Rok 2013 to rok Juliana Tuwima, Witolda Lutosławskiego i Jana Czochralskiego. Kim jest ten ostatni?
Jan Czochralski (1885-1953) to polski chemik, metaloznawca, wynalazca powszechnie stosowanej do dzisiaj metody otrzymywania monokryształów krzemu, nazwaną później metodą Czochralskiego. - To najlepsza metoda hodowania monokryształów, czyli kryształów, które maja bardzo uporządkowaną strukturę - mówi Bohdan Janus z Centrum Nauki Kopernik. Wydaje się to abstrakcją, ale ta metoda jest wykorzystywana wszędzie wokół nas: w komórkach, ekranach komputerów itp. Metoda Czochralskiego jest wykorzystywana na masową skalę do produkcji mikroprocesorów, co czyni chemika najczęściej wymienianym polskim uczonym we współczesnym świecie techniki.
Początkowo pracował w Niemczech. W 1925 otrzymał propozycję powrotu do Polski i objęcia katedry na Politechnice Warszawskiej. W 1928 roku powrócił do kraju na osobiste zaproszenie prezydenta prof. Ignacego Mościckiego, rezygnując ze wszystkich pełnionych w Niemczech funkcji i odrzucając posadę dyrektorską w amerykańskich zakładach Forda. W 1929 roku otrzymał doktorat honoris causa i objął posadę profesora na Wydziale Chemii Politechniki Warszawskiej. Specjalnie dla niego została utworzona Katedra Metalurgii i Materiałoznawstwa, która bezpośrednio współpracowała z MSW. Katedrę wyposażono w najnowocześniejszy sprzęt MSW. Czochralski zbudował Instytut Metalurgii i Metaloznawstwa, który wykonywał głównie zlecenia dla wojska.
Czochralski był bogatym człowiekiem. Jak twierdził do Polski przywiózł ok. 1,5 mln. złotych. Patenty przynosiły mu dalsze dochody. Brał ogromne sumy za konsultacje w Polsce i poza granicami. Kupił piękną willę w Warszawie na ul. Nabielaka (koło Belwederu), w Kcyni budował willę Margowo, nazwaną na cześć żony, pełniącą funkcję letniej rezydencji. Fundował stypendia dla studentów. W willi na Nabielaka Czochralscy prowadzili salon literacki, a sam chemik pisał wiersze, kolekcjonował dzieła sztuki i udzielał się społecznie. Był filantropem - wspomagał finansowo rekonstrukcję dworku Chopina w Żelazowej Woli, wykopaliska w Biskupinie, współfinansował prace odkrywkowe ropy w rejonie Kcyni
To najczęściej cytowany - obok Mikołaja Kopernika i Marii Skłodowskiej-Curie - najbardziej na świecie znany polski uczony.
Jan Czochralski (1885-1953) był chemikiem, metaloznawcą, a przede wszystkim wynalazcą powszechnie stosowanej do dzisiaj technologii otrzymywania monokryształów krzemu, nazwanej później metodą Czochralskiego. - To najlepsza metoda hodowania kryształów o bardzo uporządkowanej strukturze - mówi Bogdan Janus, fizyk z Centrum Nauki Kopernik. Ta technologia wykorzystywana jest dziś na masową skalę do produkcji wszelakich mikroprocesorów, co czyni polskiego chemika najczęściej wymienianym polskim uczonym we współczesnym świecie techniki.
Czochralski początkowo pracował w Niemczech. W 1925 roku otrzymał propozycję objęcia katedry na Politechnice Warszawskiej. W 1928 roku powrócił do kraju na osobiste zaproszenie prezydenta profesor Ignacego Mościckiego, rezygnując ze wszystkich pełnionych w Niemczech funkcji i odrzucając posadę dyrektorską w amerykańskich zakładach Forda. W 1929 roku otrzymał doktorat honoris causa i objął posadę profesora na Wydziale Chemii Politechniki Warszawskiej. Specjalnie dla niego została utworzona Katedra Metalurgii i Materiałoznawstwa, która bezpośrednio współpracowała z MSW. Katedrę wyposażono w najnowocześniejszy sprzęt. Czochralski zbudował Instytut Metalurgii i Metaloznawstwa, który wykonywał głównie zlecenia dla wojska.
Jan Czochralski
To był bogaty człowiek. Jak twierdził, do Polski przywiózł około 1,5 mln. złotych. Patenty przynosiły mu dalsze dochody. Brał ogromne sumy za konsultacje w Polsce i poza granicami. Kupił piękną willę w Warszawie na ul. Nabielaka (koło Belwederu), a w Kcyni, z której pochodził, zbudował willę Margowo, nazwaną na cześć żony i pełniącą funkcję letniej rezydencji. Fundował stypendia dla studentów. W willi na Nabielaka Czochralscy prowadzili salon literacki, a sam chemik pisał wiersze, kolekcjonował dzieła sztuki i udzielał się społecznie. Był filantropem: wspomagał finansowo rekonstrukcję dworku Chopina w Żelazowej Woli, wykopaliska w Biskupinie, współfinansował prace odkrywkowe ropy w rejonie Kcyni.
(ew/Wiki/Trójka)
