Nieznane miasto w Iraku

Archeolodzy odkryli pozostałości starożytnyego miasta pochodzącego z okresu nowobabilońskiego.

Mimo trudności spowodowanych niespokojną sytuacją w Iraku, tamtejsi archeolodzy kontynuują swoją pracę. Prowadzone przez nich wykopaliska przynoszą coraz bardziej obiecujące rezultaty. Ostatnio koło irackiego miasta Diwanija odkopano pozostałości po nieznanym dotąd starożytnym mieście pochodzącym z okresu nowobabilońskiego (627-539 p.n.e.).

W okresie nowobabilońskim w Mezopotamii, dzisiejszym Iraku, istniało potężne imperium znajdujące się pod panowaniem Chaldejczyków, starożytnego ludu pochodzenia semickiego. Imperium babilońskie rządzone przez chaldejskich królów podbiło Syrię, Palestynę, oraz Irak. Założycielem państwa nowobabilońskiego był Chaldejczyk Nabopolassar, który pokonał poprzednio panujących w tym regionie Asyryjczyków, kładąc ostatecznie kres imperium asyryjskiemu w 609 r. p.n.e. Najpotężniejszym z nowobabilońskich królów był Nabuchodonozor II, syn Nabopolassara, znany głównie dzięki temu, że to za jego panowania została podbita Palestyna, wraz żydowskim królestwem Judei i jego stolicą Jerozolimą. Na jego rozkaz wywieziono wielu mieszkańców Judei do Babilonii, co przeszło do historii Żydów jako okres „niewoli babilońskiej”. Za panowania tego władcy podjęto w Babilonii wiele prac budowlanych, w tym potężne fortyfikacje stolicy imperium, Babilonu. Najbardziej znaną częścią tych fortyfikacji jest Brama Isztar, której rekonstrukcję można dzisiaj podziwiać w Muzeum Pergamońskim w Berlinie.

 

Mimo wielkiej potęgi państwo nowobabilońskie nie przetrwało długo. W 539 r. p.n.e. zostało podbite w przez Persów pod wodzą Cyrusa. Dzisiaj ślady świetności imperium Nabuchodonozora i jego następców możemy obserwować w muzeach. Niestety ilość zachowanych artefaktów z tego okresu jest dość skromna w porównaniu do innych okresów z historii Mezopotamii. Niewiele znaleziono zabytków sztuki, szczególnie rzeźby nowobabilońskiej. Dlatego wykopaliska w Diwaniji są bardzo ważne, gdyż mogą dostarczyć nam wielu informacji o państwie nowobabilońskim.

 

Niestety, z powodów licznych trudności wykopaliska te mogą nie dostarczyć pożądanych efektów w najbliższym czasie. Irackie starożytności bardzo ucierpiały w czasie wojny w 2003 r. Tuż po wybuchu wojny stanowiska archeologiczne na terenie całego Iraku, zostały zupełnie pozbawione ochrony, stając się obiektem masowego rabunku.  Ucierpiało także Muzeum Narodowe w Bagdadzie, skąd ukradziono kilka tysięcy artefaktów. Także sama działalność archeologów w Iraku napotyka na liczne przeszkody. Na szczęście powoli irackie środowiska naukowe starają się przywrócić normalny tok prac badawczych na znajdujących się w Iraku stanowiskach archeologicznych.

 

Według regionalnego kuratora zabytków, Muhammada Yahya Radi, archeologowie odkryli nieopodal Diwaniji pozostałości po budynkach o ciekawiej architekturze. Miasto posiadało zaprojektowaną w sposób bardzo zaawansowany sieć doprowadzania wody deszczowej i odprowadzania zużytej wody, porównywalną z współczesnymi konstrukcjami. - Babilońskie miasto zostało odkryte w dystrykcie al-Shamiya, 33 km na zachód od Diwaniji. W lutym, w ciągu pierwszego etapu wykopalisk znaleziono tam 341 artefaktów archeologicznych – powiedział Radi. - Odkopane miasto ma powierzchnię około 16 tys. metrów kwadratowych. Wśród odnalezionych artefaktów są odważniki używane przez starożytnych Babilończyków. Jeden z odważników ważył 30 kg, wcześniej znaleziono  odważnik w kształcie kaczki, który nie przekraczał 10 kg.

 

Radi powiedział także, że znaleziska zawierają gliniane tabliczki pokryte pismem klinowym, których jednak iraccy eksperci od okresu nowobabilońskiego nie potrafili jak dotąd odczytać. - Większość specjalistów wyemigrowało z Iraku z powodu pogarszającego się stanu bezpieczeństwa, co powoduje trudności w badaniu jednej z najważniejszych epok w starożytnej historii Iraku - tłumaczy Radi. Babilończycy posługiwali się pismem klinowym, zapisując w nim babilońską odmianę języka akadyjskiego.

 

Znaleziono także szczątki czterech osobników, którzy najprawdopodobniej byli ofiarami egzekucji. - Dowiedzieliśmy się o tym, ponieważ jedno z ciał było częściowo pogrzebane pod murem, a częściowo w urnie. Pozostałe trzy ciała miały żelazne gwoździe przybite do ich rąk, nóg i szyj, co wskazuje na to, że w tym mieście przestrzegano surowego prawa - mówi Radi.

 

Pomiędzy znaleziskami były także babilońskie pieczęcie, typowe dla starożytnej cywilizacji Babilonii i ważny element jej administracji. Tak zwane pieczęcie cylindryczne były wykonanymi z kamienia cylindrami, które tocząc odciskano na glinie, odbijając w ten sposób wyryty na pieczęci wzór. Ich zastosowanie było podobne do dzisiejszych pieczątek – służyły na przykład do potwierdzenia sporządzonego dokumentu (czyli glinianej tabliczki pokrytej pismem klinowym). Wzory pieczęci cylindrycznych były bardzo wyszukane i odznaczały się wysokim poziomem artystycznym. Przedstawiano na nich postacie mitologiczne, jak bogów czy mityczne stworzenia, także postacie królów i motywy ozdobne oraz krótkie inskrypcje. Ponadto w czasie wykopalisk odnaleziono także rzeźby przedstawiające praktyki religijne  z tamtego okresu.

 

Tytus  Mikołajczak

 

Na podstawie: Aswat al-Iraq