Czy Jerzwałd był faktorią legendarnego Truso?

Świadczyć mogą o tym setki zabytków, w tym średniowieczne trzewiki pochew mieczy i grób ciałopalny z X-XI wieku, które odkryła koło Jerzwałdu ekspedycja archeologiczna z Muzeum Warmii i Mazur.

Zdjęcie ilustracyjne

Foto: Kargul1965/Wikimedia Commons/domena publiczna

Archeolodzy przypuszczają, że natrafili na unikalną osadę handlową związaną z legendarnym Truso.

Stanowisko odkryli rok temu  członkowie klubu odkrywcy Towarzystwa Miłośników Ziemi Suskiej za pomocą detektorów metali. Znaleźli wówczas skupisko wczesnośredniowiecznych zabytków, m.in wiele wykonanych z brązu i żelaza odważników oraz siekańców, czyli skrawków monet. Najcenniejszym znaleziskiem było jednak 10 trzewików, okuć dolnej części pochew mieczy. 

Kolejnych unikalnych odkryć dokonała ekspedycja archeologiczna Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. Przebadano m.in. ziemne wały, pochodzące prawdopodobnie z czasów pruskich oraz XIV-XV wieku, a także pobliskie leśne dukty, którymi w średniowieczu przebiegał szlak handlowy prowadzący na północ. Znaleziono tam ostrogi, groty włóczni i podkowy, co - zdaniem muzealników - świadczy o intensywnym użytkowaniu tego miejsca także po podboju Pomezanii przez Krzyżaków.

Sensacją jest grób ciałopalny z X-XI wieku. Archeolodzy znaleźli okazałe naczynie o bogatej ornamentyce, wypełnione drobnymi fragmentami spalonych kości ludzkich. Niżej – na głębokości ok. 2 m – natrafiono na obiekt o nieustalonej jeszcze funkcji i chronologii, być może reliktu domostwa półziemiankowego.

Zdaniem kierującego badaniami Kacpra Martyki, odkryte pod Jerzwałdem zabytki sugerują, że może to być unikalne w świecie Bałtów Zachodnich miejsce intensywnego i dalekosiężnego handlu. Być może stanowiło ono zaplecze ekonomiczne dla legendarnego Truso - portu i ośrodka handlowo-rzemieślniczego, który istniał od VIII do XI wieku u ujścia Wisły, w okolicach dzisiejszego Janowa Pomorskiego.

(ew/PAP-Nauka w Polsce)