Bada je Łukasz Miechowicz z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN w Warszawie. - W ramach projektu stworzyłem, opatrzony komentarzem naukowym, katalog kamieni ze znakami oraz innych zabytków kamiennych z obszaru Mazowsza i Podlasia, będących przedmiotem wierzeń i zabiegów religijnych, stanowiących zarówno zabytki kultury materialnej, jak i tzw. niematerialnego dziedzictwa kulturowego – wyjaśnia.
Naukowiec skupił swoją uwagę na tzw. bożych stópkach, czyli kamieniach z charakterystycznymi znakami w kształcie odcisku ludzkiej stopy, które od stuleci są interpretowane przez miejscowych jako świadectwa bytności w tych miejscach Matki Boskiej, Jezusa lub świętych. Są to wgłębienia powstałe w sposób naturalny, bądź wykute intencjonalnie.
Tematyka kamieni ze znakami pojawiała się w literaturze, ale nigdy dotąd nie były one przedmiotem szeroko zakrojonych, planowych prac dokumentacyjnych. Badacz postanowił stworzyć bazę danych, w której znalazły się zabytki tego typu zlokalizowane w ponad 60 miejscowościach. Każdy ze „świętych” kamieni został sfotografowany, narysowany i opisany.
Archeolog zebrał też relacje loklanych mieszkańców. - W przypadku "bożych stópek" mamy do czynienia nie tylko z zabytkiem kultury materialnej, ale również dziedzictwem niematerialnym – uchwytnym w namacalnej postaci śladem życia religijnego średniowiecznej i nowożytnej wsi. Z tego względu postanowiłem również przeprowadzić badania etnograficzne na temat dokumentowanych kamieni, związanych z nimi zwyczajów, podań i legend. Nierzadko przy kamieniach ze "śladami stóp" powstawały miejsca lokalnego kultu, a nawet znane sanktuaria maryjne – mówi badacz.
Archeolog planuje rozszerzyć projekt na obszar całej Polski i udokumentować wszystkie zagrożone zabytki wraz z wierzeniami na ich temat. Z dotychczasowymi efektami prac warszawskiego badacza można zapoznać się na stronie: www.bozestopki.pl.
(ew/PAP - Nauka w Polsce)
