Na tropie podboju

W Peru odnaleziono najstarsze znane jak dotąd ofiary broni palnej na półkuli zachodniej.

 

Jak donosi Associated Press, w Peru odnaleziono najstarsze znane jak dotąd szczątki ofiar broni palnej na półkuli zachodniej. Badacze, pracujący na inkaskim stanowisku w Limie, stolicy Peru, kompletnie nie spodziewali się takiego odkrycia. Czaszka z wyraźnym śladem po kuli została znaleziona wśród wielu innych kości, należących do żyjących około 500 lat temu Inków.

Broń palna pojawiła się w Amerykach wraz z europejskimi konkwistadorami. To właśnie ona była jednym z powodów oszałamiającego sukcesu, jakie na nowych ziemiach odniosła garstka zdobywców. Cmentarzysko w Limie, na którym pracują badacze, składało się z wielu płytkich, wykopanych "na szybko" jam grobowych. Co jeszcze dziwniejsze, podczas chowania zmarłych nie dbano o kierunek, w jakim byli składani (a jest to bardzo ważne w każdej niemal kulturze przedhistorycznej), brakowało również typowych darów grobowych. Właśnie te cechy dały naukowcom do myślenia. Stwierdzono, że prawdopodobnie powstały one w okresie jakiegoś konfliktu, kiedy na wykonanie bardziej solidnych, tradycyjnych konstrukcji po prostu nie było czasu. Podejrzewa się, że ich powstanie należy wiązać z anty-hiszpańskim powstaniem, które miało miejsce w 1536 roku, a więc na samym początku rodzącej się dominacji Hiszpanów w tym rejonie.

Od 2004 roku Guillermo Cock i Elena Goycochea, którzy prowadzą badania na cmentarzysku, odsłonili już 72 pochówki ofiar tego konfliktu. Istniały już wcześniej podejrzenia, że wiele z ofiar mogło zginąć od broni palnej, ale dopiero znaleziona niedawno czaszka dostarczyła na to przekonującego dowodu. Aby upewnić się, że ślad w czaszce rzeczywiście jest skutkiem strzału z broni palnej – co byłoby najstarszym udokumentowanym przypadkiem użycia broni palnej w Ameryce – czaszka została opracowana przez Tima Palmbacha z Uniwersytetu w New Haven. W jej analizie pomagali również inni eksperci. Palmbach przebadał czaszkę mikroskopem elektronowym, próbując wykluczyć inne powody urazu i szukając maleńkich pozostałości metalu, z którego była zrobiona śmiercionośna kula. Co prawda wiek czaszki sprawił, że prawdopodobieństwo znalezienia takich pozostałości było bardzo niewielkie, ale okazało się że ślady metalu wciąż są obecne na krawędziach otworu w kości.

Przypomnijmy: imperium Inków zostało podbite w 1531 roku przez hiszpańskiego konkwistadora Francisca Pizarro i jego niewielki, bo niespełna 200-osobowy oddział. Po uwięzieniu inkaskiego władcy Atahualpy, w ciągu dwóch lat Pizarro opanował cały kraj. W 1544 roku utworzono na tych ziemiach Wicekrólestwo Peru ze stolicą w Limie. Niepodległość Peru zdobyło w 1821 roku.

Eugeniusz Wiśniewski