Cywilizacja Harappa rozwijała się w III tysiącleciu p.n.e., równolegle do cywilizacji Egiptu i Mezopotamii. Rozciągała się na terenach dzisiejszych Indii i Pakistanu. Jej głównymi centrami były miasta Harappa i Mohenjo-Daro, doskonale zaplanowane i monumentalne ośrodki.
Wykopaliska w tych starożytnych miastach wskazywały, że w okresie pomiędzy ok. 2200-1900 p.n.e. nastąpił ich szybki upadek, a potem zostały opuszczone. - Koniec cywilizacji Indusu od dawna budził wiele kontrowersji i znaków zapytania - mówi dr Robbins Schug z Appalachian State University, który kierował najnowszymi badaniami. Zmiany klimatyczne i ekonomiczne zawsze grają rolę w upadku cywilizacji, ale jak dotąd brakowało danych na temat tego, jak zmiany te przełożyły się na życie zwykłych ludzi w Harappa.
Dr Schug i jej koledzy wzięli pod lupę właśnie to, szukając śladów gwałtownych śmierci lub zgonów w wyniku chorób zakaźnych na szkieletach z trzech cmentarzysk z Harappa.
Ich odkrycia przeczą teorii, że była to pokojowo rozwijająca się cywilizacja. - Wcześniejsze wyniki sugerowały, że przyczyną końca Harappa były zmiany ekologiczne, ale brakowało danych paleoekologicznych, aby to potwierdzić - mówi dr Schug.
Zwykle zakłada się, że zmiana klimatu pociąga za sobą przemoc i choroby. W tym wypadku było jednak inaczej. Wszystko wskazuje na to, że w Harappa zawinił szybki proces urbanizacyjny i związane z nim choroby zakaźne, w tym trąd i gruźlica.
Na szkieletach z Harappa widoczne były także urazy, na przykład czaszki. Najwięcej śladów chorób i konfliktów znajdowano na szkieletach spoza oficjalnych cmentarzysk - a zapewne związanych z ludnością, która z jakichś pwodów opuszczała miasto.
(ew/Sci-News)
