycyjnej w swoim regionie. Tytuł Ambasadora Kultury Tradycyjnej trafił w tym roku do Stanisława Szydlika, sołtysa wsi Bandysie.
Od początku istnienia Kurpiowskiej Szkoły Tradycji wspierał jej działania, aktywnie uczestniczył w wydarzeniach organizowanych w ramach Akademii Kolberga, pomagając także w ich realizacji.
Nagroda im. Oskara Kolberga "Za zasługi dla kultury ludowej" to najstarsze i najważniejsze wyróżnienie w dziedzinie kultury tradycyjnej w Polsce. Patronem ustanowionej w 1974 roku nagrody jest Oskar Kolberg (1814–1890), polski etnograf, folklorysta i kompozytor. Co roku wyróżnienie trafia do kilkunastu artystów tworzących w dziedzinach ludowych sztuk plastycznych i rękodzieła, literatury, śpiewu, muzyki instrumentalnej i tańca oraz organizatorów przedsięwzięć artystycznych upowszechniających folklor i sztukę ludową, animatorów, mistrzów, naukowców, badaczy, dokumentalistów, którzy gromadzą i przekazują przyszłym pokoleniom wiedzę o kulturze ludowej.
O Narodowym Instytucie Muzyki i Tańca
Narodowy Instytut Muzyki i Tańca realizuje projekty twórcze, wydawnicze, naukowe i stypendialne. Tworzy nowe standardy współpracy artystów i instytucji. Prowadzi takie projekty jak: Nagroda im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”, Przestrzenie Sztuki - Taniec Koryfeusz Muzyki Polskiej, PolandDances czy Międzynarodowy Konkurs Muzyki Polskiej. Zespół Instytutu dba o to, by polscy muzycy i tancerze mogli się stale rozwijać i prezentować swoje dokonania nie tylko w kraju, ale i za granicą. Wszystkie zadania finansowane są z dotacji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
mat. pras. / rk
