Trudna sztuka kamuflażu. Jak to robią mistrzowie?
Więź łącząca matkę z potomstwem jest niezwykła, choć tę występującą w świecie zwierząt nie wszyscy naukowcy chcą nazwać miłością. Nie tylko ptaki i ssaki opiekują się swymi młodymi. Instynkt macierzyński możemy obserwować też w świecie owadów, płazów i gadów. Macierzyńskich wzorów jest bardzo dużo.
03:46 czwórka ndt 21.05.2021 matki 1.mp3 W żeńskim stadzie czy samotnie? Macierzyństwo dzików i rysiów (Najlepszy Dzień Tygodnia/Czwórka)
- Dzik to zwierzę, którego my się boimy, ale jego samica jest bardzo dobrą matką - mówi Bartosz Popczyński, edukator leśny. - Locha jest zdolna bronić swoich dzieci nawet kosztem własnego życia. Ona ma ciężkie zadanie. W jednym miocie może urodzić nawet 12 dziczków, tych pasiaczków. Bardzo się o nie troszczy. Lochy potrafią tworzyć "przedszkola". Samice łączą się po 2-3, by wspólnie troszczyć się o swoje dzieci. W takiej grupie może być nawet 30 warchlaków - dodaje.
Zupełnie inny model widzimy u rysi. To klasyczny przykład samodzielnego macierzyństwa. Tu mama musi wykarmić młode i nauczyć je wszystkiego. - Samiec rysia nie widzi nawet swoich młodych, on bierze udział w zasadzie tylko w zapłodnieniu, a całym procesem wychowania, przystosowania do życia zajmuje się wyłącznie samica - wyjaśnia ekspert.
Czytaj także:
Doskonali ojcowie w świecie zwierząt. Podium dla pingwinów. A w Polsce?
Obrończynie i bronione
Łoś wydaje nam się trochę niezdarnym zwierzęciem, ale nie dotyczy to jego samicy, która dba o młode. W obronie łoszaków klępa jest w stanie nawet zabić.
03:29 czwórka ndt 21.05.2021 matki 2.mp3.mp3 Niezdarne obrończynie i królowe matki. Macierzyństwo łosi i pszczół (Najlepszy Dzień Tygodnia/Czwórka)
- To bardzo troskliwa, ale agresywna matka. Klępa zwykle prowadzi 1-2 łosie. W razie zagrożenia może ich zaciekle bronić, może nawet zaatakować człowieka - opowiada rozmówca Anny Hardej. - Kiedy stanie na tylnych nogach, a przednimi zacznie kopać, to jest w stanie zabić, trzeba o tym pamiętać - dodaje.
Zupełnie inaczej jest w świecie pszczół i mrówek. Tam broni się matki. Ona jest najwyżej w hierarchii, tylko ona jest w stanie przedłużyć ród. - Pszczoły to owady, a owady raczej nie żyją społecznie. Tu jest społeczeństwo, które opiera się na matce - zaznacza Bartosz Popczyński. - Jeśli jej nie ma, to pszczela rodzina nie jest w stanie długo żyć. Tylko królowa matka jest w stanie składać jaja, z których rodzą się pszczoły. Bez matki rój może wyginąć w ciągu miesiąca. Podobnie jest u mrówek - wyjaśnia.
Czytaj także:
Oddalenie jako obrona
W lesie możemy spotkać małą sówkę, która wydaje nam się opuszczona, porzucona, samotna. Nic bardziej mylnego - jej rodzice na pewno są w pobliżu i bacznie ją obserwują. Takiej sowy nie należy zabierać w celu udzielenia jej pomocy. Podobnie jest w przypadku saren.
03:10 czwórka ndt 21.05.2021 matki 3.mp3 Sarnie "porzucenia" i rodziny wilków. Macierzyństwo saren i wilków (Najlepszy Dzień Tygodnia/Czwórka)
- Matka koza jest troskliwa i opiekuńcza. Przez ludzi jej zachowanie jest źle interpretowane. Ona, nie chcąc sprowadzić na swe młode niebezpieczeństwa, odchodzi i zostawia malca w trawie, w krzakach, gdzie młode sarniątko jest niewidoczne - wyjaśnia edukator. - To wyraz troski - podkreśla.
Ciekawym przykładem zbiorowego wychowywania maluchów jest wilcza wataha. Jednak i w tej grupie matka ma szczególne znaczenie. - Tylko wadera, najważniejsza samica w watasze, jest w stanie wydać na świat potomstwo - opowiada ekspert. - W wychowaniu młodych bierze udział też ojciec, a nawet rodzeństwo z poprzedniego miotu. To bardzo rodzinne zwierzęta, bronią się wzajemnie, razem polują.
***
Tytuł audycji: Najlepszy dzień tygodnia
Prowadzi: Kuba Marcinowicz
Materiał przygotowała: Anna Hardej
Data emisji: 21.05.2021
Godzina emisji: 6.19, 7.24, 8.24
pj
