Powrót do Sipán

W kwietniu po 16 latach wznowiono prace badawcze w słynym kompleksie grobowym w Sipán.

 

 

Kiedy kilka lat temu mogliśmy oglądać w Warszawie rekonstrukcję wspaniałego grobowca „władcy” z Sipán, wspaniałość kultury Moche, z której pochodziło znalezisko, zachwyciła wszystkich. Odkrycie z 1987 było z pewnością jednym z najważniejszych w XX wieku; niektórzy porównują je wręcz do odkrycia grobowca Tutenchamona.

W Sipán istniała nekropolia arystokracji. Do dziś zachowały się tam ruiny kompleksu budowli (dwóch piramid i platformy), wzniesionych z suszonej cegły. Nie wiadomo, czy rzeczywiście pochowano tam jakiegoś jednego, nadrzędnego „władcę”, ale i bez tytułu królewskiego pochówek odkryty w 1987 roku był bardzo spektakularny. Odkopano wówczas grobowiec lokalnego możnowładcy, pochowanego z żonami i służbą, a także swoimi niezliczonymi skarbami: złotymi pektorałami, klejnotami, ubraniami. Niedaleko od grobu „władcy” odkopano także 2 lata później inny pochówek, należący najprawdopodobniej do kapłana i kolejnego możnowładcy, nazwanego „Starym Panem z Sipán” (el Viejo Senor de Sipán). Dzisiaj te wszystkie skarby można oglądać w muzeum w Chiclayo, a ich kopie objechały świat.

Kultura Moche kwitła na północy terenów dzisiejszego Peru pomiędzy I i VIII wiekiem i była jedną z pierwszych wspaniałych kultur, które powstały w rejonie andyjskim. Lud Moche żył głównie z uprawy roli i rybołóstwa. Tworzył centra administracyjne, w których żyło do 15 tys. ludzi – bardzo wielu, jak na owe czasy.

Mimo rangi znaleziska wykopaliska na stanowisku w Sipán zostały przerwane w 1991 roku – z braku środków. Pod koniec kwietnia bieżącego roku zostały wznowione. Znalazły się bowiem instytucje, gotowe do sfinansowania przedsięwzięcia.

Archeologia staje się bardzo medialna. Coraz częściej powstają filmy, na bieżąco dokumentujące prace badawcze. Ostatnio usiłował na podstawie takiego filmu przypomniec o sobie James Cameron. O ile jednak jego próba nie odniosła większego sukcesu – głównie z powodu nieprzekonującej teorii, która legła u jej podstaw, o tyle sfilmowanie spektakularnych znalezisk z Peru może rzeczywiście okazać się sukcesem. Właśnie dlatego aż dwie firmy, Explora Films i El Deseo (przy współpracy hiszpańskiej telewizji TVE i Hiszpańskiego Towarzystwa Geograficznego), zdecydowały się wesprzeć peruwiański rząd przy organizacji badań i wziąć udział w przedsięwzięciu.

Na stanowisku pracuje w tej chwili 50 osób pod kierunkiem archeologa, Waltera Alvy, który przewodził badaniom już w latach 80. Obecne wykopaliska odsłaniają dwa z 12 zlokalizowanych dotąd na terenie kompleksu Huaca Rojada w Sipán grobów. „Wszystko nagramy i dokonamy rekonstrukcji tego, jak żyli ludzie w kulturze Moche” – opowiada José Manuel Novoa, odpowiedzialny za filmy dokumentalne w Explora Films.

W historii Sipán jest wszystko, co może przyciągnąć widza: rabunek, morderstwo, a nawet FBI. Grobowiec został bowiem obrabowany, ale część skarbów udało się odzyskać dzięki nieostrożności rabusiów, którzy chcieli zapłacić w barze zrabowanym złotem. Szef gangu zginął później podczas ucieczki, a amerykańskie służby pomagają w odzyskiwaniu złota.

Za 200 tys. euro wytwórnie zaangażowane w projekt maja wyłączność na filmowanie do końca 2007 roku wszystkiego, co dzieje się na wykopaliskach w Sipán. Efekty tych prac będziemy mogli ocenić wszyscy.

Eugeniusz Wiśniewski

 

Na podstawie: El Mundo