Ludzie od wieków mają potrzebę bliskiego kontaktu z tym, co pozostało po Jezusie. Poszukiwanie i kult relikwii rozpoczęły się już w starożytności. Prawdziwość wielu może być poddawana w wątpliwość, z innymi – nauka XXI wieku ma spory kłopot.
Drzewo Krzyża Świętego
Krzyż to podstawowy symbol chrześcijaństwa. Nic dziwnego, że od samego początku wierni poszukiwali tego oryginalnego, na którym umarł Chrystus. Miał on zostać po Jego śmierci wrzucony do cysterny wydrążonej w skale u stóp wzniesienia Golgoty. Z „Historii Kościoła” Sokratesa Scholastyka, historyka Kościoła z IV wieku, dowiadujemy się, że Apostołowie i pierwsi chrześcijanie w gminie jerozolimskiej otaczali to miejsce kultem.
W 135 roku Jerozolima została zdobyta po jednym powstań żydowskich. Gmina chrześcijańska musiała opuścić Jerozolimę, a na gruzach świętego miasta cesarz Hadrian założył nowe, które nazwał Aelia Capitolina. Na rozkaz cesarza miejsce kultu żydowskiego zostało zamienione w centra kultu pogańskiego.
Według Sokratesa Scholastyka, matka Konstantyna Wielkiego, cesarzowa Helena, zażądała, aby zburzyć świątynię na Golgocie i odsłonić zachowane tam krzyże. Znaleziono sporo fragmentów starego drewna, które stały się najbardziej czczonymi relikwiami chrześcijaństwa. Od tej pory spotykamy je wszędzie – od Paryża po polski Święty Krzyż. Kalwin sarkastycznie zauważał, że gdyby złożyć ze sobą wszystkie te relikwie, stałyby się ładunkiem wielkiego statku. Pamiętajmy jednak, że relikwie w chrześcijaństwie można „stworzyć” także poprzez dotykanie pierwotnego obiektu kultu, a zatem spora część relikwii Krzyża mogła powstać właśnie w ten sposób.
Obecnie największą część Krzyża Świętego posiadają m.in.: rzymskie bazyliki św. Piotra i Świętego Krzyża Jerozolimskiego, katedra św. Michała i Guduli w Brukseli, katedra Notre Dame w Paryżu, opactwo cysterskie w Heiligenkreuz w Austrii, oraz katedry w Pizie i Florencji.
W Polsce relikwie Krzyża Świętego znajdują się w wielu świątyniach m.in. na Świętym Krzyżu, w Lublinie, Elblągu, Boćkach, Częstochowie, Kcyni, Krakowie, Łomży, Owińskach, Pabianiacach, Pacanowie, Pakości, Pińczowie, Przeworsku, Włocławku i Zamościu. Należy zaznaczyć, że w naszym kraju funkcjonuje także sześć sanktuariów Relikwii Drzewa Krzyża Świętego, które znajdują się na Świętym Krzyżu, w Elblągu, Lublinie, Jeleniej Górze, Klebarku Wielkim oraz Wałbrzychu.
Chusta Weroniki
Według tradycji chrześcijańskiej, podczas drogi krzyżowej Chrystus napotkał matronę rzymską, Weronikę, która otarła Mu twarz chustą, na której następnie pozostało odbicie Boskiego oblicza.
Legenda o niej pojawiła się w IV wieku i rozwijała się w różnych wersjach aż do późnego średniowiecza, wzbogacana nowymi szczegółami. Według średniowiecznej włoskiej legendy Veraiconem (chustą z wizerunkiem Chrystusa) Weronika uleczyła cesarza Tyberiusza, a później relikwia została ofiarowana papieżowi Klemensowi.
W XIII-wiecznym Rzymie spotkamy płótno, które miało być Chustą Weroniki. Do XVII wieku wykonywano jej kopie, ale później praktyka ta została zakazana przez papieża Urbana VIII, a wszystkie istniejące kopie zostały zniszczone. Chusta znana z XIII wieku znajduje się dzisiaj w Bazylice św. Piotra w Rzymie.
Korona cierniowa
Biblia informuje, że koronę cierniową włożyli Jezusowi żołnierze, aby go wyśmiać. Chrystus miał ją na głowie przez całą swoją mękę. Została zabrana przez jednego ze świadków męki.
W czasie licznych tułaczek korona bywała na wielu dworach królewskich (na przykład u Karola Wielkiego) i w licznych klasztorach (np. paryskim Saint-Denis). Powyrywano z niej liczne ciernie, które dziś znajdują się w wielu sanktuariach na całym świecie jako relikwie (m.in. Trewir, Piza, Rzym; w Polsce w Zamościu, Miechowie i Boćkach). W 1239 roku powróciła do Francji.
Dzisiaj ma ona znajdować się w Paryżu w kościele Notre Dame. Jest obręczą o średnicy około 21 cm i mają formę gładko splecionych gałązek. Do przechowywania bezcennej relikwii w średniowieczu wybudowano stojącą nieopodal Sainte-Chapelle.
Nie udało się jak na razie naukowo potwierdzić autentyczności paryskiej Korony, ale od wieków niezmiennie pozostaje przedmiotem kultu chrześcijan.
To nie koniec. W kolejnych artykułach zaprezentujemy m.in. Włócznię Przeznaczenia, Gwoździe, Sudarium z Oviedo i Całun Turyński.
(ew)
