Powieści na antenie

"Książę"

Ostatnia aktualizacja: 20.12.2024 09:40
Nakładem Wydawnictwa Literackiego w Krakowie ukazała się najnowsza biografia Tadeusza Boya-Żeleńskiego pióra Moniki Śliwińskiej pt. "Książę". Fragmenty książki w cyklu "To się czyta" prezentuje Szymon Kuśmider. Niedawno minęła 150. rocznica urodzin jednej z najbarwniejszych postaci dwudziestolecia międzywojennego.
Szymon Kuśmider czyta biografię Boya-Żeleńskiego pt. Książę
Szymon Kuśmider czyta biografię Boya-Żeleńskiego pt. "Książę"Foto: Piotr Podlewski/PR

Monika Śliwińska jest cenioną pisarką i redaktorką, na stałe związaną z Ośrodkiem Brama Grodzka - Teatr NN w Lublinie, specjalizującą się w pisaniu tego rodzaju utworów. Jedną ze swoich książek poświęciła "Wyspiańskiemu. Dopóki starczy życia", pisała także o "Muzach Młodej Polski", za które otrzymała Nagrodę Klio, natomiast "Panny z Wesela" znalazły się w finale Nike, w 2020 roku.


Posłuchaj
10:34 To się czyta 2024_12_16-09-31-55.mp3 Monika Śliwińska "Książę", czyta Szymon Kuśmider - cz. 1. (To się czyta/Dwójka)

10:19 To się czyta 2024_12_17-09-30-45.mp3 Monika Śliwińska "Książę", czyta Szymon Kuśmider - cz. 2. (To się czyta/Dwójka)

10:25 Dwójka to się czyta 18.12.2024.mp3 Monika Śliwińska "Książę", czyta Szymon Kuśmider - cz. 3. (To się czyta/Dwójka)

 

09:52 To się czyta 19.12.2024.mp3 Monika Śliwińska "Książę", czyta Szymon Kuśmider - cz. 4. (To się czyta/Dwójka)

10:22 Dwójka to się czyta 20.12.2024.mp3 Monika Śliwińska "Książę", czyta Szymon Kuśmider - cz. 5. (To się czyta/Dwójka)

  

Niby wszystko o Tadeuszu Boyu-Żeleńskim wiadomo, bo uważa się go za jedną z najbarwniejszych postaci Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego, literackiego celebrytę, wydawcę, wpływowego krytyka teatralnego. Wyjątki z jego listów i notatek jednak zaskakują.

Z wykształcenia był lekarzem, choć pierwsze paryskie stypendium poświęcił wcale nie medycynie. W maju 1925 roku tak pisał: "Przez całych kilka miesięcy tego pierwszego pobytu w Paryżu, nie byłem ani na żadnym wykładzie, ani na żadnej prelekcji, ani w żadnej bibliotece. Byłem jak ogłupiały, wałęsałem się tylko, czytałem Balzaka i słuchałem piosenek. Mimo to, mam wrażenie, że z tego właśnie pobytu wyniosłem kapitał na całe życie, że on wyłącznie rozstrzygnął o jego dalszym biegu".

Uwielbiał kobiety. W licznych romansach szukał przyjaźni i intelektualnej więzi. Był czuły na problemy kobiet, brał je w obronę, walczył o ich prawa.

Jego osiągnięcia translatorskie są nie do przecenienia. Przecież to jemu zawdzięczamy przekłady Balzaca, Villona, Prousta, Moliera i wielu, wielu innych…

Na naszej antenie przedstawiamy tylko pięć fragmentów tej interesującej książki, wierząc, że sięgną Państwo i do papierowej wersji. Biografię "Książę" czyta Szymon Kuśmider.

***

Tytuł audycji: To się czyta

Przygotowała: Elżbieta Łukomska

Data emisji: 16-20.12.2024

Godzina emisji: 9.30

zch/dz/pg

Czytaj także

W cieniu Stalina. Broniewski, Tuwim, Gałczyński i Boy-Żeleński

12.02.2022 11:39
- Sowieccy okupanci udawali wyzwolicieli i przyjaciół. Próbowali uwodzić naszych literatów, przekonywać ich, że idąc na współpracę z nimi, przyczyniają się do światowego postępu, do dobra ludu pracującego, szarego człowieka. Te hasła, idee trafiały do przekonania tym, którzy chcieli się dać przekonać - mówił w Dwójce Piotr Kitrasiewicz, autor książki "Polscy pisarze w cieniu Stalina".
Z Piotrem Kitrasiewiczem, autorem książki Polscy pisarze w cieniu Stalina, rozmawialiśmy o dramatycznych wyborach polskich literatów
Z Piotrem Kitrasiewiczem, autorem książki "Polscy pisarze w cieniu Stalina", rozmawialiśmy o dramatycznych wyborach polskich literatówFoto: slonme/Shutterstock
Posłuchaj
29'06 Rozmowa z Piotrem Kitrasiewiczem, autorem książki "Polscy pisarze w cieniu Stalina" (Strefa literatury/Dwójka)
więcej

Broniewski, Tuwim, Gałczyński i Boy-Żeleński powiedzieli "tak"

Polscy pisarze, inaczej od swych sowieckich kolegów, "w cieniu Stalina" byli ledwie kilka lat. I tylko bardzo nieliczni potrafili w tym czasie zdecydować się na milczenie, sprzeciw, odmowę współdziałania.

Ikony ze skazą w życiorysie

Piotr Kitrasiewicz pokazuje w swojej książce sylwetki czterech wybitnych literatów: Władysława Broniewskiego, Juliana TuwimaKonstantego Ildefonsa Gałczyńskiego oraz Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Przedstawia ich losy od urodzenia aż do śmierci, także to, co było dla nich wspólne, czyli niechlubne zachowanie w czasie, gdy okazali lojalność sowieckiemu satrapie. Pytanie jednak, czy mamy prawo, po latach, oceniać ich postawę? Czy ludzi, którzy - jak Broniewski czy Boy - stoją przed wyborem życia lub śmierci, albo - jak Gałczyński - mogą nagle znaleźć się bez środków do życia, usunięci na jego margines, nie powinniśmy mierzyć inną miarą...?

Wybrali życie, dostatek, alkohol, pisali rzeczy godne potępienia, podpisywali apele czy deklaracje ocierające się o zdradę, albo wręcz będące aktem zdrady wobec Polski, ale byli też postaciami, które na zawsze pozostaną w polskiej kulturze.


Posłuchaj
29:06 Dwójka strefa literatury 11.02.2022.mp3 Rozmowa z Piotrem Kitrasiewiczem, autorem książki "Polscy pisarze w cieniu Stalina" (Strefa literatury/Dwójka) 

Piotr Kitrasiewicz stara się unikać sądów, przytacza fakty, a oceny, przecież niejednoznaczne, pozostawia czytelnikom.

***

Tytuł audycji: "Strefa literatury"

Prowadził: Wacław Holewiński

Gość: Piotr Kitrasiewicz (autor książki "Polscy pisarze w cieniu Stalina")

Data emisji: 11.02.2022

Godzina emisji: 21.30

pg

Czytaj także

Boy-Żeleński jako książę. Autorka biografii: zależało mi, żeby pokazać człowieka wpływowego

17.10.2024 17:24
- Jego księstwem był bardzo duży i wysokonakładowy tytuł, właściwie najważniejszy tygodnik literacki dwudziestolecia międzywojennego, czyli "Wiadomości Literackie". Miał tam rzesze oddanych czytelników, którym zwierzał się, prosił ich o pomoc, a także skarżył im się - mówiła w Dwójce Monika Śliwińska, autorka książki "Książę. Biografia Tadeusza Boya-Żeleńskiego".
Tadeusz Boy-Żeleński, któremu poświęcona jest książka pt. Książę, był jedną z najważniejszych postaci Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego
Tadeusz Boy-Żeleński, któremu poświęcona jest książka pt. "Książę", był jedną z najważniejszych postaci Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennegoFoto: PAP/CAF-ARCHIWUM
Posłuchaj
12'45 Rozmowa z Moniką Śliwińską, autorką książki "Książę. Biografia Tadeusza Boya-Żeleńskiego" (Wybieram Dwójkę)
więcej

Monika Śliwińska odkrywa w swojej książce nieznane dotąd fakty z życia Tadeusza Boya-Żeleńskiegojednej z najważniejszych postaci Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego, wybitnego krytyka literackiego i teatralnego, tłumacza, wydawcy, poety, pisarza, satyryka, eseisty i działacza społecznego.


Posłuchaj
12:45 Wybieram Dwójkę śliwińska 17.10.2024.mp3 Rozmowa z Moniką Śliwińską, autorką książki "Książę. Biografia Tadeusza Boya-Żeleńskiego" (Wybieram Dwójkę)

W kontrze do "Beniaminka" Irzykowskiego

Biografia ta nosi tytuł "Książę". - Przede wszystkim szukałam jakiejś przeciwwagi do "Beniaminka" Karola Irzykowskiego. Przypomnę, to był taki pamflet na Boya z 1933 roku, który napsuł mu bardzo dużo krwi. To jest celne określenie, ale oczywiście o pejoratywnym znaczeniu. A mnie zależało na tym, żeby pokazać człowieka wpływowego, którego księstwo jest tutaj bardzo wyraźnie widoczne - podkreśliła autorka.

Boy, który wyprzedzał swoje czasy

Z lektury dowiadujemy się m.in. o prowadzonych przez Tadeusza Boya-Żeleńskiego kampaniach publicystycznych o prawa kobiet (stworzył hasło: "Piekło kobiet"), świadome macierzyństwo czy rozdział Kościoła od państwa. Działalność ta przysporzyła mu wrogów na wielu stronach sceny politycznej.

Czytaj także:

- Mamy w tej książce wiele twarzy Boya i chyba trochę z goryczą mogę powiedzieć, że po stu latach od czasu, gdy rozpoczynał swoje ogromne kampanie publicystyczne, społeczne, on dopiero teraz jest aktualny. To pokazuje, na ile wcześniej był prekursorski - zauważyła Monika Śliwińska.

To właśnie Boyowi-Żeleńskiemu zawdzięczamy polskie wydania "Niebezpiecznych związków", "Dziejów Tristana i Izoldy" oraz cyklu "W poszukiwaniu straconego czasu". Prywatnie był melancholikiem i introwertykiem. W licznych romansach szukał przyjaźni i więzi intelektualnej. Taki związek stworzył z publicystką Ireną Krzywicką. 

***

Tytuł audycji: Wybieram Dwójkę

Prowadziła: Monika Zając

Gość: Monika Śliwińska (pisarka i redaktorka, autorka książki "Książę. Biografia Tadeusza Boya-Żeleńskiego")

Data emisji: 17.10.2024

Godz. emisji: 16.30

pg/am