Czytaj także

Smos bada Ziemię

Ostatnia aktualizacja: 04.11.2009 12:46

Satelita ma pomóc przewidywać powodzie i zmiany klimatu.

Wystrzelony przedwczoraj europejski satelita klimatyczny Smos zaczął działać. Eksperci ESA (Europejskiej Agencji Kosmicznej) uruchomili baterie słoneczne i 69 anten niezbędnych do badania powierzchni Ziemi.

Włączanie kolejnych urządzeń potrwa tydzień, ale najważniejszy etap jest już za nami - mówią europejscy inżynierowie. Bez działających anten nie możnaby zbierać danych, bez baterii słonecznych nie byłoby prądu.

Smos będzie obserwował naturalne promieniowanie mikrofalowe, jakie emituje Ziemia. Umożliwi to badanie zmian w wilgotności gleby i zasolenia oceanów. Informacje te posłużą do lepszego przewidywania pogody, badania zmian klimatycznych i usprawniania technologii rolniczych. Szybciej będzie można też ostrzegać ludzi zagrożonych na przykład powodziami. Misja satelity Smos ma potrwać trzy lata.

Zobacz więcej na temat: esa kosmos

Czytaj także

NASA bez gazu

Ostatnia aktualizacja: 19.07.2010 12:10

Amerykańskiej Agencji Kosmicznej NASA zabrakło izotopu plutonu Pu-238 koniecznego do zasilania sond kosmicznych.

NASA może, co prawda, zwrócic się o pomoc do Unii Europejskiej, ale zarówno UE, jak i USA zastanawiają się nad przejściem z Pu-238 na Ameryk-241. Jest on tańszy, ale mniej wydajny i bardziej toksyczny - poinformował portal Daily Tech.

NASA od lat 70. używa izotopu plutonu Pu-238 w reaktorach swoich sond kosmicznych. Izotop ten zasila urządzenia sond. Izotopowe zapasy NASA jednak wyczerpały się, a program eksploracji Kosmosu, zaaprobowany przez prezydenta Obamę zakłada prowadzenie po roku 2014 tzw. „Outer Planets Flagship Mission” czyli misji badawczych wewnątrz Układu Słonecznego i na jego obrzeżach. To oznacza, że sondy ciągle będą potrzebne.

Niebezpieczne związki

Pu-238 praktycznie nie jest produkowany w USA - największy odbiorca, czyli amerykańskie wojsko, ma dość tego izotopu do swoich bomb nuklearnych, a ze względu na "wielkie ryzyko terrorystyczne" Departament Energii USA, który nadzoruje produkcję obłożył ją tyloma biurokratycznymi ograniczeniami, że NASA nie otrzyma plutonu we właściwym terminie; zresztą, jak stwierdził Departament Energii, zamówienie NASA byłoby zbyt małe.

NASA nie traci nadziei. Pu-238 mogą bowiem dostarczyć… Rosjanie. Dyrektor misji badania planet w Agencji John Adams powiedział portalowi Daily Tech: - Jeśli podpiszemy bliską umowę z Rosjanami na dostawę plutonu Pu-238 albo na nowo uruchomimy naszą produkcję, to wystarczy plutonu na misje Outer Planets Flagship Mission.

Jak zauważa portla Daily Tech, problem polega na tym, że Rosjanie nie chcą z NASA rozmawiać, albo stawiają Agencji bardzo twarde warunki, wiedząc w jakiej jest ona sytuacji. Poza tym potrzebują Pu-238 do własnych celów – w tym do sond kosmicznych dalekiego zasięgu.

Toksyczny Ameryk

W tej sytuacji pomoc NASA zaoferowała Europejska Agencja Kosmiczna ESA. Europejczycy, zwłaszcza Francja, produkują pluton Pu-238 i są gotowi "podpisać umowę o współpracy strategicznej i pomóc amerykańskim przyjaciołom". Umowa ta na pewno obejmie flagowy projekt ESA-NASA - wspólną misję do księżyców Jowisza, zwłaszcza do Europy w poszukiwaniu życia. Misja ta będzie kosztować aż 5,4 mld USD. Połączenie sił pomoże także w opracowaniu nowych nuklearnych źródeł napędu.

Jak informuje Daily Tech oba kraje zastanawiają się nad przejściem w zasilaniu sond z izotopu plutonu Pu-238 na Ameryk-241. Ameryk jest łatwiejszy do pozyskania i tańszy - można go uzyskać m.in. z odpadów promieniotwórczych z elektrowni atomowych, a jego okres połowicznego rozpadu to 432,2 roku. Jest lżejszy, ale jednocześnie daje mniej energii - 114 watów na kg - niż Pu-238, który daje 560 watów na kg. Jim Adams ostrzega, że problemem może być też jego ogromna toksyczność i emisja - emituje niemal 2 razy więcej neutronów niż Pu-238.

Zobacz więcej na temat: esa Europa kosmos NASA USA

Czytaj także

Kosmiczna flota pomoże Ziemi

Ostatnia aktualizacja: 19.08.2010 15:01

Europejski satelita SMOS dostarcza istotnych informacji dotyczących powodzi w Pakistanie.

Zdaniem naukowców, urządzenie wysłane na orbitę niecały rok temu okazuje się bezcenne.

SMOS (Soil Moisture and Ocean Salinity), satelita zbudowany przez Europejską Agencję Kosmiczną, ma analizować obieg wody w przyrodzie - monitorować wilgotność ziemi i stan zasolenia wód. Teraz bada, na ile przesiąknięte wodą są gleby w Pakistanie. Na tej podstawie można tworzyć ważne mapy ukazujące dokładnie rozmiar powodzi. Technika jest jeszcze niedoskonała, ale zdaniem naukowców w przyszłości dzięki takim danym satelitarnym będzie można skutecznie zapobiegać skutkom podobnych katastrof, wcześniej ewakuować ludność lub zabezpieczyć określone tereny.

Przełomowa technologia umożliwia obserwacje Ziemi z nową dokładnością, uzupełniając lukę w dotychczasowych badaniach. Satelita SMOS obserwuje wilgotność gleb i zasolenie oceanów - to one decydują o tempie wymiany wody z atmosferą i obiegu wody w cyklu oceanicznym. Innowacyjne w konstrukcji jest to, że jedno urządzenie jest w stanie mierzyć dwa różne wskaźniki. Jest to możliwe, ponieważ zarówno wilgotność jak i zasolenie w silny sposób wpływają na właściwości materii – z ich wzrostem maleje emisja promieniowania elektromagnetycznego. Właśnie to promieniowanie mierzy SMOS.

Sercem satelity jest instrument MIRAS (Microwave Imaging Radiometer with Aperture Synthesis). Rejestruje on promieniowanie mikrofalowe o częstotliwości 1,4 GHz (w paśmie L, jednym z najczęściej wykorzystywanych przez satelity pasm) za pomocą 69 niewielkich odbiorników. Każdy z nich mierzy różnicę w docierającym do satelity promieniowaniu. Taka konstrukcja sprawia, że MIRAS jest dwuwymiarowym radiometrem interferometrycznym, działając dzięki zjawisku nakładania się fal na siebie.

Misja SMOS jest częścią większego programu ESA - Programu Żyjąca Planeta (Living Planet Program). Powstał on w celu lepszego zrozumienia jak działa Ziemia jako cały system i jaki wpływ na naturalne procesy planety ma działalność człowieka. Naukowcy pracują nad kolejnymi satelitami "Eksploratorami Ziemi". Będą one badały pole magnetyczne (satelity SWARM), pokrywę lodową (CryoSat-2) i charakterystykę wiatrów (ADM-Aeolus). Wszystkie zebrane dane mają pomóc naukowcom w analizie zjawisk pogodowych i czynników wpływających na klimat.

Dane satelitarne do oceny sytuacji powodziowej wykorzystywano już wcześniej. Były to jednak przede wszystkim zdjęcia (fotometria) zalanych terenów, które mogły pomóc w lokalizowaniu najbardziej zagrożonych czy zniszczonych miejsc. Dzięki narzędziom radiometrycznym zainstalowanym na pokładzie satelity SMOS możliwe staje się zdobywanie informacji niedostępnych za pomocą instrumentów optycznych. Właśnie takie materiały są szczególnie przydatne teraz, w związku z pakistańską powodzią.

- To jest katastrofa na niespotykaną skalę, ale mówi się o niej za mało. Społeczność międzynarodowa musi wiedzieć, jaka jest sytuacja - mówił o powodzi przedstawiciel Pakistanu przy ONZ, Zamir Akram. Według szacunków, w Pakistanie pomocy wymaga sześć milionów ludzi. Pilnie potrzeba 460 milionów dolarów, na razie świat przekazał lub obiecał jedną trzecią tej kwoty. Bank Światowy złożył ofertę pożyczki dla pakistańskiego rządu w wysokości 900 milionów dolarów na odbudowę kraju.

Przemysław Goławski, ESA, IAR

Zobacz więcej na temat: bank światowy esa IAR kosmos Pakistan powódź pożyczka

Czytaj także

Wszechświat komponuje muzykę

Ostatnia aktualizacja: 28.11.2010 07:00

Zespół naukowców z NASA postanowił sprawdzić, jak śpiewają pulsary i czarne dziury.

Naukowcy z NASA postanowili “posłuchać” fal grawitacyjnych – nieregularności w czasoprzestrzeni, przewidzianych przez Alberta Einsteina.

Celem najnowszych badań NASA było przetestowanie laserów, które znajdą się na pokładzie statków projektowanej właśnie misji LISA (Laser Interferometer Space Antenna). W czasie trwania misji, lasery będą miały za zadanie mierzyć subtelne wahnięcia, niemal szepty grawitacji. Nikt wcześniej tego nie robił, a zatem specjaliści z NASA muszą dopiero opracować sposób na słuchanie muzyki sfer niebieskich.

Najnowsze próby to prawdziwy kamień milowy w tej dziedzinie: udowodniły, że kosmiczny szum i przypadkowe fluktuacje mogą zostać wyciszone na tyle, że można usłyszeć ulotne dźwięki pola grawitacyjnego. – Aby usłyszeć fale grawitacyjne, musimy przeprowadzić niezwykle dokładne pomiary – mówi Bill Klipstein, fizyk pracujący w stanowiącym część NASA Jet Propulsion laboratory. To tam pracują kosmiczni melomani. – Nasze lasery są dużo głośniejsze niż to, co mają mierzyć. Musimy ostrożnie usunąć produkowany przez nie hałas, aby uzyskać czysty sygnał. To jakby nasłuchiwać odgłosu opadającego piórka podczas burzy z piorunami.

LISA będzie wspólną misją NASA i europejskiej ESA. Jeżeli sie uda, wystartuje w 2020 roku. Badania fal grawitacyjnych trwaja już od 1974 roku, kiedy Joseph Taylor Jr i Russell Hulse odkryli parę pulsarów PSR1913+16, krążących wokół siebie nawzajem z powodu niewytłumaczalnej utraty energii. Ta uciekając energia została później przetłumaczona na język fal grawitacyjnych i stanowiła pierwszy pośredni dowód na ich istnienie. Teoretycznie przewidział je Einstein na początku XX wieku, a Taylor Jr i Hulse za potwierdzenie ich istnienia otrzymali Nobla w 1993 roku.

Zatem czas najwyższy, aby nasłuch rozpoczął się również w kosmosie. LISA nie tylko „usłyszy” fale, ale dowie się więcej o ich źródłach, którymi są masywne obiekty kosmiczne, takie jak czarne dziury i martwe gwiazdy. Każda z nich, przyspieszając w czasoprzestrzeni, śpiewa swoją własną melodię. LISA nagra fale dochodzące z Drogi Mlecznej, ale i z odlełgych galaktyk. Dzieki temu naukowcy dostroją się do języka kosmosu.

Nasłuch tego typu, jak mowią sami naukowcy, to szukanie protonu w stogu siana. Lasery LISY wykorzystają zjawisko interferometrii - techniki wykorzystującej zjawisko interferencji fal elektromagnetycznych do pomiarów ich długości czy pomiarów kątowych gwiazd. Lasery znajdą się na trzech różnych pojazdach kosmicznych, które będą mierzyły własne zmiany położenia względem siebie pod wpływem fal grawitacyjnych. Oczywiście, położenie każdego z pojazdów może zmieniac się także z tysiąca innych przyczyn – i naukowcy będą musieli nad tym wszystkim zapanować. Ale być może uda sie wyłuskac spośród nich także tą najbardzioej subtelną, muzyczną przyczynę.

(ew/PhysOrg.com)

Zobacz więcej na temat: Albert Einstein esa kosmos NASA

Czytaj także

Magnetyczne satelity ESA

Ostatnia aktualizacja: 18.12.2010 10:00

Europejscy naukowcy chcą zbadać ruch oceanów wyłącznie za pomocą obserwacji pola magnetycznego Ziemi.

Mają w tym pomóc nowoczesne satelity, które polecą na orbitę za kilkanaście miesięcy.
Misja nosi nazwę Swarm czyli ławica.

W jej skład wejdą trzy satelity wyposażone w rekordowo czułe urządzenia do pomiaru pola magnetycznego. Będą one w stanie zarejestrować zmiany natężenia tego pola podczas przypływów i odpływów.

- Po raz pierwszy w historii będziemy usiłowali połączyć w jedną całość dane z trzech urządzeń dokonujących pomiarów jednocześnie -mówił członek projektu Mark Drinkwater z Europejskiej Agencji Kosmicznej.

Satelity mają po kilka metrów długości, wyglądają jak duże szczury z długimi ogonami. Ich wygląd nie powinien jednak przerażać, zapewniają europejscy naukowcy i dodają, że dużo ważniejsze od estetyki są urządzenia pokładowe. Satelity produkuje europejska firma EADS Astrium.

(iar)

Zobacz więcej na temat: esa firma