Powieści na antenie

"Wawel. Biografia"

Ostatnia aktualizacja: 01.01.2023 11:00
Od poniedziałku, 19 grudnia, w cyklu "To się czyta" prezentowaliśmy fragmenty książki Kamila Janickiego pt. "Wawel. Biografia" w interpretacji Grzegorza Damięckiego. 
Grzegorz Damięcki
Grzegorz Damięcki Foto: Wojciech Kusiński/PR

Nakładem Wydawnictwa Literackiego w Krakowie ukazała się najnowsza książka historyka, pisarza i publicysty Kamila Janickiego, tym razem poświęcona – jak sam pisze - "bijącemu sercu Polski" - Wawelowi.

Jest to niezwykle interesująca opowieść o historii tego miejsca, podaniach i legendach , zachowanych dokumentach, rzeczach znanych, ale także takich, o których nie mieliśmy pojęcia. Wydawca zapewnia, że "poznając tajemnice Wawelu, zdobędziemy klucz do rozumienia dziejów Rzeczypospolitej i jej władców".

"Na samym początku był potwór" – rozpoczyna swoją historyczną gawędę Kamil Janicki, a potem zajmująco opowiada o źródłach legendy o Smoku Wawelskim, tajemnicy najstarszych zabudowań z czasów Wiślan i Czechów, gotyckim zamku Kazimierza Wielkiego, renesansowej rezydencji Zygmunta Starego i Bony Sforzy. Prowadzi nas też przez tragiczny w skutkach pożar, po którym Zygmunt III Waza postanowił przenieść swój dwór do Warszawy. Przypomina też chude latach rozbiorów, gdy dawną siedzibę polskich królów zamieniono na pospolite żołnierskie koszary, a w wawelskich komnatach płonęły ogniska. Ostatnią część tej historii stanowią lata drugiej wojny światowej, gdy na zamku rezydował "nazistowski król Polski" - Hans Frank.

Ile kosztował tron? Czyje łoże wymagało częstych napraw? Jaki dystans musiał pokonać król, by odwiedzić królową w jej sypialni? Jak do komnat doprowadzano wodę, a jak odprowadzano ścieki? Którędy uciekał Henryk Walezy? Pod piórem Janickiego – znanego przecież głównie z porywających biografii kobiet – Wawel ożywa, stając się pełnokrwistym bohaterem wciągającej i pełnej gwałtownych zwrotów akcji historii.

[opis pochodzi od wydawcy]

Książkę na antenie Dwójki czytał Grzegorz Damięcki.

Posłuchaj
09:49 To się czyta Dwójka 19 grudzień 2022 11_02_26.mp3 Kamil Janicki "Wawel. Biografia", czyta Grzegorz Damięcki - fragm. 1. (To się czyta/Dwójka)

09:40 To się czyta Dwójka 20 grudzień 2022 11_02_01.mp3 Kamil Janicki "Wawel. Biografia", czyta Grzegorz Damięcki - fragm. 2. (To się czyta/Dwójka)

10:25 Dwójka to się czyta 21.12.2022.mp3 Kamil Janicki "Wawel. Biografia", czyta Grzegorz Damięcki - fragm. 3. (To się czyta/Dwójka)

09:45 To się czyta Dwójka 22 grudzień 2022 11_00_41.mp3 Kamil Janicki "Wawel. Biografia", czyta Grzegorz Damięcki - fragm. 4. (To się czyta/Dwójka)

09:04 To się czyta Dwójka 23 grudzień 2022 11_00_29.mp3 Kamil Janicki "Wawel. Biografia", czyta Grzegorz Damięcki - fragm. 5. (To się czyta/Dwójka)

     


09:51 To się czyta Dwójka 27 grudnia 2022 11_00_29.mp3 Kamil Janicki "Wawel. Biografia", czyta Grzegorz Damięcki - fragm. 6. (To się czyta/Dwójka)

09:41 Dwójka to się czyta 28.12.2022.mp3 Kamil Janicki "Wawel. Biografia", czyta Grzegorz Damięcki - fragm. 7. (To się czyta/Dwójka)

10:17 Dwójka to się czyta 29.12.2022.mp3 Kamil Janicki "Wawel. Biografia", czyta Grzegorz Damięcki - fragm. 8. (To się czyta/Dwójka)

10:55 2022_12_30 11_01_27_Dwojka_To_sie_czyta.mp3 Kamil Janicki "Wawel. Biografia", czyta Grzegorz Damięcki - fragm. 9. (To się czyta/Dwójka)

     

***

Tytuł audycji: To się czyta

Przygotowała: Elżbieta Łukomska

Daty emisji: 19-23.12 oraz 27-30.12.2022

Godzina emisji: 11.00

pg/mo

Zobacz więcej na temat: Wawel literatura

Czytaj także

Wawel odkrywany na nowo

07.06.2021 17:32
- Musiałem tak długo składać informacje z rachunków za ogrzewanie pałacu, aż doszedłem do obrazu całości - opowiadał w audycji "Wybieram Dwójkę" prof. Stanisław Mossakowski, autor rewolucyjnej publikacji dotyczącej Wawelu. 
Zamek Królewski na Wawelu
Zamek Królewski na WaweluFoto: Shutterstock/LazarenkoD

Prof. Stanisław Mossakowski, historyk sztuki, w latach 1978-1999 dyrektor w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk, opowiadał w Programie 2 Polskiego Radia o swojej najnowszej książce poświęconej Zamkowi Królewskiemu na Wawelu w czasach Zygmunta Starego. 


Posłuchaj
06:37 Wybieram Dwójkę 2021 16_12_38.mp3 Prof. Stanisław Mossakowski o najnowszych odkryciach dotyczących struktury średniowiecznego Wawelu (Wybieram Dwójkę)

 

Na początku pracy badacz zajął się rozpoznaniem struktury użytkowej średniowiecznego pałacu, także tego jak zmieniała się ona na poszczególnych etapach przebudowy i rozbudowy.

Jak zaznaczył, ówcześnie poważnym osiągnięciem architektonicznym było wprowadzenie apartamentu jako pomieszczenia mieszkalnego. W jego skład wchodziły: komnata sypialna ogrzewana przez kominek, komórka ustępowa, izba z piecem, nieogrzewana sień i ewentualne garderoby. - To osiągniecie pozwoliło ukazać, że rezydencja królewska na Wawelu składała się zasadniczo z trzech apartamentów: królowej i jej żeńskiego dworu, króla Zygmunta, a w końcowym etapie rozbudowy pałacu, młodego króla - wymieniał prof. Mossakowski.

Czytaj także:

- Apartamenty królowej, które mieściły się na pierwszym i drugim piętrze skrzydła zachodniego, tego od katedry, w części przeznaczonej dla żeńskiego dworu były wizualnie celowo odseparowane od głównego dziedzińca - podkreślił gość Dwójki. - Brak okien na pierwszym piętrze jest uderzający! Dotychczas nikt tego nie zauważył.

Nietrudno się domyślić, że powodem była dbałość o morale dworu. Dlaczego jednak odkrycia dokonano dopiero współcześnie? - Funkcje pomieszczeń składających się na apartamenty były związane ze strukturą ogrzewania budowli - tłumaczył badacz. - A ta na Wawelu została całkowicie zmieniona w wyniku przebudowy pałacu na austriackie koszary. 


Szczerbiec pap 1200.jpg
Tajemnice miecza królów Polski

Prof. Mossakowski podjął się benedyktyńskiej pracy w celu zrekonstruowania pierwotnego ogrzewania. Wiązało się to z rozpisaniem kilku tysięcy pozycji rachunków i rozpoznaniem użytej w nich terminologii łacińskiej.

***

Rozmawiała: Aldona Łaniewska-Wołłk

Gość: Prof. Stanisław Mossakowski (historyk sztuki, w latach 1978-1999 dyrektor w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk)

Data emisji: 7.06.2021

Godzina emisji: 16.10

Materiał wyemitowano w audycji "Wybieram Dwójkę".

Czytaj także

Wawel. Rok 2022 bogaty w wydarzenia

04.01.2022 17:30
- Kolejne piętra obejmuje remont, największy projekt konserwatorski to parter północnego skrzydła. Tam będzie nowy skarbiec koronny, nowa, stała ekspozycja. Udostępnimy na nowo zaaranżowane przestrzenie I i II piętra, arcydzieła z Kolekcji Lanckorońskich przyjadą do nas z całego świata - tak o planach na 2022 rok mówił prof. Andrzej Betlej, dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu.
Wawel, Kraków
Wawel, KrakówFoto: Shutterstock
Posłuchaj
16'27 Prof. Andrzej Betlej podsumowuje 2021 rok i zapowiada wydarzenia roku 2022 na Wawelu (Wybieram Dwójkę)
więcej
  • Rok 2021 dla Zamku Królewskiego na Wawelu był czasem szczególnym. Mimo pandemii padł kolejny frekwencyjny rekord: Wawel odwiedziło ponad 1 mln 264 tysiące osób.
  • Dyrektor Zamku Królewskiego w Krakowie podkreślił, że widać zmiany w grupach zwiedzających Wawel - ostatnie dwa lata to przede wszystkim turyści z Polski.
  • Program na rok 2022 zapowiada się bardzo atrakcyjnie.

To, oczywiście, nie przypadek, bo to miejsce przyciąga widzów niezwykłymi wydarzeniami, o których wielokrotnie informowaliśmy na antenie Dwójki. Czy kolejny rok również będzie owocny? Jakie atrakcje znajdą się w tegorocznym planie? O tym porozmawialiśmy z dyrektorem Zamku Królewskiego na Wawelu - prof. Andrzejem Betlejem.

Dyrektor Zamku Królewskiego w Krakowie podkreślił, że widać zmiany w grupach turystycznych zwiedzających Wawel. - W 2019 roku dominowali turyści zagraniczni, obecnie 80 procent odwiedzających to Polacy, aby zobaczyć królewskie arrasy, przyjeżdżały osoby z całej Polski, i to nie jeden raz. Na tę jedną wystawę przyjechało do nas ponad 120 tysięcy widzów - mówił.

Na Wawelu każdy znajdzie coś dla siebie

Dodał, że program przygotowany na 2021 rok znalazł bardzo różnych odbiorców. - W czasie wakacji prezentowaliśmy tzw. zwierzyniec królewski, wystawę prac rzeźbiarskich i graficznych Józefa Wilkonia. Ostatnia wystawa poświęcona malarstwu niderlandzkiemu, również mnóstwo pokazów, to był bardzo różnorodny program, całość określiliśmy hasłem: Wawel - odrodzenie. Po wyjątkowo trudnym roku 2020 to był czas renesansu - podkreślił. 

Mówił też o wydarzeniach o charakterze edukacyjnym, a wśród nich były uczty, pokaz mody renesansowej i mecz palanta. - To przedstawianie opowieści na kanwie tego, co się działo na Wawelu. Te tropy pozwalają nie tylko oglądać wyjątkowe dzieła, ale również wniknąć w głębię tamtych wydarzeń, próbować przenieść się w XVI wiek. 


Posłuchaj
13:42 2022_01_04 16_28_03_PR2_Wybieram_Dwojke.mp3 Prof. Andrzej Betlej podsumowuje 2021 rok i zapowiada wydarzenia roku 2022 na Wawelu (Wybieram Dwójkę)

 

Łazienki i Wawel

Dzięki współpracy z Muzeum w Łazienkach Królewskich w Warszawie 15 sierpnia na dwa miesiące na Wawelu zagości obraz "Lisowczyk" Rembrandta. - To dzieło rzeczywiście królewskie, pochodzące z kolekcji Stanisława Augusta Poniatowskiego - mówił dyrektor.

Opowiedział również o planach wakacyjnych wystaw studyjnych oraz w ogrodach renesansowych. - "Mistrzostwo rysunku" będzie prezentować prace Andrzeja Radwańskiego, pokażemy także dzieła innego krakowskiego mistrza z początku XVII wieku, Jakuba Mertensa. Perłą będzie zrekonstruowany jeden z ołtarzy bazyliki Mariackiej, który przypomni jak bardzo europejska była polska kultura tamtego okresu - powiedział prof. Andrzej Betlej.

Źródło: YouTube Zamek Królewski na Wawelu

***

Zamek Królewski na Wawelu wraz ze wzgórzem wawelskim to jedno z najbardziej znaczących historycznie i kulturalnie miejsc w Polsce. Będący przez wieki siedzibą królów polskich i symbolem państwowości w r. 1930 zamek stał się także jednym z najważniejszych muzeów w Polsce. Gromadzi ono kolekcje obrazów, grafik, rzeźb, tkanin, wyrobów złotniczych, militariów, porcelany i mebli. W komnatach eksponowane są słynne arrasy Zygmunta Augusta i wspaniałe renesansowe malowidła włoskie z kolekcji Lanckorońskich, a wawelskie zbiory sztuki wschodniej zawierają najważniejszą i największą kolekcję namiotów w Europie. Zamek Królewski jest też ważnym ośrodkiem konserwacji dzieł sztuki. Stałe wystawy odtwarzają wygląd sal z okresu renesansu i baroku.

Co roku ponad milion turystów zwiedza stałe i czasowe wystawy prezentowane na zamku. Szacuje się, że drugie tyle odwiedza wzgórze. Prawie 20 tysięcy uczniów bierze udział w lekcjach muzealnych. Ponadto młodzież i dzieci uczestniczą w specjalnych zajęciach oraz konkursach naukowych i plastycznych.

Zamek Królewski na Wawelu jest też miejscem licznych koncertów – zarówno muzyki symfo­nicznej, jak i kameralnej – oraz przedstawień operowych i pokazów tańców dworskich.

***

Tytuł audycji: Wybieram Dwójkę

Prowadził: Jakub Kukla

Gość: prof. Andrzej Betlej (dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu)

Data emisji: 4.01.2022

Godzina emisji: 16.30

mo